Wanneer
je de verhalen hoort over de Indische fakirs, die zich op een
spijkerbed te rusten leggen, dan stel je je ongetwijfeld de vraag:
"Doet die man zich geen pijn ?" Zo'n spijkerbed telt immers alleen
maar scherpe naalden, die onmogelijk een zacht bed kunnen vormen.
Wanneer
je de proef op de som neemt in Technopolis, dan merk ja dat het
biljartballenbed eigenlijk veel harder en veel minder comfortabel
is dan het spijkerbed. De voornaamste reden hiervoor is de druk
die je lichaam uitoefent op het bed. Omdat de spijkers veel talrijker
zijn dan de ballen, wordt het gewicht van je lichaam over een
veel groter oppervlak gespreid dan in het geval van de minder
talrijke biljartballen.
Omwille
van dezelfde reden kan je bijvoorbeeld wel een duimspijker in
de muur duwen, maar geen nagel.
Viertaktcyclus
Druk
is eigenlijk niets anders den een kracht die op een bepaald oppervlak
uitgeoefend wordt. In een formule kunnen we het als volgt uitdrukken:
p
= F / A
waarbij
p het symbool is van druk, F van kracht en A van oppervlakte ("Area").
Globaal kunnen we dus stellen dat:
Grote
kracht op groot oppervlak = gematigde druk
Grote kracht op klein oppervlak = grote druk
Kleine
kracht op groot oppervlak = kleine druk
Kleine kracht op klein oppervlak = gematigde druk
Dit
formuletje heeft enkele bijzonder praktische toepassingen. Wanneer
we in de besneeuwde bergen rondtrekken, bijvoorbeeld. Wanneer
we over de sneeuw willen lopen, doen we best sneeuwschoenen aan.
Die hebben een heel groot oppervlak, en zorgen ervoor dat we een
kleine druk uitoefenen op de sneeuw. We kunnen dan over losse
sneeuw lopen zonder al te diep weg te zakken.
Willen
we daarentegen een besneeuwde wand beklimmen, dan binden we puntige
ijzers onder onze schoen. We lopen dan alleen maar op de hoekige
ijzeren punten, en oefenen een grote druk uit. De ijzers zullen
diep in de sneeuw en zelf in het ijs wegzakken, en dus voor meer
grip en stevigheid zorgen.
Biljartballenbed
Het biljartballenbed ligt helemaal niet
comfortabel. De afstand tussen de toppen van de biljartballen
is groter dan de afstand tussen de spijkers van het spijkerbed.
Je lichaam heeft dus minder steunpunten, en de druk per steunpunt
is dus groter.
Toch
kan je ook in een ballenbed zacht liggen. Wanneer je de biljartballen
vervangt door tennisballen, wordt het ballenbed al een heel stuk
comfortabeler. Nog zachter wordt het bed als je in plaats van
tennisballen mousseballen gebruikt. De reden hiervoor is de vervormbaarheid.
Biljartballen zijn niet elastisch of vervormbaar. Ze geven niet
mee. Tennisballen wel: daar kan je een deuk in duwen. Als je op
een tennisballenbed ligt, wordt een deel van de kracht die je
uitoefent omgezet in vervorming. Door vervorming wordt het contactoppervlak
tussen jou en de ballen alsmaar groter, en de druk bijgevolg kleiner.
Op een gegeven moment is de druk te klein geworden om nog verdere
vervormingen te veroorzaken, en dan zak je niet meer verder weg.
Hoe meer iets vervormbaar is, hoe zachter je zal liggen.
Duimspijker
Waarom kan je geen nagel in de muur duwen
en wel duimspijkers ? Het verschil schuilt voornamelijk in het
hoedje van de duimspijker. Het hoedje heeft een groot oppervlak.
Je kan dus tamelijk hard op het hoedje duwen, zonder dat de druk
op je vinger te groot is. Maar de kracht die je uitoefent wordt
doorgegeven naar de punt van de punaise, die natuurlijk een veel
kleiner oppervlak heeft. De druk wordt dus enorm, en de duimspijker
boort zich in de muur.
De
kop van de nagel is niet zo breed als het hoedje van de punaise.
Bovendien is de punt van de nagel iets minder scherp, waardoor
de druk die je op de kop van de nagel uitoefent bijna even groot
gaat zijn als de druk die de nagel op de muur uitoefent. Dat betekent
dat dus dat je even bijna hard tegen de nagel drukt als de nagel
tegen de muur. En als die druk voldoende is om de muur te doorboren,
dan is hij zeker voldoende om jouw vinger te doorboren...
Gelukkig
hebben we ook hamers uitgevonden.
Indische
fakirs
Fakirs zijn religieuze Moslims (of soms
ook Hindoe's) die een ascetisch en teruggetrokken leven leiden.
Fakir betekent trouwens: behoeftige (=arme) man.
Terwijl
de Moslim-fakirs een leven als bedelaar of predikant leiden, houden
de Hindoe-fakirs zich meer bezig met meditatie en gebed. Zij hebben
een bijzonder strenge levenswandel, en ontzeggen zich elke vorm
van luxe. Sommige fakirs gaan daarin zo ver dat ze ook een matras
als een luxe beschouwen, en slapen daarom op spijkerbedden.
Rond
deze mensen zijn vele vooroordelen en misverstanden ontstaan.
In vele stripverhalen worden karikaturen van deze mensen getekend.
Ze worden dikwijls voorgesteld als hypnotiseurs, tovenaars of
waarzeggers.
|