alema: Bueno, Cesare, para empezar é todo un pracer contar contigo en alema.org… Quixera saber en primeiro lugar como van as cousas por homeland Chuza!…. Xa sabe, a morriña que lle invade un ás veces…
Cesare: lol lol lol, hai días. A ver, creo que Chuza! vai ben, como sempre foi. É o medio do país que é. Un país onde a tolerancia, a pluralidade e, en xeral, a democracia non están de moda nin nunca o estiveron. Un país onde houbo máis purgas ca proxectos políticos, un país onde se valora a maioría absoluta como máxima bondade a acadar e onde a disensión, a crítica e o que opinan os contrarios, sexan estes os que sexan, está penalizada e hai que erradicala.
alema: Xa
Cesare: Pero sen máis, sen acritude. Non ten demasiada importancia.
alema: Bueno, pois xa que falamos de disensións, e xa que alema.org é un lugar de batallas lingüísticas… Por que non concorda vostede co reintegracionismo?
Cesare: lol lol lol Primeiro hai que definir o que entendemos por reintegracionismo. Eu creo que falamos de dúas cousas distintas. Unha é a vontade de que a lingua que falan os galegos acabe sendo como a que falan en Brasil, e outra é a crenza de que a lingua que falan os galegos é a mesma que a que falan en Brasil. Contra a vontade, non teño nada, en realidade… Non está no meu horizonte de expectativas. E se ben non vou mover un dedo pra que sexa a mesma lingua, tampouco me preocupa demasiado que outros o movan. Pero cando falamos de crenzas as cousas cambian… porque non son unha persoa relixiosa. E é máis, son laico. Pero gustaríame que quedase claro que as crenzas non son feitos.
alema: Cientificamente logo son ou non son a mesma lingua?
Cesare: O que a maior parte dos reintegracionsistas pensan (e podemos acudir a diversas fontes ao longos dos últimos trinta anos) baséase en formas de delimitar o que é unha lingua en base a criterios desbotados antes da II Guerra Mundial. Dicir que lingua A e lingua B son a mesma porque os seus falantes se entenden é dicir que portugués e español son a mesma lingua e que alemán de Berlín e alemán de Berna non son a mesma lingua, porque os seus falantes non se entenden. Hai moitos moitos anos que se falou da Romania continua e de como, dende o punto de vista da intelixibilidade medida entre puntos contiguos, dende Tlaxcala ata Trieste (e quizais Bucarest) se fala o mesmo idioma.
Por outra parte, o que o reintegracionismo non di é que é un movemento claramente nacionalista (e atreveríame a dicir do nacionalismo máis rancio) na medida en que ten como punto de partida un paraíso perdido.
alema: Si, pero hai quen di que unha lingua independente é sinal de máis nacionalismo…
Cesare: Eu non estou dicindo que non. Se decidimos chamarlle “vasoira” a unha escoba (obxecto de plástico que se vende nas tendas) é obviamente por nacionalismo. Non hai ningunha razón lingüisticamente sensata que apoie iso. Outra cousa é que os falantes apoien esa decisión nacionalista.
alema: E vostede cre que o fan?
Cesare: Si, definitivamente. Só hai que ver como existe un diferencialismo popular nos falantes de galego, que prefiren “acadar” a “conseguir”. Pero ese nacionalismo -que é común co reintegracionismo- no reintegracionismo ten dous matices que, a min, me parecen particularmente desagradábeis. Un é o do paraíso perdido: hai 800 anos si que se vivía ben —curiosamente non hai 1400 anos, porque daquela estariamos escribindo con gn; 800 si, 1400 non, ninguén nunca explica por que—, e o outro é o do antiespañolismo, que no reintegracionismo é moito máis exacerbado que no nacionalismo lingüístico que podemos artellar en torno á RAG-ILG e todos os centos de escritores que nos precederon.
alema: Por que sempre asocian os reintegracionistas o independentismo lingüístico co españolismo? Que hai de verdade niso?
Cesare: Non hai verdades, estamos falando de crenzas. As dúas son crenzas nacionalistas que adoptan distintas formas. Algo semellante á Fronte Popular Xudaica e a Fronte Popular de Xudea. Cal é máis prorromana das dúas?
alema: Vostede foi unha das persoas que desde o principio apoiou o de “bueno” como plenamente galego… Podía explicar por que?
Cesare: “Bueno” é plenamente galego porque o falan os galegos cando cren que están falando galego. Outra cousa é se se deben facer trocos na normativa pra incluír software, bueno ou guglear. Con respecto a este punto, francamente, alema, e sinto se lle molesta, impórtame un nabizo. Pero se hai que votar, voto que si. Por que non? Non son nacionalista…
alema: E por que cre que hai tantos receos para que se admita como galega?
Cesare: A maior parte, por non dicir todos os que traballan na elaboración da lingua son nacionalistas, e tamén a maior parte dos falantes o son. E non digo que voten nacionalista senón que cando poden, optan por opcións lingüísticas diferenciais.
alema: Hai unha tendencia a pensar que só os activistas poden opinar da lingua…. Que pensa vostede?
Cesare: Iso forma parte do clasismo e elitismo característicos de certos grupos, máis ou menos conservadores, que se nuclearon ao redor da función pública e a cultura nas sociedades continentais. Pero dios, non me quería poñer superliberal agora.
alema: Imaxine que vostede ten potestade sobre a norma escrita. Que faría?
Cesare: Afortunadamente, non teño potestade sobre a norma escrita. Se me pregunta cal creo que é a principal carencia, falando en serio, pois diríalle que os exotopónimos, pero cónstame que xa están traballando niso http://www.ctnl.org/web/notic.php?ide=197.
alema: Si, porque a vostede iso de chamarlle London a Londres non lle parece nada posmoderno…
Cesare: A min particularmente non me mola chamarlle Shqiperia a Albania, non. Pero tampouco me mola chamarlle A Coruña a esa cidade do norte de Galicia cando falo inglés.
alema: How do you say then?
Cesare: Corunna. That’s the English word and I don’t know why I have to use a fucking foreign name if I have my own one in my language.
alema: I agree but, you know, some people say that the real name is Crunha…
Cesare: I’m not talking about the real name in Galician… I state that we have to sort the problems out in our languages, not thinking wether Galician in Chinese means porco de ceba, or wether the Dutch say Corunia.
alema: Entonces a usted no le importará que se diga “La Coruña” tampoco…
Cesare: Cuando hablo y escribo español, no, desde luego. hace muchos años que los españoles han decidido que su lengua dijese La Coruña. ¿Quién soy yo para cambiárselo?
alema: A vostede como lle senta que lle poidan chamar españolista?
Cesare: Españolista???????????????????
alema: Si
Cesare: Primeiro paréceme cómico, e despois -xa directamente- escarállome. Paréceme igual de mal que se me chamasen bulgarista. O meu amor polo salmorejo e por Miguel Poveda como cantante non sei se son tan importantes na miña vida, pero alá cada quen.
alema: Como ve o galego de aquí a… non sei… 50 anos… Pinta tan mal o futuro?
Cesare: Teño ben pouca confianza nos galegos en xeral, así que dubido que eles fagan algo útil (aínda que sen dúbida, como son traballadoriños, farán moitas cousas, pegarán moitos autocolantes e moitos cartaces). Pero bueno, se a lingua galega desaparece non será nada terrible. Tamén morren outras linguas…
alema: :-O
Cesare: …E o mundo non se detén aí. Quero dicir, dentro de 50 anos eu terei 83. Como comprenderá, o que pase despois non debe importarme demasiado. E aínda que comparto con Rivas, con Prado (dous xenios), que os galegos do futuro teñen que poder escoller se queren falar galego ou se queren ter osos no monte, por exemplo, e nós non lles debemos impedir esa posibilidade, dende o punto de vista global é probablemente máis importante o ADN da saramaganta que toda a literatura escrita en galego
alema: É vostede consciente de que estas palabras van escandalizar moito…
Cesare: Pois non sei por que… Unha cousa é o que nós fagamos, individualmente. Os nosos compromisos, as nosas vontades… E outra o que é realmente importante, dende un punto de vista obxectivo. Poñendo un símil: eu podo querer que o Celta de Vigo gañe a liga e vaia á Champions pero non teño que pensar que todo o universo ten que compartir este desexo meu e non creo que haxa un ben en si mesmo de gran calado na pervivencia dunha lingua románica.
alema: Daquela haberá quen diga… e por que resistirnos a sermos absorbidos polo portugués…?
Cesare: Ei, ei, a ver, non se confunda. Eu non digo que o meu interese persoal sexa ese. Eu digo que o interese da humanidade no galego DEBE ser pequeno. O da absorción por parte do portugués é un termo, por outra parte, moi pouco lingüístico. Vostede cre que os falantes de galego comezarán a falar portugués en Camariñas, a medio prazo, convencidos da importancia que ten o comercio exterior de Angola?
Os galegos poden optar, e de feito están optando entre falar galego e falar español en Galicia. Levan 150 anos, nalgúns casos moito menos, con esa posibilidade de optar porque antes n’a tiñan. Son perfectamente libres de decidir. De feito, serían perfectamente libres de decidir falar gaélico(algo que tamén se falou en Galicia hai uns centos de anos) ou inglés, se se confirma o potencial das rías como lugar de acollida pra xubilados europeos. Sería unha catástrofe universal que os galegos falasen inglés? Debemos resistirnos a iso?
Como lle dixen antes, entre o ADN dunha saramaganta e toda a obra de Cunqueiro, escollo a saramaganta (e iso que Cunqueiro é Deus entre os humanos)
alema: De todos os xeitos, recoñeza que non hai as mesmas oportunidades para os dous idiomas (galego e español)…
Cesare: Para os idiomas? Ou para os falantes? De que estamos falando?
alema: Para os falantes deses idiomas…, perdón
Cesare: Pois se non mudou moito a cousa nestas últimas dúas semanas… cando estiven en Galicia aí atrás a xente aínda podía escoller libremente se falaba galego ou se falaba castelán, non? ou outros idiomas, vaia. Ou estou saltándome algo importante que non vexo?
alema: Entón cre vostede que se dramatiza un pouco cando se fala de que falta normalización co idioma?
Cesare: Non é cuestión de dramatismo (aínda que nos últimos meses hai un evidente exceso de dramatismo por parte de varios grupos de descerebrados). Pero querería deixar dúas cousas claras.
1. O galego é unha lingua normal e está nunha situación normal, nunha situación que comparte coa amplíiiiiiiisima maioría das linguas do mundo. Incluso nese cómputo, sen dúbida o galego está nunha situación moi vantaxosa dende o punto de vista da conservación biolóxica.
2. As medidas tomadas pra promocionar o uso do galego entre os galegos poden ser interesantes, necesarias, e incluso poden ser un reto dende o punto de vista da intelixencia e da planificación das políticas públicas, pero non deben formularse como un dereito dos países ou das linguas, senón das persoas.
alema: Cal é a mellor maneira de reaccionar ante campañas tipo Galicia Bilingüe, etc?
Cesare: Non sei de quen me fala
alema: Si, das campañas que denuncian que o castelán está discriminado en Galicia…
Cesare: Eu diría unha vez máis: “non sei de quen me fala” Pero un dos problemas é que o argumentario duns e doutros é moi semellante. De maneira que cando dous usan a mesma razón, gaña quen berra máis. Algo que sen dúbida é tan pouco construtivo como enxordecedor.
Non hai ningún lugar na lexislación española onde se diga “os pais teñen dereito a escoller a lingua en que os seus fillos reciben a asignatura de bioloxía” e tampouco onde se defina o que é unha lingua oficial. E de aí derívase que se fosen os pais os que deciden en que lingua os fillos teñen que recibir a bioloxía eu podo escoller que os meus a reciban en inglés ou en chinés ou en uolof, porque nacín en Dakar e esa é a miña lingua materna e a lingua materna do meu fillo, que paga tantos impostos como un que naceu na rúa Madalena de Ferrol, ou en Calvelo, Maceda.
É o goberno quen ten que decidir en que linguas se imparten as asignaturas e iso non debe facerse por unha cuestión de orgullo nacional de linguas oficiais (non se define o que significa ser lingua oficial) nin de collóns enriba da mesa senón dende unha perspectiva de eficiencia.
En que lingua deben estudar os rapaces de Galicia pra saíren mellor preparados e con máis posibilidades de crear riqueza e de gozar da vida con plenitude? Iso é o que ten que decidir un goberno, non o pai dun pícaro en concreto.
alema: Cre vostede que as empresas deben estar obrigadas a rotular en galego?
Cesare: Son moi liberal pra iso. Creo que, estando na UE, deberían estar rotuladas cando menos en inglés pero tampouco creo que deba ser unha obriga. Creo que o mercado pon a todo o mundo no seu sitio.
alema: Cambiando de asunto, e para ir terminando. Estamos a pouco de eleccións autonómicas… Fágame unha avaliación do “cambio”
Cesare: Que faga unha avaliación da xestión deste goberno?
alema: Ahá
Cesare: Ben… Non vivo en Galicia, co cal teño unhas perspectiva algo pequena, pero diría que se tomaron importantes medidas en política industrial e cultural, coas que estou moi satisfeito. E creo que non se avanzou o suficiente en transporte, medio ambiente, e tampouco se tocaron determinados elementos que para min son moi importantes e que decidirán o meu voto, como o dereito a morrer libremente, ou a calidade democrática (procesos electorais, cultura do pacto, control dos medios de comunicación públicos e privados)
alema: Regresará algunha vez?
Cesare: Regresar?
alema: Vivir outra vez no país…
Cesare: Hai algunhas razóns biolóxicas que van facer que teña que pasar algún tempo no futuro en Galicia, pero xa vivín 30 anos alí. E deus fixo o mundo moi grande. Ou sexa, que na medida en que poida, evitareino. En todo caso, neste momento eu non volvo a Galicia, eu vou a Galicia.
+