WITAMY W BIULETYNIE INFORMACJI PUBLICZNEJ
NAJWYŻSZEJ IZBY KONTROLI

szukaj >

bip_logo_pl
odstep
Informacja o wynikach kontroli realizacji zadań w zakresie zagospodarowania przestrzennego przez organy administracji rządowej i samorządowej

Nr ewidencyjny: 180/2001
Data sporządzenia: 11/2001
Dział tematyczny: budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa


Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła w okresie od czerwca do października 2001 r. kontrolę realizacji zadań w zakresie zagospodarowania przestrzennego przez organy administracji rządowej i samorządowej w 132 gminach i 16 urzędach marszałkowskich oraz zebrała informacje związane z tematyką tej kontroli w Rządowym Centrum Studiów Strategicznych, w Urzędzie Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast oraz w 144 gminach nie objętych kontrolą. Kontrola zrealizowana została jako rekontrola gmin objętych kontrolą w zakresie planowania przestrzennego w 1999 r.

Celem kontroli była ocena stanu realizacji prac w zakresie kształtowania i realizacji polityki przestrzennej państwa, kształtowania i realizacji polityki przestrzennej województw oraz określenia polityki przestrzennej gmin.

Z kontroli wynikało, że Sejmiki województw uchwalając w 2000 r. strategie rozwoju województw, stanowiące podstawę opracowania programów wojewódzkich i określające uwarunkowania, cele i kierunki rozwoju województw, nie mogły uwzględnić podstawowych uwarunkowań i celów strategicznych wynikających z Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Koncepcja ta została przyjęta przez Sejm dopiero w dniu 21.12.2000 r., a po zaleconych zmianach i uzupełnieniach została zatwierdzona przez Prezesa Rady Ministrów w dniu 26.07.2001 r., a następnie opublikowana w Monitorze Polskim Nr 26/2001 w dniu 16.08.2001 r. Stwierdzono również, że żaden z zarządów województw nie zakończył prac nad sporządzeniem planu zagospodarowania przestrzennego województwa i nie przedstawił go sejmikowi do uchwalenia.

Kontrola wykazała, że w stosunku do 1998 r. nastąpiła znaczna poprawa w zakresie sporządzania przez gminy studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, w których określana jest polityka przestrzenna gminy. W okresie od 1 stycznia 1999 r. do 30 czerwca 2001 r. wśród 276 poddanych analizie gmin, odsetek gmin które uchwaliły studium, wzrósł do ca 82% (w 1998 r. stanowił jedynie 24%).

Uwzględniając stopień zaawansowania prac nad sporządzeniem studium oceniono, że do dnia 31 grudnia 2001 r. dalszych 5% analizowanych gmin powinno mieć uchwalone studium, a w 13% gmin omawiane studium nie będzie uchwalone.

Z kontroli 132 gmin oraz uzyskanych informacji od 144 gmin wynika, że od 1 stycznia 1999 r. do 30 czerwca 2001 r. zwiększył się procent powierzchni gmin, objętej zmianami planów lub nowymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego uchwalonymi po 1 stycznia 1995 r., tj. z 5,3% do 7,7%.

W przypadku uchwalenia do końca 2001 r. wszystkich m.p.z.p. dla obszarów, dla których podjęto uchwały o przystąpieniu do ich opracowania, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego zachowujące moc po dniu 31 grudnia 2001 r. na obszarze 276 gmin, obejmą 13,2% ich powierzchni. Oznacza to, że dla obszarów nie objętych m.p.z.p. wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu nastąpi w trybie art. 44 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, co może spowodować utrudnienie w działalności gospodarczo-inwestycyjnej.

Pomimo istotnych zmian dokonanych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego w 252 gminach na 276 analizowanych, tylko w 60 gminach, tj. ca 24% pobierano od właścicieli lub użytkowników wieczystych jednorazowe opłaty zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym.

W toku kontroli stwierdzono, że w objętych kontrolą 132 gminach obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego zawierały nieprawidłowości, które naruszały stan prawny w zakresie planowania przestrzennego, a w tym m.in. w 29 gminach (22%) stwierdzono, że nie uwzględniały one wymagań przepisów szczególnych w zakresie ochrony środowiska, przyrody, lasów oraz ochrony gruntów rolnych i leśnych, w 92 gminach (82%) spośród 112 gmin, w których określono w uchwalonym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego obszary, dla których uchwalenie m.p.z.p. jest obowiązkowe, nie uchwalono obowiązkowych m.p.z.p., a w 11 gminach (8%) nie opracowano i nie dołączono prognozy skutków wpływu ustaleń planu na środowisko przyrodnicze.

W 175 gminach na 276 analizowanych, tj. ca 63%, zarządy gmin nie dokonywały ocen zmian w zagospodarowaniu przestrzennym i nie przedstawiały radom gmin wyników tych ocen, co najmniej raz w okresie kadencji.

Spośród wydanych w latach 1999 – I półrocze 2001 r. w 132 skontrolowanych gminach decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu analizie poddano ca 4.900 (5,2%) stwierdzając, że w 8 gminach 20 wydanych decyzji, tj. 0,4% badanych było nieważnych z mocy prawa, natomiast 313 wydanych decyzji dotkniętych było wadami prawnymi. Między innymi wydawano decyzje z naruszeniem przepisów określonych w k.p.a., co stwierdzono w 280 decyzjach, w tym 238 decyzji wydano bez zawiadomienia wszystkich stron o wszczęciu postępowania.

W 36 gminach, tj. 27% skontrolowanych stwierdzono, że notariusze nie wywiązywali się z obowiązku przesłania zarządom gmin, w terminie 7 dni od dnia sporządzenia umów zbycia nieruchomości w formie aktu notarialnego, wypisów z tych aktów. Spośród ca 7.200 zbadanych wypisów aktów, które wpłynęły do gmin kontrola wykazała, że tylko ca 18% wpłynęło terminowo. Opóźnienia wyniosły od kilku dni do ponad 17 miesięcy

Z ustaleń kontroli wynika, że w działalności skontrolowanych 132 gmin występowały uchybienia i nieprawidłowości mogące tworzyć zagrożenie wystąpienia korupcji. Stwierdzono bowiem przypadki powierzenia temu samemu urzędnikowi przygotowywania i wydawania decyzji administracyjnych, a w tym nawet we własnej sprawie. Np. W Urzędzie Miasta w Gorzowie Śląskim (woj. opolskie) przyjmowanie wniosków, opiniowanie i przygotowywanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz udostępnianie dokumentacji i zlecanie opracowań, przydzielono jednemu pracownikowi, który rozpatrywał i przygotowywał decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu, w tym również we własnej sprawie. Stwierdzono również przypadki wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu pod budowę obiektów handlowych lub usługowych z pominięciem wymaganych uzgodnień, np. Wójt Gminy Sławno (woj. zachodniopomorskie) wydawał decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu bez zachowania kolejności ich wpływu, nie przestrzegając obowiązku zawiadamiania stron o wszczęciu postępowania administracyjnego, a dla inwestycji polegającej na budowie warsztatu samochodowego, wydał decyzję sprzeczną z ustaleniami m.p.z.p.

Wysokie zaawansowanie wykonania studium przez gminy wskazywało, że zasadnym było przedłużenie terminu ważności m.p.z.p. uchwalonych przed 1 stycznia 1995 r. o 1 rok, tj. do dnia 31 grudnia 2002 r. Wobec niedotrzymania już dwukrotnie przez gminy terminu uchwalenia studium, określonego w ustawie o zagospodarowaniu przestrzennym NIK wnioskuje o rozważenie możliwości wprowadzenia przepisu sankcyjnego, w przypadku nie wywiązania się gmin z ww. obowiązku.

Sejm w dniu 27 listopada 2001 r. zapoznał się ze wstępnymi wynikami kontroli, a w dniu 21 grudnia 2001 r. uchwalił ustawę przedłużającą moc obowiązywania m.p.z.p., uchwalonych przed 1 stycznia 1995 r., do 31.12.2002 r. W przypadku uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i przystąpienia do sporządzenia m.p.z.p. albo jego zmiany stare plany zachowają ważność nie dłużej niż do 31.12.2003 r.

Pliki z treścią dokumentów dotyczących kontroli:

ikonka  2001180.pdf

 


Biuletyn Informacji Publicznej redaguje Krzysztof Z. Andrzejewski
tel. (22) 444-51-53, fax (22) 444-56-90
Data modyfikacji: 2005/10/20 14:13:03
Redaktor: Krzysztof Z. Andrzejewski - naczelny redaktor serwisu