Tcheke (di banke)
On tcheke (on prononce tchèk u a môde francesse chèk), c' est on papî come on biyet d' banke, fwait d' avance, k' on rimplixh ene some d' årdjint dsu (e chifes pu e totès letes), et kécfeye a kî k' ele doet ndaler, et l' siner, et k' on dene come paymint.
Tcheke est ossu l' no do lingaedje del Tchekeye.
[candjî] Istwere des tchekes el Walonreye
Les tchekes ont divnou on moyén d' paymint foirt corant tins des anêyes 1970 a 2000. Il estént waerantis påzès bankes, si on n' aléve nén ådzeu d' ene metowe some (dijh meye francs bedjes e 2000). Dj' ô bén ki, si on vs hapéve vos tchekes, et n' nén ndaler ådzeu di ç' some la, li banke diveut payî, minme si l' ome ki c' esteut da sinne li tcheke fijheut opozicion.
E 2003, les tchekes n' ont pus stî waerantis, et on ls a bråmint abandné, po les paymints pa cwåte ås liårds.
[candjî] Sôre di tchekes
- fås tcheke: tcheke ki n' serè nén payî pask' i gn a ene sacwè ki n' a nén stî bén rimpli.
- blanc tcheke: tcheke avou l' eplaeçmint pol montant leyî e blanc, dj' ô bén ki l' riçujheu î pout mete li montant k' i vout.
- tcheke sins fonds, ou tcheke di bwès: tcheke k' a stî fwait adon k' i n' a nén des çanses assez sol conte po l' waeranti.
