Księżyc Jowisza – Aitne (XXXI) – miał obowiązującą przedtem tymczasową nazwę S/2001 J11. Został odkryty w połowie grudnia 2001 roku przez następujący zespół
astronomów: S.S. Sheppard,
D.C. Jewitt
i J. Kleyna. Odkrycia dokonano za pomocą 3,6-metrowego teleskopu
Kanadyjsko-Francusko-Hawajskiego na Mauna Kea (Hawaje). O szczegółach z tym
związanych można przeczytać w Elektronicznym
Cyrkularzu Planetek (MPEC).
Aitne jest jednym z jedenastu nowych satelitów
Jowisza odkrytych po 22 latach od chwili przelotu przez system tej planety sondy
→Voyager-2 (1979 rok). Razem z nim zostały odkryte również
księżyce: Autonoe, Thyone, Hermippe, Eurydome, Sponde, Pasithee,
Euanthe, Kale, Orthosie i Euporie.
Nazwa księżyca ma pochodzenie mitologiczne. Aitne była Sycylijską
nimfą i jedną z wielu zdobyczy sercowych Zeusa...
Natomiast księżyc nazwany tym imieniem, krąży ruchem wstecznym wokół Jowisza po
eliptycznej orbicie (→mimośród
e = 0,2643) o →półosi
wielkiej a = 23.229.000 km. W perycentrum (najbliżej planety) księżyc Aitne oddalony jest od Jowisza na odległość q = 17.089.575 km. W apocentrum (najdalej od planety) księżyc ten znajduje się w odległości Q = 29.368.425 km od Jowisza. Po jakimś czasie parametry tejże
orbity mogą ulec pewnej zmianie, gdyż księżyc krąży tak daleko od Jowisza,
iż jego ruch zaburzany jest np. przez Słońce. Być może mamy tu do czynienia
z przechwyconą planetoidą (o wręcz mikroskopijnej masie: ~4,4960×1013 kg – to jest aż ponad
163 razy mniejszej od góry Giewont!),
która prawdopodobnie kiedyś znowu powróci na wokółsłoneczną orbitę.
Okres obiegu księżyca trwa ponad 2 ziemskie lata, co oznacza że jego średni dzienny ruch na niebie wynosi
tylko 0°29'35''. Właśnie wykrycie tegoż ruchu i powiązanie go ze
zmianami położenia Jowisza na niebie, pozwoliło ustalić, że obiekt ten jest
rzeczywiście satelitą planety (a nie np. innym odleglejszym ciałem niebieskim
rzutującym się na sferze niebieskiej w pobliżu planety).
Inną przeszkodą we wcześniejszym odkryciu tego księżyca,
jest bardzo nikła jasność, wynosząca tylko 22,7m
(prawie 4,8 mln razy mniejsza od najsłabszych gwiazd widocznych gołym okiem!).
Dla porównania: Jowisz ma mniej więcej jasność ok. –2,7m,
tak więc Aitne świeci słabiej od niego o ok. 25,4m.
Odpowiada to różnicy jasności rzędu aż ponad 14,5 mld razy!
Poniżej podaję dane Aitne – w pierwszej tabeli
podstawowe informacje o księżycu. Natomiast w drugiej tabeli podane są
(obliczone za pomocą następujących wzorów)
parametry jego orbity.
Aitne
|
---|
Średnia odległość od planety [tys. km] |
23229,0
| Średnia odległość od planety [R. planety] |
324,9
| Okres obiegu [doby] |
730,18
| Mimośród orbity [e] |
0,2643
| Nachylenie orbity [stopnie] |
165,1
| Średnia wartość średnicy [km] |
3,0
| Główny odkrywca i rok odkrycia |
S.S. Sheppard 2001
| Jasność księżyca [mag] |
22,7
| Masa księżyca [kg] |
~4,4960 × 1013
|
Parametry orbity księżyca |
Perycentrum [q] |
Apocentrum [Q] |
Odległość od planety [tys. km] |
17089,6
|
29368,4
| Odległość od planety [R. planety] |
239,0
|
410,8
| Odległość kątowa orbity księżyca widziana z Ziemi* [stopnie] |
1°33'26,93''
|
2°40'37,82''
| |
Rozmiar kątowy tarczy planety widzianej z księżyca [stopnie] |
0°28'45,77''
|
0°16'44,23''
| Jasność tarczy planety widzianej z księżyca** [mag] |
–10,5
|
–9,4
| Rozmiar kątowy tarczy księżyca widzianej z „powierzchni” planety [stopnie] |
0°00'00,04''
|
0°00'00,02''
| Jasność tarczy księżyca widzianej z „powierzchni” planety** [mag] |
14,9
|
16,0
| | Prędkość ruchu orbitalnego księżyca [km/s] |
3,06
|
1,78
|
* Wartość kątowa dotyczy Jowisza znajdującego się w opozycji do Ziemi (odległość 628,8 mln km = 4,2 AU)
** Podana jasność nie uwzględnia czynników mogących ją zmniejszyć (np. poprzez zmianę fazy oświetlenia obiektu)
|
Zobacz także pokrewne strony:
Monde
des Monats
– CARMEGRUPPE
Jupiter's 2002 Satellites
The Astronomy Workshop – Satellite Viewer
Planetary Satellite Mean Orbital Parameters
Natural Satellite Physical Parameters
| |