Một lần nữa chúng ta lại bàn về thuật toán EdgeRank cả nhà ạ. Đặc biệt, nếu bạn là một Facebook Marketer thì  iệc nắm rõ điều này cũng quan trọng ngang hàng với việc học SEO trong môi trường Google. Đó có thể được xem là cốt lõi của SMO (Social Media Optimization).

Đã gọi là là tiếp thị trên Facebook thì dĩ nhiên bạn luôn muốn thông điệp và nội dung của mình (tại Profile hoặc Fan Page) được xuất hiện hoài hoài trên News Feed của người dùng. Thế nhưng bạn có bao giờ nhận ra rằng chỉ có updates của một số người bạn hay fan page là thường xuyên xuất hiện trên Top News Feed của mình trong khi một số người khác thì hầu như không bao giờ. Điều đó phụ thuộc vào sự đánh giá và quyết định của Facebook dựa vào thuật toán EdgeRank .

Mình sẽ giúp các bạn lí giải điều này. Tuy nhiên, trước khi sắn tay vào tìm hiểu bất cứ đều gì về Facebook Marketing, bạn cần phải nằm lòng điều này giúp mình:

Fan like fan page của bạn không có nghĩa là lúc nào họ cũng thấy updates của page trên news feed của họ vì một lí do rất tự nhiên sau:

Hiện có hàng trăm, hàng ngàn fan page, hơn 600 triệu người dùng trên facebook và bạn có quyền like bất cứ cái gì mình thích. Vậy thì bạn nghĩ xem, không lẽ facebook lại đem quăng tất cả updates của 600 triệu người dùng và fan page bạn like vào mặt bạn sao ? @_@ chết mất, bạn sẽ bị overload thông tin và không ở lại chơi với Facebook nữa =_=. Đó là thảm họa cho bạn và cũng là thảm họa với Facebook.

Facebook không quan tâm việc bạn phải được show lên news feed hay không mà nó chỉ quan tâm nội dung của bạn có “hot” hay không để show lên. Vì vậy nếu bạn chỉ tạo fan page vì nghĩ rằng fan sẽ luôn thấy nội dung updates của bạn trên news feed thì mời bạn đi chỗ khác chơi. Điều này không có gì lạ nếu bạn từng là một SEOer trên môi trường Google.

Chắc bạn vẫn còn một chút hoài nghi về tính ưu tiên của Facebook News Feed đúng không ? Mình sẽ chia sẻ với các bạn một số sự thật trần trụi về điều này. Dưới đây là tổng hợp kết luận từ các thử nghiệm và quan sát hệ thống News Feed của mình, bạn bè, cộng với nhận định của các chuyên gia về Social Media trên thế giới.

Facebook đối xử ưu tiên với Profile va Fan Page là gần như nhau, vì vậy mình sẽ sử dụng khái niệm profile trong các kết luận cho gần gũi với cả nhà nhé. Nào ta cùng xem !

1. Có nhiều bạn chưa chắc đã “nổi tiếng”:

Khi mới lập một Facebook Profile và bắt đầu trở thành một Facebooker bạn cần phải có bạn bè, đó là điều tự nhiên để duy trì sự sống của mình trên mạng xã hội. Điều này cũng tương tự như khi bạn mới thành lập một fan page vậy. Thế nhưng có nhiều friend đã đảm bảo cho bạn một “chỗ đứng” hay được xuất hiện thường xuyên trên News Feed của bạn bè hay bạn bè của bạn bè không ? Ồ chắc chắn là không, ngay cả khi bạn thường xuyên cập nhật wall của mình bằng các status, link, photo hay video…

Điều những Newbie cần có là sự tương tác (like,comment) của bạn bè với những gì mình post. Vậy nên, một cách đơn giản nhất, điều bạn cần là làm sao cho một số người like like like và like post của bạn. Dĩ nhiên nếu bạn không ép buộc họ thì chắc hẳn post của bạn cũng phải khá hay hehe.  Vì thế, không cứ gì bạn phải chạy đua theo áp lực tăng friends. Ít friends nhưng nhiều tương tác thì sức mạnh viral của bạn vẫn phi thường và các bạn bè khác sẽ tự động add bạn thui.

Muốn vậy, bạn có thể mở privacy của mình ra cho phép người dùng thậm chí chưa phải friend cũng có thể comment hay like rồi sau này hãy tính tới chuyện đóng wall, chỉ cho bạn bè mới được tương tác. Còn nếu bạn muốn đóng cửa tất cả thông tin về mình ngay từ đầu thì bạn tham gia mạng xã hội để làm gì ?

Ngoài ra bạn hãy bắt đầu đi tham gia like hay comment post của bạn bè, để họ biết được sự xuất hiện của bạn qua notification. Mình không nói các bạn hãy đi comment và like bạn bè để có thể xuất hiện trên News Feed của họ nhé. Chút nữa tớ sẽ lột trần sự thật này hehe.

2. Bí mật nho nhỏ ở tab “Most Recent”:

Mỗi khi vào facebook chúng ta thường đối diện với tab Top News mặc định. Khoảng 50% người dùng facebook nhận cập nhật từ bạn bè qua tab này. Đây là khu vực updates được facebook chọn lọc theo thuật toán EdgeRank. Tuy nhiên vẫn còn một tab khác đó là “Most Recent”. Nghe tên thì ai cũng hiểu đây là nơi các update được cập nhật theo thời gian thực.

Tuy nhiên đó cũng chỉ là định nghĩa mà thui, thực ra khu vực “Most Recent” cũng được facebook để mặc định ở chế độ chọn lọc, chỉ khác là nó được sắp xếp theo thời gian thực. Tại sao ? Bởi vì ít người dùng facebook để ý rằng có một phần được gọi là “edit options” ở ngay dưới cùng của mục news feed này.

Mặc định facebook sẽ tick vào lựa chọn là “Friends and Pages you interact with most” – Cập nhật từ những bạn bè và Page bạn thường tương tác nhất – chứ không phải là “All of friends and pages”. Điều này càng củng cố hơn cho xu hướng chọn lọc tin hot để đưa đến người dùng facebook.

3. Lúc nào cũng bám đuôi những hot Facebooker chẳng ích gì cho bạn:

Giả định bạn là một “hot facebooker”, chắc hẳn một lúc nào đó bạn sẽ cảm thấy có một cái “đuôi” đang lẽo đẽo theo sau mình. Lúc nào hắn/ả cũng “cuồng like” và comment mọi post bạn đưa lên wall. Phải chăng hắn/ả đang lí luận rằng nếu lúc nào cũng bám gót những hot facebooker thì chắc chắn mình cũng sẽ được xuất hiện nhiều trên News Feed của họ ? Xin thưa ! Không hề ! Theo những thử nghiệm của bản thân và các kết luận từ những nhà quan sát, thống kê về Social Media, thì những cái “đuôi” này hầu như chẳng bao giờ xuất hiện trên News Feeds của người mà mình bám theo.

Ngược lại, những cái “đuôi” ấy đang góp phần làm cho mức độ “nổi tiếng” của những người họ đang bám theo ngày một tăng lên. Nếu bạn thường xuyên vào profile hay fan page nào đó và tương tác thì profile hay fan page đó sẽ ngày càng xuất hiện nhiều trên News Feed (Top News) của bạn. Điều đó cũng tự nhiên và dễ hiểu mà phải không nào :D.

4. Nội dung nào được Facebook ưa chuộng ?

Ok la ! đây là một vấn đề cũng khá nóng bỏng đấy nhé. Hiện nay bạn có các loại hình nội dung chính để post như sau: Status Update, Photo, Links, Videos.

Facebook có kèm thêm một biến số về loại nội dung cho chế độ ưu tiên tại Top News của News Feed. Vì sao ? Bởi lẽ facebook muốnngười dùng ở lại và trải nghiệm nội dung lâu hơn trên facebook và theo gã khổng lồ thì có một số nội dung thường khiến người dùng thích thú ở lại lâu hơn với thứ tự ưu tiên giảm dần như sau:

1. Photo
2. Video
3. Links
4. Status

Đứng đầu là Photo, chính vì vậy mà các cuộc thi ảnh hiện nay trên Facebook đang nở rộ như nấm sau mưa. Nắm được các yếu tố ưu tiên này bạn có thể xây dựng chiến lược phát triển nội dung cho fan page hay profile của mình. Lưu ý: đây chỉ là một trong các tiêu chí đánh giá của thuật toán EdgeRank.

5. Sức mạnh của Comment:

Nếu post của bạn thu hút được comment của một số bạn bè thì chắc chắn đó là điểm tựa vô cùng thuận lợi để bạn được xuất hiện tại News Feeds của những người bạn khác. Mức độ hiển thị của bạn sẽ tăng lên tỉ lệ thuận với số lượng comment. Nói một cách khác Facebook sẽ đoán biết nơi nào xôm tụ thông qua các comment và giới thiệu đến bạn bè của bạn qua News Feed.

Điều này cũng củng cố thêm cho luận điểm của thuật toán Edge Rank đó là Facebook ưu tiên comment hơn like trong việc đánh giá mức độ hot của nội dung. Đó cũng là lí do mà gần đây một số cuộc thi trên facebook thường đánh giá người trúng giải qua số lượng comment hơn là like.

6. Sống lâu lên lão làng:

Trong môi trường facebook, số lượng friends của mỗi người là khác nhau có những người chỉ có 100-200 friends, một số người có khoảng hơn 600 friends và một số khác thì có cả ngàn friends. Một cách tự nhiên, các hot facebooker thường có số lượng friends lớn.

Sau một thời gian ngắn phát triển một profile từ thuở sơ khai (kêu gọi like, comment từ bạn bè), bạn chỉ có thể dễ dàng xuất hiện tại News Feed của những bạn bè hay fan có số lượng friends nhỏ từ 1 đến 200 friends chứ chưa thể xuất hiện tại news feed của các lão làng hay hot facebooker với số lượng friend từ 500 đến hàng ngàn. Điều đó cũng dễ hiểu thôi, vì bạn phải cạnh tranh với rất nhiều profile “kinh nghiệm” khác để được xếp hàng trong news feed của hot facebooker này.

Tuy nhiên, những facebooker có số lượng friend nhỏ lại góp phần giúp bạn lan tỏa mức độ phổ biến của mình một cách dễ dàng và đến một thời điểm nào đó bạn sẽ…hóa rồng hehe.

Do đó, mấu chốt vấn đề ở đây là khi phát triển hệ thống network hay fan của mình, bạn hãy tận dụng liên kết những profile có số lượng friend trung bình (100 đến 200 friends cũng được). Vì đó sẽ là bước khởi đầu dễ dàng cho bạn hơn là chỉ chăm chăm liên kết với các profile có số lượng friend khủng. Tớ gọi đó là nguyên tắc có trên có dưới hệt như trong một xã hội thực.

Tất cả những yếu tố mình trình bày trên đây đều xoay quanh thuật toán EdgeRank Tuy nhiên mình vẫn chưa mổ xẻ sâu vào thuật toán này. Lần sau, mình sẽ ngồi ráp số và tính toán theo công thức Edge Rank một cách cụ thể cùng cả nhà nhé. Lúc đó sẽ còn nhiều điều thú vị hơn nữa. Bạn không thể nắm được 100% các quy luật và thuật toán chi tiết của Facebook (giống Google thui) nhưng bạn hoàn toàn có thể làm chủ được kĩ thuật tăng mức độ nhận biết của mình trên facebook.

Mr Thắng@mrthang.net – Bài viết có tham khảo một số thử nghiệm và khảo sát của nhóm The Daily Beast