Kurumsal Bilgiler | Genel Bilgiler | Bilgi Edinme | Etik Komisyon | İletişim

Uygun Ekim Zamanı

İç Anadolu Bölgesinde Toprak Sıcaklığı Yönünden Kışlık Tahılların Uygun Ekim Tarihleri

Kışlık tahıllarının ekim zamanının belirlenmesinde en önemli kriterler, çimlenme dönemindeki tohum yatağındaki toprak sıcaklığı ve toprakta çimlenmenin başlamasına imkan sağlayacak suyun bulunmasıdır.

Serin iklim tahıllarının kışlık ekimlerinde, bitkilerin ilk gelişme devresinde çim köklerinin iyi bir şekilde gelişmesi ve derine gitmesi, toprak üstü organlarının ise az gelişmesi istenir. Sonbaharda ekim derinliğindeki toprak sıcaklığının 5-8 °C olması, bu ortamı sağlayan en uygun ekim zamanı olduğu kabul edilir. Böylelikle toprağın alt kısımlarına doğru sıcaklık arttıkça çim kökleri daha sıcak bir ortama girmekte, çim köklerinin daha fazla gelişerek toprağın derinlerine inmesi sağlanmaktadır.

Bu araştırmada Devlet Meteoroloji İşleri Genel müdürlüğüne ait İç Anadolu bölgesindeki 48 adet büyük klima istasyonuna ait son 30 yıllık 5 cm derinlikteki toprak sıcaklığı ortalamaları kullanılarak kışlık tahılların ekim zamanlarının belirlenmesine katkıda bulunulmaya çalışılmıştır.

Buna göre Orta Anadolu’da toprak sıcaklığı yönünden buğday ekiminin yapılabileceği tarihler (şekil 1) incelendiğinde, bölgede en erken tarihin 26 Ekimde Kangal ile başlayıp, 27 Ekimde Pınarbaşı, 28 Ekimde Sarız, Çerkeş, 29 Ekimde Tomarza ve Nevşehir ile devam ettiği görülmektedir. Konya ve Ankara gibi en fazla ekim alanına sahip illerle birlikte Orta Anadolu’nun büyük kısmında en uygun zamanı 6-10 Kasım tarihleri arasında değişmektedir. Bölgede en geç ekim, 18 Kasımda Nallıhan’da yapılabilecektir.

Şekil 1. 5 cm derinlikteki toprak sıcaklığının uzun yıllar ortalamasının 8 °C ve üzerinde olduğu son günler

Şekil 2. 5 cm derinlikteki toprak sıcaklığının uzun yıllar ortalamasının 5 °C ve üzerinde olduğu son günler

Orta Anadolu’da toprak sıcaklığı yönünden şekil 2’de görülen tarihlerden önce serin iklim tahıllarının çimlenmesi sağlanmalıdır. Bu tarihlerden sonrası, serin iklim tahıllarının ekimi için uygun değildir.

Araştırma sonuçlarına göre İç Anadolu bölgesinde kışlık tahıllar için toprak sıcaklığı yönünden ekim zamanının başlangıç tarihi yüksek kesimlerde 25 Ekim, alçak kesimlerde ise 18 Kasım olarak belirlenmiştir. Bölgede yüksek kesimlerde 4 Kasım, alçak kesimlerde ise 28 Kasım tarihlerinden önce çimlenme olacak şekilde ekimler bitirilmelidir. Başlangıçta belirtildiği gibi kışlık tahılların ekiminde en önemli faktörlerden biride toprak nemi olup, bununla ilgili olarak DMİ Genel Müdürlüğü’nün uzun vadeli yağış tahminlerinin izlenmesi tavsiye edilir.

NOT: Tüm Türkiye için kışlık tahılların uygun ekim zamanının belirlemesi çalışmaları devam etmektedir.