شهرداری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو


ساختمان تاریخی شهرداری تبریز

شهرداری در بیشتر کشورهای جهان یک نهاد اجرایی محلی است که زیر نظر شهردار اداره می‌شود.

شهرداری در ایران[ویرایش]

شهرداری در کشور ایران، یک نهاد اجرایی محلی است که زیر نظر شهردار اداره می‌شود. وظیفه این سازمان، پاکیزه نگاهداشتن شهر، جمع آوری و حمل زباله شهری، صدور مجوزهای ساخت و ساز شهری، دریافت عوارض شهری از شهروندان و همچنین برقراری نظم در شهر و فرماندهی بر نیروهای راهنمایی و رانندگی را بر عهده دارد.

تاریخچه شهرداری در ایران[ویرایش]

شهرداری را سابقاً بلدیه می‌گفتند. ناصرالدین شاه در سال ۱۳۰۰ قمری به دنبال اصلاح امور داخلی، تصمیم گرفت بلدیه را در تهران تاسیس کند اما موفق نشد. در سال ۱۲۸۳ ه.ش، قانون بلدیه در مجلس شورای ملی تصویب شد.[۱]

تقسیمات کشوری[ویرایش]

واحد تقسیمات کشوری ایران مسئول نهاد مربوطه مرکز
کشور وزیر کشور وزارت کشور پایتخت
استان استاندار استانداری مرکز استان
شهرستان فرماندار فرمانداری (ویژه) مرکز شهرستان
بخش بخشدار بخشداری مرکز بخش
دهستان دهدار دهداری مرکز دهستان
شهر شهردار شهرداری ندارد
روستا دهیار دهیاری ندارد


منابع درآمدی[ویرایش]

شهردرای یک نهاد عمومی و غیر دولتی است که درامد‌های خود را از محل درآمدهای وصولی از شهروندان ، موسسات، کارخانجات و... تامین می‌نمایند. طبق قانون درآمد‌های شهرداری از ۶ طریق ممکن است :[۲]

  1. درآمدهای ناشی از عوارض عمومی(شامل عوارض نوسازی و عوارض پسماند)
  2. درآمدهای ناشی از عوارض اختصاصی (شامل فروش تراکم و ...)
  3. بهای خدمات و درآمدهای موسسات انتفاعی شهرداری (شامل بلیت اتوبوس و ...)
  4. درآمدهای حاصله از وجوه اموال شهرداری
  5. کمکهای دولت و سازمانهای دولتی
  6. اعانات و کمکهای اهدایی اشخاص و سازمانهای خصوصی و امول و دارایی‌هایی که به طور اتفاقی یا به موجب قانون به شهرداری تعلق می‌گیرد.

به طور کلی درآمدهای بالا از ۲ طریق تامین می‌گردد:

  1. منابع درآمدی داخلی : که از دریافتی های مستقیم شهرداری ازاجاره اموال ومستغلات، فروش اموال بدست می‌آید.
  2. منابع درآمدی خارجی: که از محل عوارض شامل صدور پروانه، کسب وپیشه ، آب، برق، تلفن ، کارخانجات ، کمکهای دولتی تامین می‌گردد.[۲]

سازمان‌ها و موسسات[ویرایش]

در شهر‌های کوچک کلیه خدمات توسط خود شهرداری انجام می‌شود ؛ ولی با رشد جمعیت و تخصصی شدن خدمات ، شهرداری‌ها با هدف انجام وظایف تخصصی و خدماتی و تسریع در انجام امور اقدام به تاسیس موسسات و سازمان‌های تابع می‌کنند.[۳]

مراحل تاسیس سازمان‌ها[ویرایش]

شهرداری‌ها برای تاسیس سازمان‌ها موسسات باید مراحل زیر را پشت سر بگذارند.[۳]

  1. تنظیم اساسنامه
  2. تصویب شورای شهر
  3. تایید وزارت کشور

فهرست سازمان‌ها[ویرایش]

شهرداری‌ها می‌توانند بعد از طی فرایند‌های گفته شده سازمان‌ها و موسسات زیر را احداث کنند.[۳]

  • سازمان قطار شهری
  • سازمان فرهنگی ورزشی
  • سازمان خدمات موتوری
  • سازمان پایانه‌های مسافربری
  • سازمان پارکها و فضای سبز
  • سازمان اموال واملاک
  • سازمان حمل و نقل همگانی
  • سازمان آرامستان‌ها
  • سازمان حمل و نقل ترافیک
  • سازمان حمل و نقل جمعی
  • سازمان مدیریت پسماند
  • سازمان میادین میوه و تربار
  • سازمان سرمایه گذاری ومشارکتها
  • سازمان بهسازی و نوسازی
  • سازمان خدمات طراحی

حوزه‌های خدمات[ویرایش]

انتخاب شهردار[ویرایش]

نوشتار اصلی: شورای شهر

کمیسیون توافقات[ویرایش]

کمیسیون توافقات محلی است در شهرداریهای ایران به منظور صدور مجوزات طبقات اضافی، و اصلاح طرح تفصیلی و غیره. شهرداری برای صدور مجوز این گونه درخواستها شهروندان را به کمیسیون توافقات برده و در آنجا اتخاذ تصمیم می‌نماید. این کمیسیونها در برخی شهرداریهای شهرهای ایران فعال بوده و یکی از منابع درآمد برای شهرداریها محسوب می‌شوند. کمیسیون توافقات معمولاً از معاونان شهردار، معاون اداری مالی، نماینده شورای شهر، مدیر املاک، شهرداران مناطق و غیره تشکیل شده است.

بنابر ادعای شهرداریها این کمیسیون طبق ماده ۱۰ قانون مدنی تشکیل شده است که این ماده از قانون مدنی کلیه قراردادها فی‌مابین اشخاص را نافذ و معتبر میداند. ولی شهرداری که یک نهاد عمومی اما غیردولتی است، تابع وزارت کشور می‌باشد و خود دارای قانون خاص است و بایستی از اصول و نظامات قانونی مخصوص خود پیروی کند. با توجه به اینکخ در قوانین مربوط به شهرداریها قانونی به نام کمیسیون توافقات وجود ندارد. لذا در کمیسیون مذکور برای رسیدگی و تصمیم‌گیری نسبت به پرونده‌ها هیچ گونه قاعده و قانون کلی یا جزئی وجود نداشته و تصمیم گیریها صرفاً مصلحت‌گرایانه می‌باشد و وقتی که تصمیمی با مصلحت صورت بگیرد راه عدالت در آن بسته می‌شود. زمانی که پرونده‌ای به کمیسیون ارائه می‌شود و اعضا راجع به توافق با شهروند تصمیم می‌گیرند، معیار خاصی در دست ندارند و مبالغی که به ظاهر با توافق شهروند دریافت می‌گردد در واقع مبالغی است که شهروند از روی ناچاری پرداخت می‌نماید و توافقی وجود ندارد.[۴][۵]

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

منابع[ویرایش]