Taiwán

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
中華民國
Zhōnguá Mínguó
República de China
Bandeira de Taiwán Escudo de Taiwán
Bandeira Escudo
Lema: Liberdade e Democracia
Himno nacional: Himno Nacional da República de China
 
Locator map of the ROC Taiwan.svg
 
Capital
 • Poboación
Taipei
2.625.757 hab. (2005)
Cidade máis poboada Taipei
Linguas oficiais
Mandarín
Forma de goberno República semipresidencialista
Ma Ying-jeou
Wu Den-yih
Jiang Yi-huah
Fundación
 • Declarada
 • Establecida
 • Traslado a Taiwán
Revolución de Xinhai
10 de outubro de 1911
1 de xaneiro de 1912
7 de decembro de 1949
Superficie
 • Total
 • % auga
Fronteiras
Costas
Posto 137º
36.200 km²
2,8%
km
km
Poboación
 • Total
 • Densidade
Posto 47º
22.814.636
640 hab./km²
PIB (nominal)
 • Total
 • PIB per cápita


PIB (PPA)
 • Total (2005)
 • PIB per cápita
Posto 16º
US$ $631.200 millóns
US$ $27.600
IDH (2004) 0,925 (24º) – Muy alto
Moeda Novo dólar taiwanés
Xentilicio taiwanés
Fuso horario UTC+8
Dominio de Internet n/d
Prefixo telefónico +886
Prefixo radiofónico n/d
Código ISO 158 / TWN / TW
Membro de: APEC e UNPO
Tódolos países do mundo

Taiwán (en chinés tradicional: 臺灣 ou 台灣; chinés simplificado: 台湾; (mandarín) pinyin: Táiwān; Wade-Giles: T'ai-wan; Taiwanés: Tâi-oân)

A República de China (中華民國 ZhongHuá MínGuó, comunmente chamada Taiwán) é un territorio asiático formado por un arquipélago do que a Illa de Taiwán (tamén chamada Formosa) é a máis importante. A República de China deixou de ser membro das Nacións Unidas cando os países membros decidiron que o fora a República Popular da China. Taiwán é recoñecido como a República de China por 27 países. Non é recoñecida pola maioría dos países do mundo, aínda que tivo e ten relacións económicas e militares con moitos deles.

Historia[editar | editar a fonte]

A illa estivo controlada entre 1624 e 1662 polos holandeses ata que foron expulsados por Cheng Cheng-Kung (鄭成功) (tamén coñecido por Koxinga), un antigo pirata ás órdes da dinastía Ming, organizando a primeira vaga de colonizadores chineses na illa, que desprazarían gradualmente ós habitantes orixinais cara ó interior. Trala Guerra chino-xaponesa de 1894-1895, China foi obrigada a ceder Taiwán a Xapón a perpetuidade.

Tras a fin da segunda guerra mundial en 1945, Xapón aceptou os términos da Conferencia de Potsdam que facían referencia á Conferencia do Cairo pola cal a illa retornaba a China. As tropas recén chegadas masacraron a uns 30.000 nativos, posteriormente chegaron dous millóns de refuxiados dende o continente, trala derrota na guerra civil a mans das forzas do Partido Comunista Chinés, comandadas por Mao Tse Tung. No tratado de paz de San Francisco que entrou en vigor o 28 de abril de 1952, Xapón renunciou formalmente á soberanía sobre a illa e sobre as Illas Pescadores. O tratado non facía referencia a quen debería entregarse a illa, o cal serviu como xustificación ós partidarios da independencia da illa.

O Kuomintang mantivo unha ditadura ata 1991, primeiro dirixida por Chiang Kai Chek, sucedido á súa morte polo seu fillo Chiang Ching-kuo, e despois por Lee teng-hui. Ata 1987 mantívose o estado de guerra, Taiwán foi o representante oficial de China na ONU ata 1979. Nos anos noventa asístese á progresiva democratización da illa, culminando nas eleccións do ano 2000, en que por primeira vez o KMT é derrotado, accedendo á presidencia Chen Shui-bian.

Organización político-administrativa[editar | editar a fonte]

Taiwan ROC political divisions labeled.svg

Oficialmente Taiwán segue considerándose a si mesma como a verdadeira representante de toda China, polo que legalmente segue sendo unha provincia máis.

Tanto a constitución da República Popular da China como a da República de China, o réxime que exerce a soberanía real sobre a illa, consideran o territorio de Taiwán e as Illas Pescadores como unha provincia de China.

Na propia illa, o feito de que desde 1949 o territorio baixo soberanía da República de China coincida case na súa totalidade co da Provincia de Taiwán provocou unha situación paradoxal de duplicidade burocrática, ao solaparse as administracións provincial e nacional. Esta situación levou nos últimos anos a unha progresiva eliminación das institucións provinciais. Ademais, as cidades de Taipei e Kaohsiung son na actualidade independentes do goberno provincial de Taiwán, atopándose baixo administración directa do goberno central.

A República Popular China, aínda que reivindica este territorio como provincia propia, nunca exerceu a soberanía política sobre o mesmo.

Para máis información sobre a organización político-administrativa e o goberno de Taiwán, véxase a sección correspondente no artigo República de China.

Mapa de Taiwán

Xeografía[editar | editar a fonte]

A illa de Taiwán está situada a 200 quilómetros ó sueste da China continental, separadas polo estreito de Taiwán. Existe un contraste entre os dous terzos orientais da illa, cun terreo moi montañoso, con cinco cordilleiras dispostas de norte a sur, culminando no pico Iu Shan a 3.952 metros. A zona chá está na costa occidental, onde se concentra case toda a poboación.

O clima de Taiwán é tropical marítimo. A estación das choivas dura dende xuño ata agosto afectada polo monzón do suroeste. Tifóns e terremotos son frecuentes na illa.

Economía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Economía de Taiwán.

A chegada de chineses de clase media e alta en 1949, tradicionalmente dedicados ó comercio, os investimentos xaponeses e os de Estados Unidos, converteron a Taiwán nun dos novos países industrializados. O país adaptouse ben á Crise de 1973, reconvertendo as súas industrias ó sector das altas tecnoloxías, e hoxe é un dos primeiros fabricantes mundiais de microprocesadores.

Recentemente Taiwán pasou a converterse nun dos maiores inversores na República Popular da China.

Demografía[editar | editar a fonte]

Case tódolos taiwaneses son descendentes de emigrantes da China continental, chegados nos séculos XVII e XIX e sobre todo en 1949, cando os partidarios do Kuomintang se refuxiaron na illa.

Dos habitantes orixinarios da illa (malaio-polinesios), só uns 370.000 sobreviven nas zonas montañosas do interior da illa.

Cultura[editar | editar a fonte]

Lingüisticamente, a illa de Taiwán está considerada o berce das linguas malaio-polinesias, xa que dos catro grupos nos que se divide a familia todos están presentes na illa e un deles é a orixe do resto de linguas que se falan en Madagascar, Indonesia, Filipinas e a Polinesia.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]