Ислам

Бу мәкаләнең латин әлифбасындагы игезәге бар.

200px
Бу мәкалә Ислам турында

Исламның 5 баганасы

Шәһадәт – Намаз – Зәкят – Ураза – Хаҗ

Кодси шәһәрләр

Мәккә – Мәдинә – Кодүс

Шәхесләр

Мөхәммәд – Әбү Бәкер – Гали
Госман – Гомәр

Бәйрәмнәр

Һиҗри Яңа ел – Ислам тәкъвиме
Ураза бәйрәме

Корбан – Гашура

Биналар

Мәчет – Манара

Михраб – Кәгъбә

Дин әһелләре

Имам – Мөәзин – Мулла – Мөфти

Коръән һәм башка дини чыганаклар

Коръән – Хәдис – Сөннәт

Фикһ – Фәтва – Шәригать

Мәзһәбләр

Сөнни мәзһәбләр:
Хәнәфи, Хәнбәли, Мәлики, Шәфигый

Башка юнәлешләр

Шигыйчелек: Унике имамлык,
Исмаилитлар, Зәйдиләр

Мөгътазилиләр – Хариҗилык

Юнәлешләр

Суфилык

Ваххабчылык – Сәләфилек

Җәдитчелек

Әхмәдия

Ислам (гарәп. إسلام‎‎‎, al-Islām – Аллаһ тәгаләгә буйсыну) – дөньякүләм диннәрнең берсе.

Ислам шартлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһадәт, шәһадә – ислам диненең ике төп кагыйдәсен үз эченә ала һәм ул мөселман догаларының нигезен тәшкил итә.

Шәһадәт: "Әшһәдү әллә иләәһә илләллаһ вә әшһәдү әннә Мүхәммәдәр расүлүллаһ"

Мәгънәсе: Мин Аллаһы Тәгаләдән башка тәңре юк икәнлегенә һәм Мөхәммәд пәйгамбәр Аллаһы Тәгаләнең илчесе икәнлегенә таныклык бирәм.

Саләт – мөселман диненең кануны буларак кабул ителгән, һәркөнне биш тапкыр укылуы фарыз булган намаз.

Саум – ураза, ул мөселманнарның иң зур вазыйфаларыннан берсе, Рамазан аенда таң атканнан алып кояш баеганчы ашау-эчүдән тыелып тору.

Зәкят – елга бер тапкыр фәкыйрьләр файдасына хәлле мөселманнар тарафыннан мәҗбүри бирелә торган хәер.

Хаҗ – мөмкин булганча, һәр мөселман тарафыннан үтәлә торган Мәккәгә барып гыйбадәт кылу йоласы. Хаҗ вакыты Зөлхиҗҗә аеның беренче ун көненә туры килә һәм Корбан бәйрәме белән төгәлләнә.

Гамәл[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ислам дине буенча кешеләрнең гамәлләре сигез төрлегә бүленә:

Фарыз – аны эшләү сәваблы, ә эшләмәү гөнаһлы саналган гамәл. Бу гамәлнең фарызлылыгын танымаган кеше кәфер була. Фарыз гамәлләр: ислам диненең хаклыгына ышану; һәркөн биш вакыт намаз уку; Рамазан аенда һәркөн ураза тоту; һәр ел малның зәкатен бирү; байлыгы җитәрлек кеше, гомерендә бер мәртәбә, Мәккәи Мөкәррәмәгә барып, Хаҗ кылу кебекләр.

Ваҗиб – аны эшләү сәваблы, эшләмәү гөнаһлы, ә инкар итү зур гөнаһлы саналган гамәл. Ваҗиб гамәләрдән: витр намазын уку; гает намазларын уку; фитыр сәдакасын бирү; корбан чалу.

Сөннәт – эшләве сәваблы, эшләмәү гөнаһсыз саналган гамәл. Ләкин бу гамәлне кылмаучы Мәхшәр көнендә Мөхәммәд пәйгамбәрнең шәфәгатенә лаек булмас. Сөннәт гамәләр: яхшы эшләрне "Бисмилләһ" белән башлау; Коръән укыр алдыннан "Әгузе"не әйтү; төчкергәч "Әлһәмдүлилләһ" дию; иманлы кешеләргә сәлам әйтү кебек гамәлләр.

Мөстәхәб – эшләве сәваблы, эшләмәү гөнаһсыз һәм кыямәт көнендә шелтәсез саналган гамәл. Мөстәхәб гамәлләрдән: нәфел намазларын уку; нәфел уразаларын тоту; нәфел сәдакалар бирү; буш вакытта Коръән уку.

Мөбах – эшләү һәм эшләмәү сәвабсыз да, гөнаһсыз да булган гамәл. Боларга хәләл ризыкларны ашау-эчү, утыру, тору, йоклау, зарарсыз сүзләр сөйләү һ. б. гамәлләр керә.

Мөстәкрәһ – эшләү гөнаһлы булмаса да, әдәпсезлек саналган һәм шелтәгә тиеш гамәл. Мөстәкрәһ гамәлләр: урамда яисә кешеләр алдында ашау; авызны капламыйча иснәү; кычкырып кикерү кебек гамәлләр.

Мәкруһ – эшләү, яки аны дөрес дип әйтү гөнаһлы булган гамәл. Бу гамәлләргә түбәндәгеләр керә: отышлы уеннар уйнау; әдәпсез җырлар җырлау; әдәпсезлекләр эшләү һ.б.

Хәрам – эшләү зур гөнаһлы, ә бу гамәлне хәләл диюче кәфер булган гамәл. Бу гамәлләргә җан иясен үтерү, кешене яки хайваннарны җәберләү, гайбәт сөйләү, угърылык эшләү, исерткеч эчү, зина кылу һ. б. керә.

Файл:Мәрҗәни мәчете.jpg

Мәрҗани мәчете