Hafan

y gwyddoniadur rhydd y gall unrhyw un ei olygu.

5 Medi 2015

A wyddoch chi? Yn ogystal â darllen y gwyddoniadur, gallwch ein cynorthwyo i'w ddatblygu a'i wella! Gall unrhyw un olygu unrhyw erthygl drwy glicio ar y gair "Golygu" ar ei brig. Os nad ydyw'n bodoli eto, gallwch greu un newydd. Gobeithio y gwnewch fwynhau darllen ac ysgrifennu'r wefan Gymraeg fwyaf poblogaidd yn y cosmos!

Pigion

Chwarae'r ffeil gyfrwng

Dechreuodd y Rhyfel Byd Cyntaf yn 1914 a daeth i ben yn 1918. Dyma'r tro cyntaf y defnyddwyd arfau cemegol a'r tro cyntaf y gollyngwyd bomiau o awyrennau a chafwyd yr engraifft gyntaf o hil-laddiad yn ystod y ganrif hon. Nid oedd cymaint o filwyr erioed o'r blaen wedi cael eu defnyddio mewn gwrthdarro neu ryfel, ac anafwyd mwy o filwyr nag erioed o'r blaen. Roedd y Rhyfel Byd Cyntaf yn gyfnod o newidiau mawr, gan roi terfyn ar yr hen drefn a pharatoi'r ffordd i'r drefn newydd. Dyma gyfnod cwymp teuluoedd fel yr Habsburg, y Romanov, a'r Hohenzollern a oedd wedi bod mor ddylanwadol yng ngwleidyddiaeth Ewrop gyda'u gwreiddiau yn mynd yn ôl i ddyddiau y croesgadau. Achosodd y rhyfel hon yr Ail Rhyfel Byd yn ogystal a Chomiwnyddiaeth a'r Rhyfel Oer ac felly roedd yn ddylanwad sylweddol ar fywyd yr ugeinfed ganrif. Oherwydd y rhyfel hon daeth cyfnod absoliwtiaeth Ewrop i ben a chafwyd Chwyldro Rwsia. Cwymp yr Almaen (heb ddatrys problemau'r wlad) oedd achos Natsïaeth a dechrau yr Ail Rhyfel Byd ym 1939. Dyma'r rhyfel modern cyntaf i ddibynnu ar dechnoleg arfau a lledaenu dychryn rhwng pobl cyffredin nad oeddent yn filwyr.

Lladdwyd mwy na 9 miliwn o filwyr yn ystod y brwydrau a bron cynnifer o bobl cyffredin o achos newyn, hil-laddiad a bomiau. Lladdwyd 40,000 o Gymry a oedd yn y lluoedd arfog.

Rhagor o bigion · Newidiadau diweddar

Ar y dydd hwn...

5 Medi

1287 – Cwympodd Castell y Dryslwyn i'r Normaniaid
1820 – Ganwyd y bardd a'r ysgrifwr Evan Jones (Ieuan Gwynedd)
1877 – Bu farw Thasuka Witco ("Crazy Horse"), pennaeth llwyth brodorol y Lakota yng Ngogledd America
1997 – Bu farw'r Fam Teresa, lleian ac enillydd Gwobr Heddwch Nobel.

Rhestr dyddiau'r flwyddyn – Materion cyfoes – Wici Cymru

Erthyglau diweddar

John Josiah Guest – Rhestr o fursennod yn y teulu Calopterygidae – Rheilffordd Porth Tywyn a Chwm Gwendraeth – Awyrennu yng Nghymru – Petaluridae – Gwas neidr y De – Racing 92 – Ronald Bell – Picellwyr (teulu) – Tîm pêl-rwyd cenedlaethol Cymru – Modern Family – Eisteddfod Genedlaethol Cymru Sir Fynwy a’r Cyffiniau 2016 – Mhairi Black – The Christian Institute – Dros y Top – Clefyd rhwystrol cronig yr ysgyfaint – Lle tân – Tour de France 2015 – Eglwys Sant Paul, Covent Garden – Joey Jones – The Aberdare Times – Cwpan Rygbi'r Byd 2015 – Neo-ryddfrydiaeth – ‎ Cwpan Mitropa – Cymdeithas yr Hoelion Wyth – Parc y Ddraig – Tour de France 2015 – Joseph Chamberlain – Cynghrair Ynys Môn – Gweithdy Boston Lodge – Milton Keynes Dons F.C. – Siryfion Sir Aberteifi yn y 19eg ganrif – Walter Rice Howell Powell – Thomas Phillips Price – Danny Ward – Eilidh Whiteford – Paul Monaghan – Cyffug – Samuel Smith – Castro de San Cibrao de Las

Marwolaethau diweddar:

Chris Marustik – Tony Millington – Cilla Black – Peter O'Sullevan

Cymraeg

You don't speak Cymraeg? Welsh (Cymraeg) is a Brythonic branch of Celtic spoken natively in the western part of Britain known as Wales, and in the Chubut Valley, a Welsh immigrant colony in the Patagonia region of Argentina. There are also some speakers of Welsh in England, the United States and Australia, and throughout the world. Welsh and English are the official languages in Wales.

¿No hablas Cymraeg? El galés (Cymraeg) es un idioma céltico hablado como lengua principal en el País de Gales, región occidental del Reino Unido, y además en Chubut, comunidad de la región de Patagonia en Argentina. Hay gente que habla galés en Inglaterra, en Estados Unidos, en Australia y en otros países del mundo también. Con el inglés, es uno de los dos idiomas oficiales de Gales.

Vous ne parlez pas Cymraeg? Le gallois (Cymraeg) est une langue celtique, parlée au Pays de Galles (Grande-Bretagne) et au val de Chubut en Patagonie, province de l'Argentine. Il y a des gallophones en Angleterre, aux États-Unis et en Australie ainsi qu'en d'autres pays du monde. Avec l'anglais, c'est une des deux langues officielles du Pays de Galles.

Alemannisch, العربية, Bahasa Melayu, Bân-lâm-gú, Brezhoneg, Български, Català, Česky, Dansk, Deutsch, Dolnoserbski, Eesti, English, Español, Esperanto, Euskara, Français, Frysk, Gaeilge, Gàidhlig. Galego, Hornjoserbsce, 한국어, Bahasa Indonesia, Íslenska, Italiano, עברית, Kapampangan, Kölsch...

Cymorth a Chymuned

Ynglŷn â Wicipedia

Ysgrifennu Erthyglau

Cymuned

Chwaer brosiectau Wicipedia

Mae Sefydliad Wikimedia (Wikimedia Foundation) yn darparu nifer o brosiectau ar-lein rhydd eraill yn ogystal â Wicipedia, trwy gyfrwng mwy na 280 o ieithoedd. Maent i gyd yn wicïau, sy'n golygu bod pawb yn cael eu hysgrifennu, eu golygu, a'u darllen. Sefydlwyd Wikimedia yn 2003 gan Jimmy Wales, ac fe'i gweinyddir yn Fflorida. (Mwy am Wikimedia)