Gräinlound

Kalaallit Nunaat Grønland Woalspruch: Nationoalhymne: Nunarput utoqqarsuanngoravit Nuna asiilasooq' Amtssproake Gräinloundsk (Kalaallisut), Deensk Haudstääd Nuuk (Godthåb) Stoatsfoarm Parlementäre Demokratie % Woater 81,1% Ienwoonere 56.462 Munte Deenske Kroune Tiedzone UTC +0 (Danmarkshavn), UTC -1 (Ittoqqortoormiit), UTC -3 (Wääst-Gräinlound un Tasiilaq), UTC -4 (Qaanaaq) Fierdai 21. Juni Loundkode Auto-Känteeken KN (Kalaallit Nunaat) Internet TLD .gl Telefonfoarwoal ++299

Glitskertunge, ju n Doal uutslipt in Gräinlound.

Gräinlound (amtelk: Kalaallit Nunaat ('Lound fon do Moanskene'), deensk: Grønland, dt. "Grönland") is n Ailound in dän noudelke Atlantiske Ozean, noudaastelk fon Kanada. Mäd ne Uurfläche fon 2 175 000 km² is dät dät grootste Ailound fon de Waareld. Dät is Deel fon dät Köönichriek Dänemark. Siet 1979 häd dät ne uunouhongige Position juunuur Dänemark (status aparte) un dät heert siet 1985 nit moor tou ju Europäiske Union. Ju Haudstääd is Nuuk (Godthåb).

Gräinlound heert geografisk tou Noud-Amerikoa un geologisk betrachted tou ju kanadiske Ploate. 80% fon dät Lound is bedäkt mäd ne Iesloage, ju der bit 3 km tjuk is. Bloot ju Kusstriepe fon 15-150 km breed, foarallen in dät Suude un dät Wääste, is bewoonboar, as Foulge fon dän Ienfloud fon dän Golfstroom. Ju Kuste is iensnieden mäd uunmundige Fjorde un Glitskere, wierfon Iesbierge oubreeke. Gräinlound häd n Poolklimoa.

Do uursproangelke Ienwoonere, do Inuit (uk Eskimos naamd), sunt fon fröier Nomoaden. Jo sunt oawers man ne litje Gruppe. Bie wieden do maaste Ienwoonere lieuwje in dät Suudwääste un sunt Gräinloundere, ne Moangelse fon Deenen un Inuit. Jo baale Gräinloundsk (Kalaallisut), wät een do Inuit-Sproaken Inuktitut is. Deensk un Gräinloundsk sunt do amtelke Sproaken. Ne trääde Gruppe Ienwoonere sunt Europäere, foarallen Deenske. Suldoate fon do USA sunt in dän Thule-Boasis stationierd.

Ju gräinloundske Wirtskup stutset sik foarallen ap Fiskeräi, Jaacht, Skäipe-Wirtskup un Bierichbau. Gräinlound fiert unner uur Pältse un Bierichbau as Kruolith, Kwarts, Glimmer, Lood, Zink un Iersenarst uut. Fröier häd dät uk Walfiskprodukte uutfierd.

Die wichtichste Gloowe is, as in Dänemark, die Lutheranismus. Dät Christendum is uum dät Jier 1000 fon dän Deenske Kolonist Leif Eriksson ienfierd wuuden.

Geskichte

Koarte fon Gräinlound.

• 8. Jh. - Do Inuit sunt do eerste Bewoonere fon Gräinlound.
• 981 - Erik die Roode loundet uur Ieslound ap ju Gräinloundske Kuste.
• 987 – Ansiedelenge fon do eerste Koloniste.
• uum 1000 – Ienfierenge fon dät Christendum truch Leif Eriksson.
• 1261 - Gräinlound unner Norwegiske Ferwaltenge.
• 1397 - Gräinlound amtelk deensk Gebiet (Kalmarunieon).
• 15. Jh. - Do Wikingersiedlengen ferswiende truch dät kaller wäiden fon dät Klimoa (Littik Iestiedoaler).
• 1721 – Ounfang fon ju Wierbesiedlenge truch Dänemark.
• 1774-1951 - Honnel mäd Gräinlound is n Stoats-Monopol
• 1951 – Deensk-Amerikoansken Ferdraach uur ju gemeenskuppelke Ferdäägenge fon Gräinlound.
• 1953 - Gräinlound kricht toun Deel Sälwenferwaltenge binne dät deenske Köönichriek.
• 1979 - Gräinlound kricht fulboodige Sälwenferwaltenge binne dät deenske Köönichriek.
• 1982 - Gräinlound wäält in ne Foulksoustimmenge foar Uuttreeden uut ju Europäiske Union.
• 1985 - Gräinlound ferlät ju Europäiske Union .

Panorama uum ju Buurskup Naajaat bie Upernavik in Noudwääst-Gräinlound (noudelk fon Ilullissat). Ju Bielde is touhoopestoald uut 18 Sunnerbielden. Links sjucht me ju Ieskappe.