Pódpołdnjowa Afrika
Toś ten nastawk musy se pólěpšyś, dokulaž jogo rěcna forma jo hyšći njedosegajuca. Gdy ten nastawk cytaśo, glědajśo, až wón njejo korektnu dolnoserbšćinu pisany. Jolic nastawk ma wěcej ako jaden njedostatk, wužywaj pšosym pśedłogu |
100px | |
geografiske połoženje: |
|
zakładne daty: | |
mě swójske | Republiek van Suid-Afrika (Afrikaans) Republic of South Africa (Engelšćina) |
stolica | Pretoria |
płoń | 1 219 912 |
wobydlarstwo | 48 782 756 (2008-11) |
gustosć zasedlenja | 40 |
forma kněžarstwa | demokratiska republika |
głowny reprezentant stata: | prezident Jacob Zuma |
šef kněžarstwa: | ministarski pśedsydaŕ Kgalema Motlanthe |
pjenjeze: | South African rand |
oficielna rěc: |
██ Afrikaans ██ Engelšćina ██ Pódpołnocnowa Ndebele (isiNd.) ██ Pódpołdnjowa Xhoša (isiXhosa) ██ Pódpołdnjowa Zulu (isiZulu) ██ Setswana ██ Swati ██ Tshivenda |
narodna hymna: | Nkosi Sikelel’ iAfrika (God Bless Africa, Bog žognowanje Afrika, Bog źěkuj Afrika) |
casowa cona: | SAST (UTC+2) |
znamje za wósobowe awta: | ZA |
internetowa domena: | .za |
telefonowe pśedwólenje: | +27 |
kórta: | |
Pódpołdnjowa Afrika (engelski South Africa, nimski Südafrika) jo demokratiski stat w pódpołdnjowej Africe.
Wopśimjeśe
Geografija[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Pódpołdnjowa Afrika lažy na pódpołdnju wót afriskego kontinenta, njewótwisny wót 31. maja 1910. Ma pśestrěń 1 219 912 km² a 43 647 658 wobydlarjow. Granicujo na połudnju z Namibiju, Botswanu a Zimbabwe, na krotke zajtšo z Mosambikom a Swasisku, na pódwjacor z Atlantiskim oceanom a na pódzajtšo z Indiskim oceanom. Nutśika republiki Pódpołdnjowa Afrika lažy ako enklawa njewótwisne kralojstwo Lesotho.
Politika[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Politiske strony w Pódpołdnjowej Africe Wuzwólowanje do parlamenta 2009 |
|||||
---|---|---|---|---|---|
Strona | Wótgłos | procenty | |||
264 | 66 % | ||||
30 | 7,5 % | ||||
67 | 16,75 % | ||||
18 | 4,5 % | ||||
4 | 1 % | ||||
██ druge strony |
17 | 4,25 % |
Zastojnstwo[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Prowincy[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Prowincy w Pódpołdnjowej Africe | |||||
---|---|---|---|---|---|
nr. | prowinca | něgajšna Homelands a prowincy | stolica | płoń (km²) | wobydlerje (lěta 2001) |
1 | Western Cape | Cape Province | Cape Town | 129 370 | 4 524 335 |
2 | Northern Cape | Cape Province | Kimberley | 361 830 | 822 726 |
3 | Eastern Cape | Cape Province, Transkei, Ciskei | Bisho | 169 580 | 6 436 761 |
4 | KwaZulu-Natal | Natal, KwaZulu, Transkei | Pietermaritzburg | 92 100 | 9 426 018 |
5 | Free State | Orange Free State, Bophuthatswana, QwaQwa | Bloemfontein | 129 480 | 2 706 776 |
6 | North West | Transvaal, Cape Province, Bophuthatswana | Mafikeng | 116 320 | 3 669 349 |
7 | Gauteng | Transvaal | Johannesburg | 17 010 | 8 837 172 |
8 | Mpumalanga | Transvaal, KwaNdebele, KaNgwane, Bophuthatswana, Lebowa | Nelspruit | 79 490 | 3 122 994 |
9 | Limpopo | Transvaal, Venda, Lebowa, Gazankulu | Polokwane | 123 900 | 5 273 637 |
Wokrejse[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Nejwětše města[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
- Bloemfontein we prowincu Free State, źož jo bydliło wokoło 609 046 wobydlerjow.
- Cape Town (Kapstadt) we prowincu Western Cape, źož jo bydliło wokoło 3 497 097 wobydlerjow.
- De Aar we prowincu Northern Cape, źož jo bydliło wokoło 47 443 wobydlerjow.
- Durban we prowincu KwaZulu-Natal, źož jo bydliło wokoło 3 090 117 wobydlerjow.
- East London we prowincu Eastern Cape, źož jo bydliło wokoło 478 676 wobydlerjow.
- Johannesburg we prowincu Gauteng, źož jo bydliło wokoło 3 225 810 wobydlerjow.
- Kimberley we prowincu Northern Cape, źož jo bydliło wokoło 184 817 wobydlerjow.
- Ladysmith we prowincu KwaZulu-Natal, źož jo bydliło wokoło 225 452 wobydlerjow.
- Mossel Bay we prowincu Western Cape, źož jo bydliło wokoło 150 000 wobydlerjow.
- Mthatha we prowincu Eastern Cape, źož jo bydliło wokoło 85 162 wobydlerjow.
- Messina we prowincu Limpopo, źož jo bydliło wokoło 40 826 wobydlerjow.
- Richards Bay we prowincu KwaZulu-Natal, źož jo bydliło wokoło 54 553 wobydlerjow.
- Polokwane we prowincu Limpopo, źož jo bydliło wokoło 508 272 wobydlerjow.
- Port Elizabeth we prowincu Eastern Cape, źož jo bydliło wokoło 1 244 900 wobydlerjow.
- Pretoria jo stolica lažy we prowincu Gauteng, źož jo bydliło wokoło 2 345 908 wobydlerjow.
- Upington we prowincu Northern Cape, źož jo bydliło wokoło 109 679 wobydlerjow.
Stawizny[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Chórgoje w Pódpołdnjowej Africe | ||||
---|---|---|---|---|
chórgoj w lěśe 1910-1912 | ||||
chórgoj w lěśe 1912-1928 | ||||
chórgoj w lěśe 1928-1994 | ||||
to jo chórgoj Pódpołdnjoweje Afriki z lěta 1994 | ||||
Drugi chórgoje w Pódpołdnjowej Africe: | ||||
to jo ANC chórgoj | ||||
to jo chórgoj wót rasistiskego Afrikaner Weerstandsbeweging |
Algeriska | Angola | Benin | Botsuana | Burkina Faso | Burundi | Centralnoafriska republika | Čad | Džibuti | Egyptojska | Eritreja | Etiopiska | Gabun | Gambija | Ghana | Guineja | Guineja-Bissau | Kamerun | Kap Verde | Kenija | Komory | Demokratiska republika Kongo | Republika Kongo | Lesotho | Liberia | Libyska | Madagaskar | Malawi | Mali | Marokko | Mauretańska | Mauritius | Mosambik | Namibija | Niger | Nigerija | Pódpołdnjowa Afrika | Pódpołdnjowy Sudan | Ruanda | Runikowa Guineja | Sambija | São Tomé a Príncipe | Senegal | Sejšele | Sierra Leone | Słonowinowy pśibrjog | Somalia | Sudan | Swasiska | Tansanija | Togo | Tuneziska | Uganda | Zimbabwe
Druge teritorije: Ceuta | Îles éparses | Kanariske kupy | Madeira | Mayotte | Melilla | Pódwjacorna Sahara | Réunion | St. Helena