Напалеонаўскія войны
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.gif){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
| Рэвалюцыйныя і Напалеонаўскія войны | |
|---|---|
 |
|
Напалеонаўскія войны — пад гэтым імем вядомы, галоўным чынам, войны, якія вяліся Напалеонам I з рознымі дзяржавамі Еўропы, калі ён быў Першым консулам і імператарам (1800—1815). У шырэйшым сэнсе сюды адносіцца і італьянская кампанія Напалеона (1796—1797), і яго егіпецкая экспедыцыя (1798—1799), хоць іх (асабліва італьянскую кампанію) звычайна прылічаюць да так званых рэвалюцыйных войн.
Пераварот 18 брумера (9 лістапада 1799 года) аддаў уладу над Францыяй у рукі чалавека, які адрозніваўся, пры бязмежным славалюбстве, геніяльнымі здольнасцямі палкаводца. Гэта адбылося як раз у той час, калі старая Еўропа знаходзілася ў поўнай дэзарганізацыі: урады былі зусім няздольныя да сумесных дзеянняў і гатовыя былі дзеля прыватных выгод змяняць агульнай справе; паўсюль панавалі старыя парадкі, і ў адміністрацыі, і ў фінансах, і ў войску — парадкі, неэфектыўнасць якіх выявілася пры першым жа сур'ёзным сутыкненні з Францыяй.
Усё гэта зрабіла Напалеона ўладаром мацерыковай Еўропы. Яшчэ да 18 брумера, быўшы галоўнакамандуючым Італьянскай арміяй, Напалеон пачаў перадзел палітычнай карты Еўропы, а ў эпоху сваёй экспедыцыі ў Егіпет і Сірыю будаваў грандыёзныя планы адносна Усходу. Стаўшы Першым консулам, ён марыў пра тое, каб у саюзе з рускім імператарам выбіць англічан з пазіцыі, якую яны займалі ў Індыі.
Змест
Перадумовы вайны[правіць | правіць зыходнік]
Напалеон Банапарт скарыстаўся дасягненнямі Вялікай Французскай рэвалюцыі. Пасля перавароту 18-19 брумера 1799, ён, як першы консул стаў на чале Рэспублікі. Гэты пераварот азначаў сабой канчатковае заканчэнне рэвалюцыі. Напалеон праводзіў палітыку, накіраваную на цэнтралізацыю ўлады і канцэнтрацыю яе ва ўласных руках. Для гэтага па новай Канстытуцыі быў створаны складаны бюракратычны апарат галоўнай задачай якога было правядзенне волі першага консула.
Разгром Трэцяй Кааліцыі[правіць | правіць зыходнік]
Занепакоены бурнай падрыхтоўкай плана Напалеона па высадцы на Брытанскіх астравах, урад Вялікабрытаніі разгарнуў актыўную дзейнасць па падрыхтоўцы моцнай антыфранцузскай кааліцыі на кантыненце. Да 1805 атрымалася стварыць трэцюю антыфранцузскую кааліцыю ў складзе Англіі, Аўстрыі і Расіі. Англія фінансавала дзеянні саюзнікаў, а Аўстрыя і Расія - выстаўлялі свае войскі на палях бітваў. Для гэтага саюзнікамі быў распрацаваны грандыёзны план па разгрому напалеонаўскай Францыі. На поўначы Еўропы, супраць Даніі павінна дзейнічаць 100 тыс. руска-англійская армія. У Цэнтральнай Еўропе, супраць Баварыі і прырэйнскіх саюзнікаў Напалеона - 80 тыс. аўстрыйская армія Мака, на дапамогу якой з Расіі рухалася 45 тыс. армія Кутузава. У Паўночнай Італіі дзейнічала 100 тыс. аўстрыйская армія эрцгерцага Карла-Людвіга-Іагана, якая павінна была ачысціць ад французаў Ламбардыю і развіць наступленне на паўднёвую Францыю. Адначасова з гэтымі войскамі ў Кампаніі высаджвалася 36 тыс. армія прыхільнікаў неапалітанскіх Бурбонаў, якая рухаючыся на поўнач выйшла на злучэнне з аўстрыйцамі эрцгерцага Карла-Людвіга-Іагана. І нарэшце ў цэнтры Еўропы паміж сіламі К. Мака і эрцгерцага Карла _ дзейнічала 25 тыс. армія эрцгерцага Баптыста Іосіфа Іагана, які павінен быў дапамагчы аднаму з іх у выпадку неабходнасці.
Аднак паколькі англічане не выступілі на адным кірунку, а Бурбоны не змаглі сабраць дастатковых сіл, то асноўнымі сіламі кааліцыі заставаліся аўстрыйская і руская арміі.
 |
Гэты раздзел не завершаны. Вы дапаможаце праекту, выправіўшы і дапоўніўшы яго. |
Наступствы паходу ў Маскву[правіць | правіць зыходнік]
Бітва пры Ватэрлоа[правіць | правіць зыходнік]
Пасля вяртання Напалеона з в. Эльбы падчас так званых Ста дзён здзейсніў, як аказалася, апошнюю спробу стаць на чале Францыі. Першым яго крокам пасля вяртання стала аднаўленне Імперыі, а значыць і яе арміі. У 1815 годзе на плато Мон-Сен-Жан, недалёка ад Бруселя, у бітве пры Ватэрлоа Напалеон Банапарт пацярпеў канчатковае паражэнне ад аб'яднаных англа-галандскіх і прускіх войскаў, якімі кіравалі адпаведна Велінгтан і Блюхер. Вярнуўшыся ў Парыж імператар падпісаў акт адрачэння і здаўся на літасць англічан. Нягледзячы на яго просьбы перавезці яго ў ЗША, брытанскі ўрад вырашыў саслаць яго, як ганаровага нявольніка на в. Святой Алены. Такім чынам бітва пры Ватэрлоа паставіла канчатковую кропку ў ходзе Напалеонаўскіх войнаў.
Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]
Зноскі
- ↑ 1,0 1,1 Прусія і Аўстрыя кароткі час былі саюзнікамі Францыі падчас паходу Напалеона ў Расію.
- ↑ Расійская імперыя пасля Тыльзіцкага міру і да 1810 года была ў саюзе з Францыяй.
- ↑ Саюзнік Францыі да 1808 года. Гл. Пірэнейская вайна.
- ↑ Нейтральныя да бітвы пры Капенгагене
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
