Jerzenez

Jerzenez
Bailliage de Jersey (fr)
Bailiwick of Jersey (en)

Banniel Jerzenez Skoed Jerzenez
Kan broadel
Yezhoù ofisiel	galleg, saozneg
Kêr-benn	Saint Hélyi
Gorread -En holl -% dour	116 km²
Poblañs -Hollad -Stankted ar boblañs	97 857 (2011) 844/km²
Penn ar Vro	Elesbed II
Kentañ ministr	Ian Gorst
Gouel broadel
Moneiz	Lur sterling
Kod pellgomz	44-1534/44-7797
Kod war ar Genrouedad	.je

Jerzenez a zo enezenn eus Mor Breizh. Graet e vez Jersey anezhi e saozneg hag e galleg, ha Jèrri e jerzenezeg. An enezenn vrasañ eus an Inizi Angl-ha-Normand eo, ha tost da 100 000 a dud a zo o chom enni. "Beliezh Jerzenez", anezhi an enez hag un nebeud enezennoùigoù all ha kerreg, a zo un dalc'h eus Kurunenn Breizh-Veur hep bezañ lod er Rouantelezh-Unanet ha n'emañ ket en Unaniezh Europa kennebeut.

Yezhoù

Jerzenezeg (Jèrriais) eo ar yezh oil normanek a vez komzet e Jerzenez.

Er bloavezhioù 1960 e voe saoznekaet an deskadurezh kentañ a veze e galleg betek-hen. Gant donedigezh tud pinvidik bras eus Bro-Saoz ouzhpenn e krogas lanv ar saozneg. Stank eo ar panelloù divyezhek, gant anvioù-lec'hioù gallek kozh e-kichen anvioù nevezsaoznekaet.

Portugaleg a vez komzet ivez gant diskennidi Portugaliz deuet eus Madeira da labourat el letioù. Ul levraoueg portugaleg zo e Saint Hélyi.

Istor an enez

Sant-Heler eo he c’hêr-benn. Sant Heler en doa avielet an enezenn er VI^vet kantved. E-pad divroerezh bras ar Vretoned eus Breizh-Veur d’an Arvorig o doa poblet ar re-mañ an enez (VI^vet kantved ivez). Sant Samzun a dremenas eno.

Lod eus Rouantelezh Breizh e oa en IX^vet kantved, evel an inizi all. Goude 933 e oa deuet da vezañ Norman.

Ur bod eo bet evit meur a zen e-pad kantvedoù.

Jerzenez gwelet eus an egor

XX^vet kantved

• Eil Brezel-bed:
  • nav den nann-soudard a voe lazhet pa voe taget porzh Saint Hélyi gant kirri-nij alaman d'an 28 a viz Even 1940 ;
  • an Alamaned a zegouezhas en aerborzh d'ar 1añ a viz Gouere 1940 ;
  • dalc'het e voe an enezenn gant an Alamaned adalek ar 1añ a viz Gouere 1940 betek an 9 a viz Mae 1945.

Soudarded alaman e Saint Hélyi

Ar statud politikel

Renet eo gant ur beli hag ur parlamant (Breujoù Jerzenez gant 53 ezel).
Jerzenez a vez dileuriet e Caen, e Normandi douar-bras.

Parrezioù

• Grouville, ennañ Les Mîntchièrs)
• Saint Brélade
• Saint Cliément
• Saint Hélyi
• St Jean
• Saint Louothains
• Saint Martîn, ennañ L's Êcrého)
• Sainte Mathie
• Saint Ouën
• Saint Pièrre
• Saint Saûveux
• La Trinneté

Tud

An aktourez Lillie Langtry, lesanvet Jersey Lily.

A bep seurt

« .je » eo kod Jernenez war ar genrouedad

Anv ur stad amerikan a zo tennet eus Jerzenez : gwelet Jerzenez Nevez.

Pennadoù kar

• Jersey