Szwecyjo
Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym szrajbōnku. |
Konungariket Sverige Krōlestwo Szwecyje |
|||||
|
|||||
Hymn: Du gamla, du fria (Ty żeś storo, ty swobodno) |
|||||
Uoficjalno godka | szwedzko godka (de facto) | ||||
Stolica | Sztokholm | ||||
Polityczny systym | kůstytucyjno monarchijo | ||||
Gowa państwa | krůl Karl XVI Gustel Bernadotte |
||||
Erba trōnu | fyszta Wichta Bernadotte | ||||
Przikludziorz regjyrunku | prymier Fredrik Reinfeldt | ||||
Rozlygowańy • cołkowity • strzůdlůndowe wody |
54. we śwjeće 450 295 km² 8,67% |
||||
Liczba ludźůw (2009) • cołkowito • gynstość zaludńyńo • narodowośći |
84. we śwjeće 9 354 462[1] 20.6 osůb/km² Szwedy, Finlandczyki, Lapońce |
||||
Samostanowiyniy | 1524 | ||||
Religijo (głůwno) | luterańizm | ||||
Waluta | szwedzko korůna (SEK) | ||||
Czasowo zůna | UTC +1 – źima UTC +2 – lato |
||||
Kod ISO 3166 | SE | ||||
Necowo důmyna | .se | ||||
Automobilowy kod | SE | ||||
Telefůniczny kod | +46 | ||||
Autůnůmiczne terytoryja | |||||
Szwecyjŏ (szwedz. Sverige), ôficjalniy Krōlestwo Szwecyje (szwedz. Konungariket Sverige) – nordycke państwo na Skandynŏwskim Pōłwyspie we Pōłnocnyj Ojropie. Mŏ granicã z Norwygijōm na zachodzie a Finlandyjōm na wschodzie, je tyż skuplowanŏ z Danijōm bez most Øresund.
Szwecyjŏ mŏ wiyrch 450 295 km² a skiż tygo je to trzeci nŏjsrogszy (podle wiyrchu) krej Ojropyjskij Unije. Miyszkŏ sam ōngyfer 9,4 milijōna ludziōw. Je to państwo z małōm gynstościōm zaludniyniŏ – 21 per./km² – a je ôna skōncyntrowanŏ w połedniowyj tajli. Bez 85% populacyje żyje we miyjskich zōnach. Haupsztadym Szwecyje je Sztokholm, kery je aj nŏjsrogszy szwedzki sztad.
Jako samostanowiōny a jednolity krej Szwecyjŏ powstała we strzedniowieczu. We XVII stoleciu egzystirowało Szwedzke Imperium a patrziło ôno do nŏjwŏżniyjszych pōństw Ojropy. Mocka podbitych terynōw straciła we XVIII a XIX stolyciu, baji Finlandyjõ lŏ Rusyje we 1809. Ôstatniŏ wojna, we keryj bojowała Szwecyjŏ bōła we 1814, kej naciepała Norwygije persōnalnõ unijõ (do 1905). Ôd tedy je to neutralne państwo. Z Ojropejskōm Unijōm sie skuplowała we 1995, je tyż człōnym OECD.
Dzisiej Szwecyjŏ je kōnstytucyjnŏ mōnarchijŏ z parlamyntarnōm dymokracyjōm a fest rozwiniyntōm gospodarkōm. Mŏ trzeci plac w Democracy Index rychtowanym bez cajtōng The Economist a dziywiōnty w Indeksie HDI. We 2010 roku miała nŏjrychlyjszy ekōnōmiczny wezrost a nŏjsrogszõ innowacyjõ w Ojropie. Światowe Ekōnōmiczne Forum uznało jã za nŏjbarzij kōnkuryncyjny ojropejski krej.
Przipisy
Państwa Ojropy | |||
Albańijo • Andora • Austrijo • Belgijo • Bjołoruś • Bośńa a Hercegowina • Bułgaryjo • Chorwacyjo • Czesko Republika • Czorno Gůra • Dańijo • Estůńijo • Finlandyjo • Francyjo • Grecyjo • Irlandyjo • Islandyjo • Italijo • Liechtenstein • Litwa • Luksymburg • Łotwa • Macedůńijo • Madźary • Malta • Mjymcy • Mołdawijo • Můnako • Norwygijo • Ńiderlandy • Polsko • Portugalijo • Rusyjo • Růmůńijo • San Marino • Słowacyjo • Słowyńijo • Syrbijo • Szpańijo • Szwecyjo • Szwajcaryjo • Turcyjo • Ukrajina • Watykůn • Wjelgo Brytańijo |