Мальдив Республикасы
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ
Republic of Maldives
|
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Әнұраны: Gavmii mi ekuverikan matii tibegen kuriime salaam "In National Unity Do We Salute Our Nation" |
||||||
Елордасы (және ең ірі қаласы) |
Malé |
|||||
Ресми тілдері | Dhivehi | |||||
Үкімет түрі | Republic | |||||
— | President | Maumoon Abdul Gayyoom | ||||
Тәуелсіздік | ||||||
— | Құрама Патшалық-тан | 26 шілде 1965 | ||||
Аумағы | ||||||
— | Барлығы | 298 км² (204th) 115 sq mi |
||||
— | Су (%) | negligible | ||||
Жұрты | ||||||
— | шілде 2005 сарап. | 329,000 (176th1) | ||||
— | 2006 жұрт санағы | 298,842 [1] | ||||
ЖІӨ (АҚТ) | 2005 сарап. | |||||
— | Бүкіл | $2.569 billion (162nd) | ||||
— | Жан басына шаққанда | $7,675 (79th) | ||||
АДИ (2004) | 0.739 (medium) (98th) | |||||
Ұлттық ақшасы | Rufiyaa (MVR ) |
|||||
Уақыт белдеу(лер)і | (UTC+5) | |||||
Интернет үйшігі | .mv | |||||
Телефон белгілемесі | +960 | |||||
1 Rank based on UN estimate for 2005. |
Мальдив Республикасы, Мальдив аралдары — Оңтүстік Азиядағы осы аттас аралдарда орналасқан мемлекет. Жер аумағы — 298 км². Халқы — 290 мың (1998). Ұлттық құрамына үнділер, синалездер мен арабтар енеді. Астанасы — Мале қаласы. Ресми тіл — мальдив (дивехи) тілі. Негізгі діні — сүннит бағытындағы ислам. Конституциясы бойынша мемлекет басшысы — президент. Жоғарғы заң шығарушы органы — бір палаталы парламент (меджлис). Ұлттық мейрамы — Тәуелсіздік күні — 26 шілде. Ақша бірлігі — мальдив руфиясы.
Географиясы[өңдеу]
Үнді мұхитында орналасқан Мальдив аралдары құрамында 2 мыңнан астам ойпатты, шағын аралдар — атолдар бар. Климаты — экваторлық, муссондық. Жылдық жауын-шашын мөлшері — 2500 мм, жылдық орташа температура 24 — 30°С.
Тарихы[өңдеу]
Мальдив аралдары жөніндегі алғашқы жазба деректер 16 ғ-дан басталады. Арал халқының негізін қалаған Үндістан мен Цейлоннан (Шри Ланка) шыққан ария тайпалары болды. Олар аралдарды 10 ғасырдан бастап мекендеді. Елге 12 ғасырдан бастап ислам діні ене бастады. 12 ғасырдан 20 ғасырдың 2-жартысына дейін (1968) аралдарды Диди әулетінен шыққан мұсылман сұлтандары басқарды. 1558 жылы Мальдив Республикасының жерін португалдар басып алды, бірақ 1573 жылы жергілікті халық оларды ығыстырып шығарды. 17 ғ-дың 2-жартысында Мальдив сұлтандығы Цейлондағы голланд билеушілерінің қол астында болды. 1796 жылы Мальдив аралдары Ұлыбританияның ықпалына көшіп, 1887 жылы Британия протекторатына айналды. 1965 жылы 26 шілдеде Мальдив аралдарының толыққанды тәуелсіздігі туралы келісімге қол қойылды. Бұл күн Мальдив Республикасының ұлттық мейрамына айналды. 1968 жылғы 11 қарашадағы референдум нәтижесінде Мальдив Республикасы болып жарияланды.
Экономикасы[өңдеу]
Мальдив Республикасының экономикасы балық және теңіз жәндіктерін аулау кәсібіне негізделген. Күріш, көкөніс (бұрыш, пияз, тәтті картоп), ]]нан ағашы]], манго, банан мен цитрус жемістері өсіріледі. Кокос пальмасының өнімдері (әсіресе копра) экспортқа шығарылады. Құс шаруашылығы аздап дамыған. Өнеркәсібі балық аулау кемелерін жасайтын, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдейтін шағын кәсіпорындардан құралған. Мальдив Республикасында 57 туристік орталық қызмет атқарады (2004). Сырттан тұтыну тауарларын, азық-түлік пен электрондық бұйымдар алады. Сыртқы саудадағы негізгі серіктестері — Үндістан,Шри Ланка, Таиланд пен [[[Сингапур]]. Ұлттық жалпы өнімнің жан басына шаққандағы мөлшері — 3230 АҚШ доллары (1997). [1]
Дереккөздер[өңдеу]
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
|||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Егеменді елдер | Армения · Ауғанстан · Әзірбайжан · Бангладеш · Бахрейн · Бруней · Бутан · Біріккен Араб Әмірліктері · Вьетнам · Грузия · Жапония · Израиль · Индонезия · Иордания · Ирак · Иран · Йемен · Камбоджа · Катар · Кипр · Кувейт · Қазақстан · Қырғызстан · Қытай · Лаос · Ливан · Малайзия · Малдивтер · Мианма · Моңғолия · Мысыр · Непал · Оман · Оңт. Корея · Өзбекстан · Палестина · Пәкістан · Ресей · Сауд Арабиясы · Сингапур · Сирия · Солт. Корея · Тайланд · Тәжікстан · Тимор-Лесте · Түркия · Түрікменстан · Үндістан · Филиппиндер · Шри-Ланка | ||||||||
Мойындалмаған және жартылай мойындалған мемлекеттер |
Абхазия · Қарабақ · Солтүстік Кипр · Оңтүстік Осетия · Тайвань | ||||||||
Тәуелді және арнайы әкімшілік аймақтар |
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |