2002
De Wikipedio
Yarcenti: | 20ma yarcento · 21ma yarcento · 22ma yarcento |
Yardeki: | 1980a yari 1990a yari 2000a yari 2010a yari 2020a yari |
Yari: | 2000 2001 2002 2003 2004 |
Indexo
Eventi[redaktar | edit source]
Kosmo[redaktar | edit source]
- 19 di februaro - La probilo dil NASA Mars Odyssey komencas mapifar la surfaco di Marso.
- 1 di marto - Kosmo-plano Columbia startas. La kruo i.a. sorgos kosmala teleskopo „Hubble“.
- 26 di mayo - Mars Odyssey trovas aquo en Marso.
- 4 di junio - Objekto 50000 Quaoar deskovresas dop Neptuno.
- 7 di oktobro - On anuncas oficale pri la deskovro di Quaoar.
- 4 di decembro - Totala eklipso sunala.
Mondo[redaktar | edit source]
- 16 di januaro - La Sekureso-Konsilantaro dil UN embarasas aceso al fondi di Osama bin Laden ed al-Kaida. Anke armal importaco a la Talibano inhibesas.
- 18 di aprilo - Nova insekto-familio, Mantophasmatodea, trovesas.
Europa[redaktar | edit source]
- 1 di januaro - L'Euro uzeskas kom valuto en Europana Uniono.
- 12 di februaro - La litijo kontra ex-prezidanto di Yugoslavia Slobodan Milosevic komencas en Haag, en la tribunalo dil UN pri militala krimini.
- 28 di februaro - La marko di Finlando ne plus esas uzebla.
- 17 di marto - Eventas parlamentala elekti en Portugal.
- 9 di mayo - En Kaspiysk, Rusia, bombo duktita fore explozas dum militala revuo. 43 mortas e 130 lezas su.
- 23 di mayo - La muziko-kontesto Europala unesmafoye en Estonia.
- 3 di junio - En Britania Elizabeth 2ma festas lua 50-yara rejineso.
- 14 di julio - En Francia Jacques Chirac entraprezesas mortigar dum la festo pri memoriala dio di la konquesto di Bastille.
- 26 til 30 di julio - Ido-renkontro 2002, en Krakow, Polonia[1].
- 27 di julio - En Ukrainia milital aeroplano Su-27 falas dum aeral expozo. 78 spektanti mortas e 100 lezas su.
- 10 di septembro - Suisia divenas membro dil Unionita Nacioni.
- 23 til 26 di oktobro - 40 Chechenini, duime femini, prenas 750 gajo-homi en Moskva teatro. Rusa forci asaltas e tuas omni Chechenini ecepte du e 117 gaji multi kon gazo.
- 13 di novembro - Petrola navo Prestige sinkas su an rivo di Galisia efikante oleala dizastro.
- 21 di novembro - Bulgaria, Estonia, Latvia, Lituania, Romania, Slovakia e Slovenia divenas membri di NATO.
- 13 di decembro - EU anuncas ke ol havos 10 nova membro-stati l'1ma di mayo 2004.
Azia[redaktar | edit source]
- Unesma banko-automato lansesas en Laos.
- marto - L'operaciono Anaconda di Usa kontre la Talibani finas en est Afganistan.
- 25 di marto - Ter-tremo en Hindukush-montaro, Afganistan (6.1 che la Richter-skalo) mortigas 1.000 homi.
- 30 di aprilo - En Pakistan votanti volas, ke militala regno durez.
- Junio - La kontesto pro mondala championkonkurso en futbalo en Japonia e Sud-Korea.
- 14 di junio - En Pakistan, Karachi, 20 mortas e 50 lezas su en explozo avan Usan ambasado.
- 5 di julio - Irak ne aceptas propozo pri l' armala kontrolo da UN.
- 18 di julio - En India Abdul Kalam elektesas kom prezidanto.
- 2 di agosto - Irak invitas Hans Blix pro negociar pri desarmizo. UN ne aceptas la propozo da Irak e demandas prolongar armala kontrolo-viziti.
- 5 di septembro - En Afganistan l' atento kontre prezidanto Hamid Karzai ne sucesas.
- 12 di oktobro - Du bombi en noktala klubi en Kuta e Bali mortigas 202 homi.
- 8 di novembro - La Sekureso-Konsilantaro dil UN demandas Irak kondordar a diminuto di armi. Irak konkordos en 13 di novembro.
- 15 di novembro - Hu Jintao divenas chef-sekretario dil komunista partiso di Populala Republiko di Chinia.
- 18 di novembro - Arm-inspektisti dil UN advenas Irak duktata da Hans Blix.
Afrika[redaktar | edit source]
- 17 di januaro - En Demokrata Republiko Kongo la Nyiragongo-volkano eruptas e 400.000 homi evakuesas.
- 27 di januaro - En Lagos, Nigeria, armala magazino explozas e 1.000 homi mortas.
- 20 di februaro - En Egiptia fairo en treno mortigas 370 homi.
- 22 di novembro - En Nigeria plu kam 100 homi mortas, kande demonstranti atakas kontre la kontesto pri la Belino dil Mondo.
Nord-Amerika[redaktar | edit source]
- 9 di januaro - En Usa ministerio pri yural aferi komencas kriminal inquesto pro bankroto dil kompanio Enron.
- 22 di januaro - En Usa la firmo Kmart divenas la maxim granda kompanio, qua volas protekto pro bankroto.
- de 8 til 24 di februaro - Vintrala Olimpiala Ludi en Salt Lake City, Utah.
- 18 di junio - En Arizona en fairo inflamita da lokali brulas 1.872 km² di foresto.
- de 13 til 5 di septembro - Dum terenala fairo en Oregon e Kalifornia brulas 2.022 km²
- 6 di agosto - Markezo de la Fayette (1757-1834) divenas honorumala populano di Usa.
- 12 di septembro - prezidanto di Usa George W. Bush konferas en Unionita Nacioni demandante opozar Irak.
- 2 di oktobro - La parlamento di Usa permizas la prezidanto uzor militala forco, se il volas.
- 16 di oktobro - George W. Bush subskribas la decido pri milito kontre Irak.
Central Amerika[redaktar | edit source]
- 10 di januaro - En Nikaragua Enrique Bolaños komencas lua prezidanteso kin-yara.
- 3 di februaro - Prezidantala elekti en Kosta Rika.
- 12 di mayo - Ex-prezidanto di Usa Jimmy Carter vizitas Kuba kin dii.
Sud-Amerika[redaktar | edit source]
- 1 di januaro - La Parlamento di Arjentinia nomizas kom prezidanto Eduardo Duhalde. Lo finigas periodo de dek dii dum qua Arjentinia havis sep prezidanti.
- 14 di novembro - Arjentinia ne pagas al Mondala Banko lua debo di 805 milion dolari.
Oceania[redaktar | edit source]
- 20 di mayo - Timor Leste divenas nedependanta.
Naski[redaktar | edit source]
Morti[redaktar | edit source]
- 3 di januaro - Freddy Heineken, ex-chefo dil Heineken-biriferio (n. 1923)
- 8 di januaro - Alexandr Mihaylovich Prohorov, Rusiana fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1916)
- 17 di januaro - Camilo José Cela, Hispaniana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1916)
- 21 di januaro - Peggy Lee, Usana kantistino (n. 1920)
- 23 di januaro - Pierre Bourdieu, Franciana sociologo (n. 1930)
- 28 di januaro - Astrid Lindgren, Suediana skriptisto (n. 1907)
- 4 di februaro - Agatha Barbara, prezidantino di Malta (n. 1923)
- 6 di februaro - Max Ferdinand Perutz, Austriana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1914)
- 9 di februaro - Princino Margaret, komtino de Snowdown (n. 1930)
- 11 di februaro - Traudl Junge, privata sekretario di Adolf Hitler 1942-1945 (n. 1920)
- 21 di februaro - John Thaw, Britanian aktoro (n. 1942)
- 22 di februaro - Jonas Savimbi, chefo di UNITA (n. 1934)
- 26 di februaro - Lawrence Tierney, Usan aktoro (n. 1919)
- 8 di marto - Justin Ahomadégbé-Tomêtin, prezidanto di Benin (n. 1917)
- 11 di marto - James Tobin, Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1918)
- 12 di marto - Spyros Kyprianou, prezidanto di Chipro (n. 1932)
- 13 di marto - Hans-Georg Gadamer, filozofo, evante 102 yari (n. 1900)
- 14 di marto - Cherry Wilder, Nova-Zelandana skriptisto (n. 1930)
- 24 di marto - César Milstein, Arjentiniana ciencisto, Nobel-laureato (n. 1927)
- 26 di marto - Taisto Sinisalo, Finlandana politikisto (n. 1926)
- 27 di marto - Billy Wilder, Austriana filmifisto (n. 1906)
- 27 di marto - Dudley Moore, Britaniana pianisto ed aktoro (n. 1935)
- 30 di marto - Elizabeth, rejino-matro di Unionita Rejio (n. 1900)
- 18 di aprilo - Thor Heyerdahl, Norvegian explorero (n. 1914)
- 22 di aprilo - Linda Lovelace, Usana pornografo aktorino (n. 1949)
- 5 di mayo - Hugo Banzer Suárez, prezidanto di Bolivia (n. 1926)
- 6 di mayo - Pim Fortuyn, Nederlandana politikisto (n. 1948)
- 19 di mayo - John Gorton, chefministro di Australia (n. 1911)
- 20 di mayo - Stephen Jay Gould, Usana paleontologisto (n. 1941)
- 21 di mayo - Niki de Saint Phalle, Franc artisto (n. 1930)
- 4 di junio - Fernando Belaúnde Terry, prezidanto di Peru (n. 1912)
- 5 di junio - Dee Dee Ramone, Usana basisto (n. 1952)
- 10 di junio - John Gotti, Usana mafiestro (n. 1940)
- 24 di junio - Pierre Werner, chefministro di Luxemburgia (n. 1913)
- 9 di julio - Rod Steiger, Usan aktoro (n. 1925)
- 14 di julio - Joaquín Balaguer, ex-prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1906)
- 28 di julio - Archer John Porter Martin, Britaniana kemiisto, Nobel-laureato pri kemio (n. 1910)
- 6 di agosto - Edsger W. Dijkstra, Nederlandana teoriisto pri informatiko (n. 1930)
- 30 di agosto - Zaid ibn Shaker, chefministro di Jordania (n. 1934)
- 31 di agosto - Lionel Hampton, Usana muzikistulo (n. 1908)
- 31 di agosto - George Hornidge Porter, Britaniana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1920)
- 19 di septembro - Robert Guéï, diktatoro di Ivora Rivo (n. 1941)
- 11 di oktobro - Antonio González González, Hispaniana kemiisto (n. 1917)
- 12 di oktobro - Ray Conniff, Usana muzikisto (n. 1916)
- 13 di oktobro - Stephen Ambrose, Usana historiisto (n. 1936)
- 3 di novembro - Lonnie Donegan, Britaniana muzikisto, kompozisto e kantisto (n. 1931)
- 7 di novembro - Rudolf Augstein, fondanto dil Germana revuo Der Spiegel (n. 1923)
- 17 di novembro - Abba Eban, Israelana politikisto (n. 1915)
- 18 di novembro - James Coburn, Usan aktoro (n. 1928)
- 5 di decembro - Ne Win, diktatoro di Myanmar (n. 1911)
- 12 di decembro - Orlando Villas-Boas, Brazilian explorero e defensero di indijeni (n. 1914)
- 22 di decembro - Desmond Hoyte, chefministro e prezidanto di Guyana (n. 1929)
- 22 di decembro - Joe Strummer, Britaniana muzikisto (The Clash) (n. 1952)
Nobel-premiiziti[redaktar | edit source]
- Fiziko: Raymond Davis Jr., Masatoshi Koshiba, Riccardo Giacconi
- Kemio: John B. Fenn, Koichi Tanaka, Kurt Wüthrich
- Fiziologio o Medicino: Sydney Brenner, H. Robert Horvitz, John E. Sulston
- Literaturo: Imre Kertész
- Paco: Jimmy Carter
- Ekonomiko: Daniel Kahneman, Vernon L. Smith