Rrúsia

Vikipetãmegua
Kundaharãme jeho kundaharã, Jeheka
Российская Федерация
Rossíiskaya Federátsiya
Rrúsia Joaty
Bandeira de Rrúsia Eskudo de Rrúsia
Poyvi Eskudo
Tetã Momorãhéi: Rrúsia Joaty Purahéi
Gosudárstvenny Gimn Rossíiskoi Federátsii
(rrusiañe'ẽ: 'Государственный гимн Российской Федерации')
 
Situasión de Rrúsia
 
Tavusu
 • Távayguakuéra
 • Koortenata
Mosku
Coat of Arms of Moscow.svg

n/d
55°45′ N 37°37′ E
Táva guasúve Mosku
Coat of Arms of Moscow.svg
Ñe'ẽ tetãkua Rrusiañe'ẽ
Ysaja porokuáigua Tetã Ñembyatypyre amandaje-mburuvicha rapépe
Tendota
Sãmbyhyha
Vladímir Putin
Dmitri Medvédev
Ñemoretã:
 • Rúrikovich
 • Rus
 • Súzdal
 • Mosku
 • Zarato
 • Mburuvi
 • RSFS
 • URSS
 • Joaty

862
882
1169
1283
16 jasyteĩ ary 1547-pe
22 jasypa ary 1721-pe
7 jasypateĩ ary 1917-pe
10 jasypakõi ary 1922-pe
25 jasypakõi ary 1991-pe
Ape tetãkui
 • Mba
 • % ygua
tembe'y
Costas
Ñemoĩha 1º
17 125 246 km2
0,5
20 018 km
37 653 km
Távayguakuéra
 • Mba
 • Densidad
Ñemoĩha 9º
142 905 200 (2010)[1]
8.3 hab/km2
PIB (nominal)
 • Mba (2013)
 • PIB per cápita
Ñemoĩha 8º
Dólar 2 118 006 mill.[2]
Dólar 14 936
PIB (PPA)
 • Mba (2012)
 • PIB per cápita
Ñemoĩha 6º
Dólar 2 812 383 mill.[3]
Dólar 17 687
IDH (2013) 0,778[4] (57º) – Alto
Viru Rublo rruso (руб, ₽, RUB)
Tetãygua héra rruso, -a
Yvy Árapehẽ
 • Arahaku pe
UTC+3 - UTC+12, UTC+5 ndorekói.
Ndoguerekói
Ñanduti hera .ru; .рф
Pumbyry hera +7
Ñe'ẽmombyry ñe'ẽpehẽtai RAA-RZZ, UAA-UIZ
Siglas país para aviones RA
Siglas país para automóviles RUS
Código ISO 643 / RUS / RU
Miembro de: ONU, COE, OSCE, CBSS, CEI, OTSC, CEEA, Unión aduanera, EEU, Estado de la Unión, G20, APEC, OCS, BRICS
Opaite tetã yvygua

Rrúsia (rrusiañe'ẽme: Россия) térã Rrúsia Joaty (rrusiañe'ẽme: Российская Федерация) ha'éko upe tetã guasuvéva opa Yvýgui. Rrúsia Joaty ijyvy apekue oguereko hína 17 125 246 km2, oguereko ijyvy'apekuére heta yvytyrysýi ha ka'aguy porã. Itavusu ha'e táva ñembyatypyre Mosku.

Ko tetã ñembyatypyre amandaje-mburuvicha rapépe oñembyaty katuete 85 tetãmi ñembyatypyre, ha'éko 9ha tetã oguerekovéva tapicha kuéra ipype, 146 020 000 ava ary 2010-jave.

Ijyvy'apekue ojaho'ipa Yvate Asia ha amo 40% Európa pegua, Rrúsia oguereko tuichave yvy mba'e, ita ha kuarepoti mba'e ne'ĩra ojeipurúva. Oguereko avei hetaiterei yvyra mba'e ha y porã.

Rrusia Joaty ha'e tetã oguerekovéva tetãnguéra ijerére, 16 tetã, ha ha'éko tetã ogureko tembe'y pukuvéva. Ijerére ojejuhu ko'ã tetã (yvate kuarahyreike guive kuarahyresẽ meve): Noruega, Hĩlandia, Etoña, Letoña, Vielorrusia, Lituaña, Poloña, Ukyaña, Georgia, Aservaijã, Kazajistán, China Tekoha Tetã, Mongolia ha Yvatekorea.

Yguasúre ojejuhu Hapõ ha Alaska, tetãvore Tetã peteĩ reko Amérikagua. Rrusia yrembe'yre ojejuhu upe paraguasu Árktiko yvate gotyo, upe paraguasu Py'aguapy, ha para oĩva yvy mbytépe: para Váltiko, para Hũ ha para Káspio.

Rrúsia Joatýpe ojapo jasykõi ary 2014-jave upe Ñembosaraipavẽ Araro'ýpe 2014, peteĩha Ñembosaraipavẽ ojejapóva Rrúsia Joatýpe, upe Ñembosarái 1980 táva Mosku-pe, ojejapo Tetã peteĩ reko Soviétiko aja. Ary 2018 ojejapóta avei FIFA Tembiesarái Yvypavẽ 2018, peteĩha Vakapipopo Tembiesarái Yvypavẽ ojejapóva Rrúsia-pe.

Tembikuaa'aty rechaukaha

Táva guasu[jehaijey | editar código]

Ary 2002-jave, ojepapávo opaite tekove oikovéva Rrúsia-pe, 329 táva oguerekove 50.000 tapicha kuéra ipyé; 166 táva oguerekove 100.000 tapicha; 75 táva oguerekove 250.000 tapicha kuéra ipype; 34 oguerekove 500.000 tapicha; ha 13 táva guasu oguerekove 1.000.000 tapicha kuéra ipype. Táva tenondegua ha tuichavéva Rrúsia Joaty pegua ha'e hína:

Pe 20 táva tenonde Rrusiapegua (ary 2002)
Ñemohenda Táva Rrusiaretãvore Tavayguakuéra
1 Mosku Tetãmi Mosku 10.563.038
2 San Petersburgo Tetãmi Leningrado 4.600.276
3 Novosibirsk Tetãmi Novosibirsk 1.409.137
4 Ekaterimburgo Tetãmi Sverdlovsk 1.343.839
5 Nizhni Nóvgorod Tetãmi Nizhny Novgorod 1.271.045
6 Kazán Tartaristán 1.136.566
7 Samara Tetãmi Samara 1.133.754
8 Omsk Tetãmi Omsk 1.127.675
9 Cheliábinsk Tetãmi Cheliábinsk 1.095.909
10 Rostov del Don Tetãmi Rostov 1.048.124
11 Ufá Bashkortostán 1.030.812
12 Volgogrado Tetãmi Volgogrado 1.015.617
13 Perm Krai de Perm 986.497
14 Krasnoyarsk Krai de Krasnoyarsk 962.466
15 Vorónezh Tetãmi Voronezh 847.620
16 Sarátov Tetãmi Saratov 827.193
17 Tolyatti Tetãmi Samara 721.752
18 Krasnodar Krai de Krasnodar 713.426
19 Izhevsk Udmurtia 610.633
20 Yaroslavl Tetãmi Yaroslavl 606.888
Ary 2010 Rrusiarekove papaha[5]

Ehecha avei[jehaijey | editar código]

Mandu'apy[jehaijey | editar código]

  1. «Численность городского и сельского населения Российской Федерации» (en ruso). Consultado el 25 de agosto de 2011.
  2. Fondo Monetario Internacional. «Rusia». Consultado el 23 de diciembre de 2009.
  3. «Gross domestic product 2008, PPP» (en inglés). World Development Indicators database, World Bank (15 de septiembre de 2011). Consultado el 16 de enero de 2011.
  4. PNUD (14 de marzo de 2013). pnud (ed.): «"Informe sobre Desarrollo Humano 2014"» (en castellano) (html). Consultado el 1/05/13.
  5. «Ary 2010 Rrusiarekove papaha». Servicio General de Estadísticas. Consultado el 21 de noviembre de 2010.

Joaju[jehaijey | editar código]

Wikipedia
rrusiañe'ẽ Vikipetã ha'e peteĩ Vikipetã Kuatiaryru ko tetã ñe'ẽme. Nde ikatu pytyvõ upépe.