Гватемала
| República de Guatemala
Гватемала Республикасы
|
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Ұраны: El País de la Eterna Primavera (қазақша: "Мәңгі көктем елі") |
||||||
| Әнұраны: Himno Nacional de Guatemala |
||||||
 |
||||||
| Елордасы | Гватемала (қала) |
|||||
| Ең ірі қаласы | Гватемала | |||||
| Ресми тілдері | Испан тілі | |||||
| Үкімет түрі | Президенттік республика | |||||
| — | Президенті | Отто Перес Молина | ||||
| — | Вице-президенті | Роксана Бальдетти | ||||
| Тәуелсіздік | Испаниядан | |||||
| — | Date | 15 қыркүйек, 1821 | ||||
| Аумағы | ||||||
| — | Барлығы | 108 890 км² (106) Айтылым қатесі: Танылмаған тыныс белгісі « » sq mi |
||||
| — | Су (%) | 0.4 | ||||
| Жұрты | ||||||
| — | шілде 2005 сарап. | 12,800,000 (70-ші) | ||||
| ЖІӨ (АҚТ) | 2005 сарап. | |||||
| — | Бүкіл | $62.78 миллиард (71-ші) | ||||
| — | Жан басына шаққанда | $4,155 (116-шы) | ||||
| АДИ (2004) | 0.673 (medium) (117-ші) | |||||
| Ұлттық ақшасы | Кетцаль 1 US $= Q 7.60 (GTQ) |
|||||
| Уақыт белдеу(лер)і | (UTC-6) | |||||
| Интернет үйшігі | .gt | |||||
| Телефон белгілемесі | +502 | |||||
Гватемала, Гватемала Республикасы — Орталық Америкада орналасқан мемлекет. Жер аумағы – 109 мың км². Халқы 10,6 млн. (1995). Астанасы — Гватемала қ.
Тұрғындары, негізінен, киче-майя тайпаларына жататын үндістер мен метистер. Ресми тілі — испан тілі. Тұрғындары католиктер, бұған қоса протестанттар да кездеседі. Елді президент басқарады. Заң шығарушы органы — бір палаталы Ұлттық конгресс. Жерінің көпшілік бөлігі таулы-қыратты. Кен байлықтарына (хром, марганец, алтын, күміс, т.б.) бай. Климаты субэкваторлық, мусондық. Тау жоталарында орт. температура 15 — 20°С, жазық жерлерде 23 — 27°С. Жауын-шашынның орташа мөлш. 500 — 1000 мм, тау бөктерлерінде 3500 мм-ге дейін жетеді. Жерінің 50%-ін қалың орман алып жатыр. Қазіргі Гватемала аумағын ерте заманда үндіс тайпалары қоныстанған. Орта ғасырларда майя тайпасының жоғары дамыған мәдениеті болған. Елді 1524 — 24 жылдары испан отаршылары басып алды. Ұлт-азаттық қозғалысы нәтижесінде 1821 ж. 15 қыркүйекте Гаусс тәуелсіз мемлекет болып жарияланды. 19 ғ-дың аяқ кезінен елге Америка капиталы үстемдік жүргізді. 1957 ж. аграрлық реформалар барысында көптеген кәсіпорындар мемлекет меншігіне алынды. 1954 — 85 жылдар аралығында Гватемалада жиі-жиі әскери төңкерістер болып, бірнеше үкімет ауысты. Ұлттық революциялық бірлік ұйымы мен үкімет әскерлері арасындағы 30 жылға созылған қарулы қақтығыстар 1996 ж. желтоқсан айында тоқтатылды. Гватемала — артта қалған аграрлы ел. Тұрғындардың 65%-і а.ш-нда еңбек етеді. Негізгі өнімдері — кофе, қант қамысы, мақта, банан. Кен байлықтарының көптігіне қарамастан, оны өндіру нашар дамыған. Халық тұтынатын тауарлар шет елден әкелінеді. Ел экономикасына шет ел капиталы үстемдік жүргізеді. Жұмыссыздық өте жоғары деңгейде (40%). Гватемала — БҰҰ, Латын Америкасы елдері экон. одағы, т.б. көптеген халықар. ұйымдарға мүше. Негізгі сауда серіктестері: АҚШ, Орт. Америка елдері, Жапония, Германия, Мексика.
Дереккөздер[өңдеу]
Ангола • Андорра • Аргентина • Боливия • Бразилия • Ватикан • Венесуэла • Гвинея-Бисау • Гватемала • Доминикан Республикасы • Эквадор • Испания • Италия • Кабо-Верде • Коста-Рика • Кот-д’Ивуар • Куба • Мальта • Мексика • Мозамбик • Молдова • Монако • Никарагуа • Гондурас • Панама • Парагвай • Перу • Филиппиндер • Португалия • Румыния • Сан-Томе және Принсипи • Сан-Марино • Сенегал • Уругвай • Франция • Чили •
Үлгі:Central America Үлгі:Pacific Ocean
