Seyşeller

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Şuraya atla: kullan, ara
Seyşeller Cumhuriyeti
Repiblik Sesel
République des Seychelles
Republic of Seychelles
Bayrak Arma
Bayrak Arma
Slogan: Finis Coronat Opus
Ulusal Marş: Koste Seselwa
Konum
Başkent

ve en büyük

Victoria
4°37′G 55°27′D / 4.617°G 55.45°D / -4.617; 55.45
Resmî dil(ler) Fransızca, İngilizce, Seyşeller Kreyolu
Yönetim biçimi Cumhuriyet
 - Başkan James Michel
Kuruluş
 - İlan etti 29 Haziran 1976
Yüzölçümü
 - Toplam 451 km2 km²  (197)
174 sq mi mil²
 - Su (%) -
Nüfus
 - 2005 tahmini 80,654 (205)
GSYİH (SAGP) 2005
 - Toplam 626 milyar $ (203)
 - Kişi başına 11,818 milyar $ (57)
İGE  0.842 (yüksek)  (2004)
Para birimi Seyşeller rupisi (SCR)
Zaman dilimi SCT (UTC+4)
Internet TLD .sc
Telefon kodu 248

Seyşeller (Seyşeller Kreyolu: Sesel; İngilizce: Seychelles; Fransızca: Seychelles) ya da resmî adıyla Seyşeller Cumhuriyeti, Hint Okyanusu'ndaki 115'in üzerinde adadan oluşan ada ülkesi. Afrika'nın doğusunda, Madagaskar'ın ise kuzeydoğusunda yer almaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Adaların, 1505 yılında Portekizliler tarafından bulunduğu sanılmaktadır. 1768'de Fransızlar tarafından işgâl edildi. 1794'te İngiltere yönetimi altına girdi. 1810'da bir İngiliz kolonisiydi. 1814'te Paris Antlaşması'yla tam olarak İngiltere'ye verildi. 1903'te Birleşik Krallık'a bağlı bir koloni hâline geldi. 1976 yılında bağımsızlığını elde etti. Bir yıl sonra askerî bir darbe yapıldı ve France-Albert René yönetimi ele geçirdi. 1979'da ilan edilen yeni anayasa ile tek partili bir devlet oldu. France Albert René 1989 seçimlerini de kazanarak üçüncü defa başkan oldu. 1977'deki darbeden sonraki ilk çok partili seçim 23-26 Temmuz 1992'de yapıldı. Seçimin amacı anayasa taslağını hazırlamakla vazifeli 23 kişilik bir komisyonun üyelerini tespit etmekti. Anayasa teklifi 15 Kasım 1992'de halk oylamasına sunuldu ise de %60 barajını aşamadığı için kabul edilmedi.

Fizikî yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Mevkii itibariyle Hint Okyanusunda ve Madagaskarın 1200 km kadar kuzeydoğusunda ve Zengibar'ın yaklaşık 1600 km doğusundadır. Yüzölçümü yaklaşık 493 km2dir. Bu yüzölçüme 92 ada ve adacık, mercan ve granit ada ve kayalıkları dâhildir. Bu adaların en büyüğü 142 km2lik Mahé Adasıdır. Diğer önemli adalar; Praslin, La Digue, Silhouette, Destroches ve Aldabradır. Adalar, granit ve genellikle volkanik türde olup, dağlık bir arâziye sâhiptir. En yüksek nokta Mahé Adasındaki Morne Seychellors Tepesi olup, yaklaşık 900 metredir.

İklim ve Doğal Kaynakları[değiştir | kaynağı değiştir]

Takımadalar ekvatora çok yakın olmasına rağmen, iklim, güneydoğu alizeler sebebiyle ılımandır. Hazirandan kasım ayına kadar bu ılık iklim devam eder. Mahé Adasında sıcaklık aşağı yukarı 24 °C ilâ 29 °C arasında değişir. Başşehir Victoria ve çevresine düşen yıllık yağış miktarı yaklaşık 2300 mm kadardır. Bu rakam yüksek bölgelere gelince artar ve hemen hemen 3550 mmye kadar ulaşır. Ülkede genellikle kaplumbağa, guano ve kıyılarda da köpekbalığı bulunur.

Nüfus ve Sosyal Hayat[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkenin nüfûsu yaklaşık 71.000'dir. Nüfus yoğunluğu 157'dir. Yıllık nüfus artışı %2 dolayındadır. Nüfûsun %60'tan fazlası gençtir ve şehirlerde yaşayanlar aşağı yukarı %37 civarındadır. Nüfusun etnik yapısını Creoller meydana getirir. Creoller, Fransız asıllı olup Louisianada ve İspanyol asıllı olup Karaip Adalarında doğmuş ve buralarda yaşamış kimseler demektir. Bunlar esas îtibâriyle Fransız, İspanyol, Asyalı ve Afrikalı insanların birbirleriyle kaynaşması netîcesi meydana gelen melez insanlardır. Halkın çoğu katoliktir. Ayrıca bir miktar Müslüman, Protestan ve Hindu da mevcuttur.

İngilizce ve Fransızca resmî dillerdir. Bunun yanı sıra Fransızcanın değişik bir şekli olan Créole dili de yaygındır. Başkenti Victoria'dır. Okuma-yazma oranı %60 civarındadır.

Siyasi Hayat[değiştir | kaynağı değiştir]

Tek partili yönetim sistemine dayalı bir cumhuriyettir. 1979 anayasasına göre ülke, tek parti diktatörlüğünde sosyalist bir devlettir. Devlet başkanı 1977'de işbaşına gelen başkan France Albert René'dir (1993).

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke ekonomisi esas olarak tarım ve turizme dayanır. Ayrıca tüketim malları ihracatı da önemli bir gelir kaynağıdır. Ülkede yetişen başlıca tarım ürünleri; muz, tatlı patates, manyok ve bunun ürünü nişasta, kokonat ve vanilyadır.

Ülkenin en önemli endüstrisi gıda endüstrisidir. Ayrıca deniz ürünleri önemli bir gelir kaynağıdır. İşçi gücünün %19'u tarımda, %20'si mâdencilik ve inşaatçılıkta, %14'ü kamu sektöründe ve sosyal hizmetlerde, %11'i de lokanta ve hotel işletmeciliğinde istihdam edilir.

İthâlat ve ihrâcatını daha çok Birleşik Krallık, Fransa, Güney Afrika, Yemen ve Pakistan ile yapar. Başlıca ihraç ürünleri şunlardır: Kurutulmuş hindistancevizi içi, tarçın, sabun ve parfüm yağı, vanilya ve balık. Diğer önemli gelir getiren kaynaklar ise guano, kaplumbağa kabuğu, köpekbalığı yüzgeci ve balık ürünleridir.

Ulaşım sistemi yeterli olup ülkenin en gelişmiş şehri ve limanı başkenti Victoria'dır.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]