República d'Irlanda

De Wikipedia
Saltar a: navegación, buscar
Éire
Ireland
Bandera d'Irlanda Escudu d'Irlanda
Bandera d'Irlanda Escudu d'Irlanda
Lema nacional: Nun tien
Himnu nacional: Amhrán na bhFiann
Situación d'Irlanda
Capital
 • Población
 • Coordenaes
Dublín
495.781 (2002)
53° 26' N 6° 15' O
Ciudá más poblada {{{ciudá_más_poblada}}}
Llingües oficiales {{{llingües_oficiales}}}
Llingües reconocíes {{{llingües_reconocíes}}}
Forma de gobiernu República
Michael D. Higgins
Enda Kenny
Independencia
 • Declarada
 • Reconocía
del Reinu Xuníu
21 de xineru de 1919
6 d'avientu de 1921
Superficie
 • Total
 • % agua
Llendes
Costes
Puestu 117º
70.273 km²
2%
360 km
1.448 km
Población
 • Total
 • Densidá
Puestu 122º
4.015.676 (2005 est.)
57 hab/km²
PIB (PPA)
 • Total (2005)
 • PIB per capita
Puestu 50º
US$ 164.190 millones
US$ 40.003 (4u)
Moneda Euro¹ (€, EUR)
Xentiliciu Irlandés, irlandesa
Zona horaria
 • en Branu
CET (UTC)
CEST (UTC+1)
Dominiu d'Internet .ie
Códigu telefónicu +353
Prefixu radiófonicu EIA-EJZ
Códigu ISO 372 / IRL / IE
Miembru de: UE, ONX, OCDE, OSCE
Sitiu web del Gobiernu:
{{{web_gobiernu}}}
¹ Enantes de 1999: llibra irlandesa

La República d'Irlanda (n'Irlandés:Poblacht Na h'Éireann, n'Inglés: Republic of Ireland) ye un país del noroeste d'Europa que forma parte de la Xunión Europea.

El so territoriu abarca aproximadamente cinco sestes partes de la islla d'Irlanda (la más occidental de les nomaes Islles britániques), contra la costa del noreste d'Europa. El sextu restante pertenez a Irlanda del Norte, una rexón alministrativa del Reinu Xuníu y parte de la provincia irlandesa histórica del Ulster.

Historia[editar | editar la fonte]

Cruz celta nel Rock of Cashel, nel Condáu de Tipperary

Los habitantes d'antañu de la islla d'Irlanda, lo mesmo que los d'otres islles britániques foron los pictos sometios polos celtes nel sieglu I e.C., xentes del Neolíticu descrites nel folclor irlandés como Fir Bolg. Irlanda taba compuesta por cincu reinos: Ulster, Meath, Munster, Connaught y Leinster, baxu mandatu d'un rei con sede na zona de Tara (Meath).

De magar el sieglu V prodúzse la cristianización de la islla por un misioneru escocés llamáu San Patriciu, el sentimientu cristianu enraigonó ceo na islla en cuenta de les tradiciones druides y los sos dioses paganos entamando nos años siguientes una espansión per toa Europa de los monxos irlandeses.

Xeografía[editar | editar la fonte]

Dixebra d'Irlanda tres el Tratáu Anglo-Irlandés de 1921.
Banderes de les provincies d'IrlandaProvincies hestóriques d'Irlanda
República d'Irlanda Connacht | República d'Irlanda Leinster | República d'Irlanda Munster | Reinu Uníu República d'Irlanda Ulster
República d'Irlanda Meath (güei condáu en Leinster)


Política[editar | editar la fonte]

Demografía[editar | editar la fonte]

Llingua[editar | editar la fonte]

Semeya d'un lletreru n'irlandés y inglés.

El irlandés ye la primer llingua oficial xunto col inglés que ye la segunda, l'irlandés ta nel tueru celta xunto col galés, escocés y bretón. Pesie a que l'alministración lleva años fomentando esta llingua solu ye falada pol 26%(1971) de la población, siendo la gran mayoria bilingües ente l'irlandés y inglés. Ún de les zones con mayor númberu de falantes d'irlandés tan nel oesti na zona nomada Gaeltacht y nel norte nel Ulster.

Cultura[editar | editar la fonte]


Bandera de la Xunión Europea Países de la Xunión Europea
Alemaña | Austria | Bélxica | Bulgaria | Chequia | Croacia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estonia | Finlandia | Francia | Grecia | Hungría | Irlanda | Italia | Letonia | Lituania | Luxemburgu | Malta | Países Baxos | Polonia | Portugal | Reinu Xuníu | Rumanía | Suecia | Xipre
Rexón ultraperiférica de la Xunión Europea: Azores | Canaries | Guadalupe | Guyana Francesa | Madeira | Martinica | La Reunión



Países d'Europa
Albania | Alemaña | Andorra | Austria | Bielorrusia | Bélxica | Bosnia y Hercegovina | Bulgaria | República Checa | Croacia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estonia | Finlandia | Francia | Grecia | Hungría | Irlanda | Islandia | Italia | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgu | República de Macedonia | Malta | Moldavia | Mónaco | Montenegro | Noruega | Países Baxos | Polonia | Portugal | Reinu Xuníu | Rumanía | Rusia | San Marino | Serbia | Suecia | Suiza | Turquía | Ucraína | Vaticanu | Xeorxa | Xipre

Dependencies: Akrotiri y Dhekelia | Gibraltar | Guernsey | Islles Feroe | Islla de Man | Jersey | Svalbard ya Islla Jan Mayen

Rexón autónoma: Islles Åland

Países con status discutíu: Abkhasia | Kosovo | Osetia del Sur | Transnistria


Icono de esbozo
Esti artículu ye un entamu. Puedes ayudar a la Wikipedia n'asturianu ampliándolu