Kuwejt
| دولة الكويت Państwo Kuwejt |
|||||
|
|||||
| Hymn: Al-Nasheed Al-Watani | |||||
 |
|||||
| Język urzędowy | arabski | ||||
| Stolica | Kuwejt | ||||
| Ustrój polityczny | monarchia konstytucyjna | ||||
| Głowa państwa | emir Sabah IV Al-Ahmad Al-Dżabr Al-Sabah | ||||
| Szef rządu | premier Jaber Al-Mubarak Al-Hamad Al-Sabah |
||||
| Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
152. na świecie 17 818 km² ~0% |
||||
| Liczba ludności (2011) • całkowita • gęstość zaludnienia |
146. na świecie 2 818 042[a] 127,8 osób/km² |
||||
| PKB (2013) • całkowite • na osobę |
185,3 mld[1] USD 47 639[1] USD |
||||
| PKB (PSN) (2013) • całkowite • na osobę |
154,5 mld[1] USD 39 706[1] USD |
||||
| Jednostka monetarna | dinar kuwejcki (KWD) | ||||
| Niepodległość | od Iraku 26 lutego 1991 |
||||
| Religia dominująca | islam | ||||
| Strefa czasowa | UTC +3 | ||||
| Kod ISO 3166 | KW/KWT/414 | ||||
| Domena internetowa | .kw | ||||
| Kod samochodowy | KWT | ||||
| Kod samolotowy | 9K | ||||
| Kod telefoniczny | +965 | ||||
 |
|||||
Kuwejt, Państwo Kuwejt (Daulat al Kuwajt دولة الكويت) – państwo położone w południowo-zachodniej Azji, na północno-zachodnim wybrzeżu Zatoki Perskiej. Graniczy z Irakiem (242 km) i Arabią Saudyjską (222 km) – łączna długość granic lądowych wynosi 464 km, ponadto 499 km wybrzeża morskiego.
Spis treści
Warunki naturalne[edytuj | edytuj kod]
- Powierzchnia nizinna, głównie (92,2%) pustynie i półpustynie. Najwyższe tereny w północno-zachodniej części kraju osiągają 306 m n.p.m. Użytki rolne stanowią 0,2% powierzchni kraju, łąki – 7,5%, a lasy – 0,1% powierzchni.
- Brak stałych rzek, okresowe – po większych opadach. Ciągły deficyt wody powoduje, że flora i fauna są bardzo ubogie, obejmują głównie typowe gatunki pustynne.
- Klimat zwrotnikowy kontynentalny suchy. Średnia temperatura stycznia 12 °C, lipca 35 °C. Zimy chłodne, silne północne wiatry z burzami piaskowymi. Lato suche i gorące, często temperatura przekracza +50 °C. Opady – wyłącznie deszcze w półroczu letnim, często ulewne; śr. opady roczne 100–200 mm.
- Zasoby naturalne: ogromne złoża ropy naftowej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Tereny obecnego Kuwejtu w VII wieku znalazły się w granicach kalifatu arabsko-muzułmańskiego. Na początku XVI wieku na terenie obecnego Kuwejtu powstała portugalska faktoria handlowa. W 1710 roku uciekinierzy z terenów dzisiejszej Arabii Saudyjskiej założyli miasto Kuwejt. Od 1756 roku kraj znajdował pod władzą panującej do dziś dynastii as-Sabah a w 1899 roku stał się protektoratem brytyjskim. Gospodarkę kraju zmienił fakt odkrycia w 1938 roku złóż ropy naftowej, już w 1945 roku Kuwejt stał się światowym potentatem w wydobyciu ropy. Od początku 1961 roku zaczęło się przejmowanie władzy przez Kuwejtczyków z brytyjskich rąk i wprowadzanie przez nich prawa miejscowego. 19 czerwca 1961 roku Kuwejt uzyskał niepodległość po podpisaniu układu z Wielką Brytanią dającego Kuwejtowi gwarancje wojskowe.
Osobne artykuły: W 1961 roku Kuwejt wstąpił do Ligi Państw Arabskich. W 1963 roku Irak potwierdził wcześniejsze ustalenia z lat 1913 i 1932 o granicy między państwami. W 1969 roku Kuwejt i Arabia Saudyjska podpisały układ o podziale między siebie Strefy Neutralnej nazywanej od tej pory Strefą Podzieloną. 2 sierpnia 1990 roku Irak dokonuje inwazji na Kuwejt. W kraju jednocześnie ma miejsce proiracki zamach stanu w wyniku którego powstaje Republika Kuwejtu (następnie włączona jako prowincja w skład państwa irackiego). W lutym 1991 roku siły ONZ pod dowództwem Stanów Zjednoczonych – po trwającej około 6 tygodni wojnie (zwanej I wojną w Zatoce Perskiej) odbijają Kuwejt z rąk irackich i przekazują władzę dotychczasowemu rządowi monarchy.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Ludność[edytuj | edytuj kod]
- Skład etniczny: Arabowie 80%, Azjaci 9%, Irańczycy 4%, pozostali 7%
- Religia państwowa: islam sunnicki
Religia[edytuj | edytuj kod]
Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center[2][3]:
- islam – 74,1% (2 030 000)
- chrześcijaństwo – 14,3% (390 000)
- katolicyzm – 8,5% (230 000)
- prawosławie – 4,7% (130 000)
- protestantyzm – 1,1% (30 000)
- hinduizm – 8,5% (230 000)
- buddyzm – 2,8% (80 000)
- Pozostali – 0,4% (10 000)
Polityka[edytuj | edytuj kod]
- Ustrój polityczny: monarchia konstytucyjna
- Parlament: Zgromadzenie Narodowe (50-miejscowe)
- Konstytucja: z 11 listopada 1962
- Święto państwowe: 25 lutego (1950 roku)
Zobacz też: stosunki polsko-kuwejckie.
Siły zbrojne[edytuj | edytuj kod]
Kuwejt dysponuje trzema rodzajami sił zbrojnych: wojskami lądowymi, marynarką wojenną oraz siłami powietrznymi[4]. Uzbrojenie sił lądowych Kuwejtu składało się w 2014 roku z: 368 czołgów, 932 opancerzonych pojazdów bojowych, 98 dział samobieżnych oraz 27 wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych[4]. Marynarka wojenna Kuwejtu dysponowała w 2014 roku 26 okrętami obrony przybrzeża[4]. Kuwejckie siły powietrzne z kolei posiadały w 2014 roku uzbrojenie w postaci m.in. 27 myśliwców, 29 samolotów transportowych, 29 samolotów szkolno-bojowych, 42 śmigłowców oraz 16 śmigłowców szturmowych[4].
Wojska kuwejckie w 2014 roku liczyły 15,5 tys. żołnierzy zawodowych oraz 31 tys. rezerwistów. Według rankingu Global Firepower (2014) kuwejckie siły zbrojne stanowią 74. siłę militarną na świecie, z rocznym budżetem na cele obronne w wysokości 5,2 mld dolarów (USD)[4].
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
- PKB na osobę wynosi 31 051 USD.
- Struktura PKB: rolnictwo 0,4% przemysł 48,3% usługi 51,3%
- Główne towary eksportowane: ropa naftowa i jej produkty, nawozy sztuczne, gaz ziemny, przetwory rybne.
- Główne towary importowane: maszyny, urządzenia, sprzęt transp., żywność
Nauka[edytuj | edytuj kod]
- Badania naukowe w Kuwejcie prowadzą: Kuwejcki Instytut Badań Naukowych, założony w 1967 r. oraz Kuwejcka Narodowa Rada Kultury, Sztuki i Literatury, założona w 1973 r.
- w Kuwejcie działają: Uniwersytet Kuwejcki, założony w 1962 r., wyższa szkoła inżynierska oraz wyższa szkoła telekomunikacji i nawigacji
Geneza nazwy państwa[edytuj | edytuj kod]
- Nazwa Kuwejt jest zdrobnieniem od arabskiego słowa kut (ﻛﻮت), oznaczającego "forteca"[potrzebne źródło]. "Kut" oznacza też "przybrzeżną osadę"[5], wówczas "Kuwait" oznacza bądź zdrobnienie ("mała osada nadmorska"), bądź – rzadziej – zgrubienie tego słowa.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
Kuwejt podzielony jest na 6 gubernatorstw (muhafaza, l.mn. muhafazat):
| No. | Muhafaza | Stolica | Powierzchnia km² |
Populacja (cenzus 2005) |
 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Al-Dżahra | Al-Dżahra | 12 130 | 272 373 | |
| 2 | Al-Asima | Kuwejt | 200 | 261 013 | |
| 3 | Al-Farwanijja | Al-Farwanijja | 190 | 622 123 | |
| 4 | Hawalli | Hawalli | 84 | 487 514 | |
| 5 | Mubarak al-Kabir | Mubarak al-Kabir | 94 | 176 519 | |
| 6 | Al-Ahmadi | Al-Ahmadi | 5 120 | 393 861 | |
| RAZEM | 17 818 | 2 213 403 | |||
Uwagi
- ↑ Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook (Źródło:CIA)
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2013: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2014 (ang.). [dostęp 12-04-2014].
- ↑ Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-22].
- ↑ Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-22].
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Kuwait (ang.). Global Firepower. [dostęp 2014-08-31].
- ↑ C.K. Baranow: Arabsko-russkij slovar. Moskwa: 1984, s. 703.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Arabowie. Słownik Encyklopedyczny. Red. M. Dziekan. Warszawa 2001
- G. Kończyk, J. Zdanowski, Zarys historii i przemian społeczno-ekonomicznych Kuwejtu, Wrocław 1989
- J. Zdanowski, Kuwejt – raj utracony, Warszawa 1991
- J. Zdanowski, Początki państwowości Kuwejtu 1896-1904, Warszawa 1991
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
|
|||||||||||||||||
|
|||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
