Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi

Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi
	Soğuk Savaş ve Afganistan İç Savaşı
	; Afgan Mücahitler, Sovyet birliklerine havan topu atışına hazırlanırken.
Tarih	24 Aralık 1979–15 Şubat 1989
Bölge	Afganistan
Sonuç	Sovyet güçlerinin geri çekilmesi; Afganistan İç Savaşı'nın devam etmesi
Taraflar
Sovyetler Birliği; Afganistan Demokratik Cumhuriyeti	Sünni Mücahitler: Cemiyet-i İslami Şura-i Nazar; ; Gulbeddin grubu Mekteb el-Hidemat; ; Halis grubu; İttihad-i İslami; Afganistan İslamî Devrim Hareketi; Afganistan Ulusal Bağımsızlık Cephesi; Afganistan Ulusal İslamî Cephesi; Destekleyenler Pakistan; Amerika Birleşik Devletleri; Birleşik Krallık; Çin Halk Cumhuriyeti; Suudi Arabistan; Şii Mücahitler: Afganistan İslamî Hareketi; Hizbullah; El-Nasr; Afganistan İslamî Devrim Muhafızları Birlikleri; Afganistan İslamî Birlik Devrim Konseyi; İslamî Devrim Hareketi; İslam Savaşçıları Birliği; Raad Partisi; Destekleyenler İran; Maoist gruplar: Afganistan Özgürlük Örgütü; Afganistan Halkı Özgürlük Örgütü; Afganistan Mücahit Özgürlük Savaşçıları Cephesi;
Komutanlar
Leonid Brejnev; Yuri Andropov; Konstantin Çernenko; Mihail Gorbaçov; Dmitri Ustinov; Sergei Sokolov; Valentin Varennikov; Igor Rodionov; Boris Gromov; Babrak Karmal; Muhammed Necibullah; Abdül Reşid Dostum	Burhaneddin Rabbani; Ahmet Şah Mesut; Abdul Hak; Ismail Han; Gulbeddin Hikmetyar; Jalaluddin Haqqani; Abdullah Azzam; Muhammet Ziya-ül-Hak; Aktar Abdur Rahman; Jimmy Carter; Ronald Reagan; Kral Halid; Kral Fahd
Güçler
Sovyet güçleri: 118,000 (1985); Afgan güçleri: 55,000;	Mücahitler: 140,000(1985);
Kayıplar
Sovyet güçleri: 14,453; 53,753 Yaralı; 311 Kayıp; Afgan güçleri: 18,000;	Mücahitler: 75,000-90,000 (tahmini);
	Siviller: Bilinmiyor. Tahminler 700.000 ile 2.000.000 arasında değişiyor.

Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'daki Marksist hükümetin daveti üzerine Afganistan'a girerek, İslamcı Mücahitlere karşı savaştığı 9 yıl süren bir savaştır. Hindistan savaşta Afgan hükümetine destek vermiştir. Mücahitler ise ABD, Suudi Arabistan, Pakistan gibi bazı ülkelerden yardım almışlardır. Bu savaş Soğuk Savaş'ın ve Hindistan-Pakistan mücadelesinin bir uzantısı sayılabilir.

Bölgeye Sovyet askerleri ilk olarak 24 Aralık 1979'da Sovyet lideri Leonid Brejnev'in emriyle gönderildi. Sovyet askerlerinin geri çekilmesi ise 15 Mayıs 1988'de başladı ve 15 Şubat 1989'da büyük kayıplar nedeniyle Mihail Gorbaçov'un emriyle sona erdi. Savaş sonrası Sovyet güçleri bölgede 14.453 ölü bıraktı ayrıca 451 uçağını yitirdi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Goodson, P. L. Afghanistan's Endless War: State Failure, Regional Politics, and the Rise of .... pp. 147, 165. [1]
^ Barlett, Donald L.; Steele, James B. (May 13, 2003). "The Oily Americans". Time (magazine). http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,450997-92,00.html. Erişim tarihi: 2008-07-08.
^ ^a ^b "Interview with Dr. Zbigniew Brzezinski-(13/6/97).". http://www.gwu.edu/~nsarchiv/coldwar/interviews/episode-17/brzezinski1.html. Erişim tarihi: October 2, 2014.
^ ^a ^b ^c "Charlie Wilson: Congressman whose support for the mujahideen helped force the Soviet Union out of Afghanistan". The Independent. http://www.independent.co.uk/news/obituaries/charlie-wilson-congressman-whose-support-for-the-mujahideen-helped-force-the-soviet-union-out-of-afghanistan-1898180.html. Erişim tarihi: October 2, 2014.
^ ""Reagan Doctrine, 1985," United States State Department". State.gov. http://www.state.gov/r/pa/ho/time/rd/17741.htm. Erişim tarihi: 2011-02-20. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ Interview with Dr. Zbigniew Brzezinski – (June 13, 1997). Part 2. Episode 17. Good Guys, Bad Guys. June 13, 1997.
^ Corera, Gordon (2011). MI6: Life and Death in the British Secret Service. London: Phoenix. ISBN 978-0-7538-2833-5.
^ Shichor. pp157–158. http://books.google.co.il/books?id=GXj4a3gss8wC&pg=PA157&redir_esc=y#v=onepage&q&f=true. Erişim tarihi: October 2, 2014.
^ Crile, George (2003). Charlie Wilson's War: The Extraordinary Story of the Largest Covert Operation in History. Atlantic Monthly Press. ISBN 0-87113-854-9.
^ "Saudi Arabia and the Future of Afghanistan". Council on Foreign Relations. http://www.cfr.org/afghanistan/saudi-arabia-future-afghanistan/p17964. Erişim tarihi: October 2, 2014.
^ Afghanistan: A Country Study. Washington, DC. Ocak 1986. s. XVIII–XXV. http://www.gl.iit.edu/govdocs/afghanistan/Afghanistan-Chapter1.pdf.
^ Mark N. Katz (March 9, 2011). "Middle East Policy Council | Lessons of the Soviet Withdrawal from Afghanistan". Mepc.org. http://www.mepc.org/articles-commentary/commentary/lessons-soviet-withdrawal-afghanistan. Erişim tarihi: July 28, 2011.
^ David C. Isby (1986-06-15). Russia's War in Afghanistan. Books.google.es. ISBN 978-0-85045-691-2. http://books.google.com/?id=k86jifnA3oYC&pg=PA5&dq=osprey+russia+afghanistan#v=onepage&q&f=false. Erişim tarihi: February 15, 2012.

Sovyetler Birliği ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Afganistan ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Tarih ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Askeri tarih ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

[goodson-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Goodson, P. L. Afghanistan's Endless War: State Failure, Regional Politics, and the Rise of .... pp. 147, 165. [1]

[Oily-2] Barlett, Donald L.; Steele, James B. (May 13, 2003). "The Oily Americans". Time (magazine). http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,450997-92,00.html. Erişim tarihi: 2008-07-08.

[Brzezinski-3] "Interview with Dr. Zbigniew Brzezinski-(13/6/97).". http://www.gwu.edu/~nsarchiv/coldwar/interviews/episode-17/brzezinski1.html. Erişim tarihi: October 2, 2014.

[Wilson-4] "Charlie Wilson: Congressman whose support for the mujahideen helped force the Soviet Union out of Afghanistan". The Independent. http://www.independent.co.uk/news/obituaries/charlie-wilson-congressman-whose-support-for-the-mujahideen-helped-force-the-soviet-union-out-of-afghanistan-1898180.html. Erişim tarihi: October 2, 2014.

[5] ""Reagan Doctrine, 1985," United States State Department". State.gov. http://www.state.gov/r/pa/ho/time/rd/17741.htm. Erişim tarihi: 2011-02-20. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[gwu.edu-6] Interview with Dr. Zbigniew Brzezinski – (June 13, 1997). Part 2. Episode 17. Good Guys, Bad Guys. June 13, 1997.

[7] Corera, Gordon (2011). MI6: Life and Death in the British Secret Service. London: Phoenix. ISBN 978-0-7538-2833-5.

[shichor-8] Shichor. pp157–158. http://books.google.co.il/books?id=GXj4a3gss8wC&pg=PA157&redir_esc=y#v=onepage&q&f=true. Erişim tarihi: October 2, 2014.

[crile1-9] Crile, George (2003). Charlie Wilson's War: The Extraordinary Story of the Largest Covert Operation in History. Atlantic Monthly Press. ISBN 0-87113-854-9.

[SaudiArabia-10] "Saudi Arabia and the Future of Afghanistan". Council on Foreign Relations. http://www.cfr.org/afghanistan/saudi-arabia-future-afghanistan/p17964. Erişim tarihi: October 2, 2014.

[Nyrop1986-11] Afghanistan: A Country Study. Washington, DC. Ocak 1986. s. XVIII–XXV. http://www.gl.iit.edu/govdocs/afghanistan/Afghanistan-Chapter1.pdf.

[12] Mark N. Katz (March 9, 2011). "Middle East Policy Council | Lessons of the Soviet Withdrawal from Afghanistan". Mepc.org. http://www.mepc.org/articles-commentary/commentary/lessons-soviet-withdrawal-afghanistan. Erişim tarihi: July 28, 2011.

[13] David C. Isby (1986-06-15). Russia's War in Afghanistan. Books.google.es. ISBN 978-0-85045-691-2. http://books.google.com/?id=k86jifnA3oYC&pg=PA5&dq=osprey+russia+afghanistan#v=onepage&q&f=false. Erişim tarihi: February 15, 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Gezinti menüsü

Kişisel araçlar

Ad alanları

Türevler

Görünüm

Diğer

Ara

Gezinti

Katılım

Yazdır/dışa aktar

Araçlar

Diğer diller