Guernsey
Koordinatlar: 49°28′K 2°35′B / 49.467°K 2.583°B
| Bailiwick of Guernsey Guernsey Eyaleti |
|||||
|
|||||
| Ulusal Marş: "God Save the Queen" (official) "Sarnia Cherie" (official for occasions when distinguishing anthem required) |
|||||
 Guernsey konumu (koyu yeşil)
|
|||||
| Başkent
ve en büyük |
Saint Peter Port (Saint Pierre Port) 49°27′K 2°33′B / 49.45°K 2.55°B |
||||
| Resmî dil(ler) | Fransızca (baskın) Fransızca (yasama) |
||||
| Bölgesel dil(ler) | Guernésiais, Sercquiais (Auregnais is now extinct)[1] | ||||
| Etnik gruplar | predominantly north European | ||||
| Yönetim biçimi | Britanya Eyaleti | ||||
| - Statü | II. Elizabeth | ||||
| - Genel Vali | Sir Fabian Malbon | ||||
| - Bailiff | Sir Geoffrey Rowland | ||||
| - Yüksek Şef | Deputy Lyndon Trott | ||||
| Kuruluş | |||||
| - Normandiya Prensliği'ne katılması | 1204 |
||||
| - Bağımsızlık Nazi Almanyası'ndan |
9 Mayıs 1945 |
||||
| Yüzölçümü | |||||
| - Su (%) | 0 | ||||
| Nüfus | |||||
| - Temmuz 2007 tahmini | 65.573 (197.) | ||||
| GSYİH (SAGP) | 2003 | ||||
| - Toplam | 2,59 milyar $ (176.) | ||||
| - Kişi başına | 40.000 $ (9.) | ||||
| İGE | n/a (n/a) (n/a) | ||||
| Para birimi | Sterlin (GBP) |
||||
| Zaman dilimi | GMT | ||||
| Trafik akışı | sol | ||||
| Internet TLD | .gg | ||||
| Telefon kodu | 44-1481 | ||||
Guernsey, resmi adı Bailiwick of Guernsey (Guernsey Muhafızlığı) (/[unsupported input]ˈɡɜrnzi/ GURN-zee; Fransızca: Bailliage de Guernesey, IPA: [bajaʒ də ɡɛʁnəzɛ]) Manş Denizi'nde Birleşik Krallığa bağlı ada. Manş Adaları'ndan biridir, Normandiya'ya yakındır. Birleşik Krallık monarkının malı sayılmakla birlikte (kraliyete bağlılık, İngilizce: crown dependency) içişlerinde bağımsızdır. AB'ye üye değildir.
- Yüzölçümü: 78 km2
- Başkenti: St. Peter Port
- Para Birimi: Guernsey Poundu
- Dili: İngilizce ve Fransızca (Normanca)
- Nüfusu: 64.587 kişi (2002 tahmini)
- Ortalama Ömür: 79,9 yıl (2002 tahmini)
- Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 66.000 $ (2011 tahmini)
Muhafızlığı hem Guernsey'in on ilçeleri hem Herm, Jethou, Burhou, Lihou adalarıyla onların adacıkları. "Guernsey Muhafızlığı" da iki yakın kraliyete bağlı adaları, Alderney'le Sark'ın (Brecqhou ada dahil) bazı hususlarını hükmediyor.
Savunması Birleşik Krallığın sorumlu olduğuna rağmen Guernsey Muhafızlığı Birleşik Krallığa bağlı değildir. Birleşik Krallık ile İrlandayla pasaportsız seyahat alanındadır ama AB'ye üye değildir.
Guernsey Muhafızlığı (ile Jersey Muhafızlığı) Manş Adaları'nı oluşturuyor.
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Guernsey ile Jersey'in isimleri Nors Dili köklüdür. İkinci parçası (-ey) Norsca'da "ada" demek.
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
6000 MÖ kadar yükselen deniz seviyeleri Guernsey'i Avrupa'dan bölmüş. Bu dönemde Cilalı Taş Devrisel çiftçiler sahillerde yaşayıp dolmenler ve menhirleri kurmuş. Guernsey adasında üç önemli menhir heykelleri var.[2]
Bretanya'ya giderken Briton'lar Manş Adaları - Sarnia veya Lisia (Guernsey) ve Angia (Jersey) dahil işgal ettiler. Sarnia hala Guernsey'in geleneksel adıdır. Gwent Krallığından gelen Aziz Sampson Hıristiyanlık Guernsey'e getirdiği inanılıyor.[3]
933 MS adalar Bretanya'dan Normandiya Düklük tarafından alınmış. Manş Adalar orta çağ Normandiya Düklüğün son kalıntılarıdır. Adalarında II. Elizabeth'in geleneksel unvanı Normandiya Dükü.[4]
Orta Çağ döneminde ada sık sık Avrupalı korsanlar ile deniz askerlerden saldırılmış. Özellikle Yüz Yıl Savaşında Capetlilerden birkaç zaman işgal edilmiş. 1372 yılında Owain Lawgoch altında Aragonlu paralı askerler adayı işgal etti Fransiz Kralı için. Lawgoch'un esmer paralı askerleri sonra deniz ötesinden şiddetli işgalcı periler olarak Guernsey mite gelmiş.[5]
16. yüzyılın ortasında Normandiya'dan Kalvenciler (Protestan çeşiti) gelmeye başladı. Üç yerli Protestan kadınlar Katolik çoğunluğundan yakılarak öldürülmüş.[6]
İngiliz İç Savaşı süresinde Guernsey Parlamento'yu destekledi, ama Jersey Kral'ı destekledi. Bu tercih bayağı dinle ilgiliymiş çünkü Guernsey'de daha çok Protestanlar vardı, ama Kral da birkaç Berberi Korsanları'ndan alınmış Guernsey'li denizcileri yardım etmemişti. Cornet Kalesi ama Kral'ı destekledi.
18. yüzyılın başında Guernsey'den Küzey Amerika'ya göçmenliği başlıyordu.[7] 19. yüzyılda ada küresel denizcilik endüstri ve taş endüstriden çok zenginleşmiş. Bir ünlü Guernsey'li, William Le Lacheur, Avrupa'yla Kosta Rica kahve ticaretini kurulmuş.[8]
Birinci Dünya Savaşı'nda 3.000 kadar adalı adamlar İngiltere için Fransa ve Belçıka'da askerlik yapmış. Parks, Edwin (1992). Diex Aix: God Help Us – The Guernseymen who marched away 1914–1918. Guernsey: States of Guernsey. ISBN 1871560853.</ref>
İkinci Dünya Savaşı'nda Guernsey Alman ordusu tarafından işgal edilmiş. İşgalından önce Guernsey'li çocukların çoğu akrabalar veya yabancılarla yaşamak için İngiltere'ye tahliye ettirilmişler. Bazısı aileleriyle hiç birleşmemiş.[9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ The Language of Auregny, Le Maistre, Jersey/Alderney 1982
- ^ Evendon, J (11 February 2001). "Le Dehus – Burial Chamber (Dolmen)". The Megalithic Portal. http://www.megalithic.co.uk/article.php?sid=287103092.
- ^ Marr, J., The History of Guernsey – the Bailiwick's story, Guernsey Press (2001)
- ^ "Channel Islands". The Royal Household Royal.gov.uk. http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/QueenandCrowndependencies/ChannelIslands.aspx. Erişim tarihi: 31 May 2011.
- ^ de Garis, Marie (1986). Folklore of Guernsey. OCLC 19840362.
- ^ Darryl Mark Ogier, Reformation And Society In Guernsey, Boydell Press, 1997 (P.62)
- ^ Guernsey's emigrant children. BBC – Legacies.
- ^ Sharp, Eric (1976). "A very distinguished Guernseyman – Capt William le Lacheur, his ships and his impact on the early development, both economic and spiritual of Costa Rica". Transactions of La Société Guernesiaise (Guernsey) XX (1): 127ff.
- ^ "Evacuees from Guernsey recall life in Scotland". BBC News. 12 November 2010. http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-11708270. Erişim tarihi: 12 November 2010.
|
|||||||||||
|
||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
 |
Avrupa coğrafyası ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
 |
Birleşik Krallık ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
