Америка Ҡушма Штаттары
Америка Ҡушма Штаттары (ингл. The United States of America, USA) — Төньяҡ Америкала урынлашҡан дәүләт. Майҙаны буйынса донъяла дүртенсе (9 518 900 км²), халыҡ һаны буйынса өсөнсө (304 млн кеше) урында тора. Баш ҡалаһы — Вашингтон.
Америка Ҡушма Штаттары төньяҡта Канада, көньяҡта Мексика менән сиктәш. Көнбайыш яры Тымыҡ океан, көнсығыш яры Атлантик океан менән йыуыла. Административ яҡтан ил 50 штатҡа һәм 1 федераль округҡа (Колумбия) бүленә.
АҠШ-ла юридик рәүештә рәсми тел юҡ.
АҠШ ҙур иҡтисад кеүәте, иң ҙур армия менән донъяла тәьҫир итеү үҙәге булып тора. Башҡа илдәрғә мәҙәни, фән, йәмғиәт, сәйәсәт яҡтан ҙур йоғонто яғай.
Йөкмәткеһе
Дәүләт ҡоролошо[үҙгәртергә | Cығанаҡ кодты үҙгәртергә]
АҠШ Конституцияһына ярашлы дәүләт власы суд, башҡарма һәм закондар сығарыу йүнәлештәренә бүленә.
Башҡарма влас[үҙгәртергә | Cығанаҡ кодты үҙгәртергә]
Ҡарағыҙ: АҠШ федераль башҡарма департаменттар
Ҡарағыҙ: Америка Ҡушма Штаттары Хөкүмәте
Ҡарағыҙ: АҠШ Президенты
АҠШ Президенты — ил башлығы һәм иң юғары вазифалы кешеһе.
Суд власы[үҙгәртергә | Cығанаҡ кодты үҙгәртергә]
Ҡарағыҙ: АҠШ Юғары суды
Закондар сығарыу власы[үҙгәртергә | Cығанаҡ кодты үҙгәртергә]
Ҡарағыҙ: АҠШ Конгрессы
Парламенты — АҠШ Конгрессы.
Тарих[үҙгәртергә | Cығанаҡ кодты үҙгәртергә]
Административ бүленеше[үҙгәртергә | Cығанаҡ кодты үҙгәртергә]
Америка Ҡушма Штаттары штаттарға, штаттар округтарға бүленәләр.
АҠШ ҡалалары[үҙгәртергә | Cығанаҡ кодты үҙгәртергә]
АҠШ ҡалалары 1 июль 2011 йыл ҡарата ҡала халҡы иҫәбе |
|||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
№ | Исеме | Штат | Халҡы | № | Исеме | Штат | Халҡы | ||
Нью-Йорк |
1 | Нью-Йорк | Нью-Йорк | 8,244,910 | 11 | Джексонвилл | Флорида | 827,908 | Чикаго |
2 | Лос-Анджелес | Калифорния | 3,819,702 | 12 | Индианаполис | Индиана | 827,609 | ||
3 | Чикаго | Иллинойс | 2,707,120 | 13 | Остин | Техас | 820,611 | ||
4 | Хьюстон | Техас | 2,145,146 | 14 | Сан-Франциско | Калифорния | 812,826 | ||
5 | Филадельфия | Пенсильвания | 1,536,471 | 15 | Колумбус | Огайо | 797,434 | ||
6 | Финикс | Аризона | 1,469,471 | 16 | Форт-Уэрт | Техас | 758,738 | ||
7 | Сан-Антонио | Техас | 1,359,758 | 17 | Шарлотт | Төньяҡ Каролина | 751,087 | ||
8 | Сан-Диего | Калифорния | 1,326,179 | 18 | Детройт | Мичиган | 706,585 | ||
9 | Даллас | Техас | 1,223,229 | 19 | Эль-Пасо | Техас | 665,568 | ||
10 | Сан-Хосе | Калифорния | 967,487 | 20 | Мемфис | Теннесси | 652,050 |
Халыҡ һаны[үҙгәртергә | Cығанаҡ кодты үҙгәртергә]
- 1790 йыл — 3,9 млн кеше
- 1860 йыл — 31,4 млн кеше
- 1900 йыл — 76,2 млн кеше
- 1971 йыл — 216,8 млн кеше
- 1983 йыл — 234,2 млн кеше
- 2000 йыл — 275,6 млн кеше
- 2007 йыл — 303,3 млн кеше
- 2008 йыл — 305,1 млн кеше
- 2009 йыл — 308,0 млн кеше
АҠШ-тың виза сәйәсәте[үҙгәртергә | Cығанаҡ кодты үҙгәртергә]
АҠШ-тын виза сәйәсәте
Канада граждандары АҠШ-ҡа 180 көнғә визаһыҙ инергә мөмкин:
Ошо илдәрҙен граждандар ESTA сайт аша, 14 USD түләп 90 көнғә визаны алырға мөмкин:
Ошо граждандарға виза ESTA аша алына, ләкин биометрия паспорт кәрәк
АҠШ-тын виза сәйәсәте иң донъяла иң ҡаты булып һанала.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | Cығанаҡ кодты үҙгәртергә]
Америка Ҡушма Штаттарының административ бүленеше | ||
---|---|---|
Штаттар: Айдахо • Айова • Алабама • Аляска • Аризона • Арканзас • Вайоминг • Вашингтон • Вермонт • Виргиния • Висконсин • Гавайҙар • Делавэр • Джорджия • Көнбайыш Виргиния • Иллинойс • Индиана • Калифорния • Канзас • Кентукки • Колорадо • Коннектикут • Луизиана • Массачусетс • Миннесота • Миссисипи • Миссури • Мичиган • Монтана • Мэн • Мэриленд • Небраска • Невада • Нью-Гэмпшир • Нью-Джерси • Нью-Йорк • Нью-Мексико • Огайо • Оклахома • Орегон • Пенсильвания • Род-Айленд • Төньяҡ Дакота • Төньяҡ Каролина • Теннесси • Техас • Флорида • Көньяҡ Дакота • Көньяҡ Каролина • Юта Федераль округтар: Колумбия округы Утрау биләмәләре: Америка Виргин утрауҙары • Америка Самоаһы • Гуам • Пуэрто-Рико • Төньяҡ Мариан утрауҙары Тышҡы бәләкәй утрауҙар: Бейкер • Джарвис • Джонстон • Кингмен • Мидуэй • Навасса • Пальмира • Уэйк • Хауленд |
Төньяҡ Америка илдәре | ||
---|---|---|
Антигуа һәм Барбуда · Багамы · Барбадос · Белиз · Гаити Республикаһы · Гватемала · Гондурас · Гренада · Доминика · Доминика Республикаһы · Канада · Коста-Рика · Куба · Мексика · Никарагуа · Панама · Сальвадор · Сент-Люсия · Сент-Винсент һәм Гренадиндар · Сент-Китс һәм Невис · АҠШ · Тринидад һәм Тобаго · Ямайка АҠШ Виргин утрауҙары · Ангилья · Аруба · Гренландия · Кюрасао · Монтсеррат · Пуэрто-Рико · Синт-Мартен |