تورکیه
|
|||||
| شعار: یورددا باریش، آجوندا باریش | |||||
.svg) |
|||||
| رسمی دیلی | تورکیه تورکجه‌سی | ||||
| باشکندی | آنکارا | ||||
| بویوک شهرلر | قونیه، ایزمیر، ایستانبول، آنتالیا، بورسا | ||||
| باش‌کندین مختصات لاری | 39°52′N 32°52′E | ||||
| جمهورباشقانی | عبد الله گول | ||||
| ساحه - گنل - % سو |
٣٦-ci yer ٧٨٣,٥٦۲ km² ۰.۳% |
||||
| اهالی - گنل - سیخلیق |
?-جی یئر ٧٣,۱٩٣,٠٠٠ ٩٣/km². |
||||
| پول بیریمی | تورک لیراسی | ||||
| ساعات قورشاقئ | UTC + ۲ | ||||
| اولوسال هیمنی | ایستیقلال مارشى | ||||
| İnternet TLD | .tr | ||||
| تلفن کُدو | +٩٠ | ||||
تۆركيه جمهوريتى[۱]، آسیا قطعه‌سينین باتی سیندا يئر آلان و اوروپادا دا توْرپاغى اوْلان بیر دؤلتدیر. تۆركيه جمهوريتی‌نین باش کندی آنکارا شهریدیر. نفوسى ايسه ۷۰,۰۰۰,۰۰۰ ميليون حدودوندا دیر. تورکیه گونوموزده باغیمسیز یئددی تورک دؤلتلرینبیریدیر . تورکیه سیاست ایله اقتصاد بیلیجی لرین باخیشیندا بویوک اقتصادی - نظامی اولاناقلارلا بیر بؤلگه سل گۆجدور .[۲][۳]
ایچینده‌کیلر
جغرافیا[دَییشدیر]
آسیانین گۆنئی-باتی سیندا، قارا دنیز و آرالیق دنیزی نین آراسینداکی، آنادولو یاریم آداسیندا یئرلشیر. توْپراغلاری (ایچ سو حؤوزه‌لری ایله بیرلیکده) ۷۸۰٫۵۸۰ کیلومتر مربع (ک‌م² )تشکیل ائدیر.
تۆرکیه دوْغودان گورجوستان، ارمنیستان، آذربایجان و ایران ایله، گۆنئی دن عراق و سوریا ایله، باتی دان ایسه یونان و بولغاریستان ایله سینیرلانیر. اؤلکه‌نین مرمر، اژئ، آرالیق و قارا دنیزله احاطه اولونماسی دونیا اوقیانوسا چیخیش وئریر.
ان بؤیۆک داغ آغری داغیدیر، ان بؤیۆک گؤلو ایسه وان گؤلودور.
اؤلکه ۷ بؤلگه‌یه و ۸۱ سانجاغا آیریلیر.
ایقلیم اولاراق گۆنئی ده آرالیق دنیزی ساحلینده آرالیق ایقلیمی گؤرۆنۆر.
اداری بؤلۆنۆش[دَییشدیر]
تورکیه نین باشکندی آنکارا دیر . اولکه ده ان بویوک اداری بولوم ایل ( سانجاق ) دیر و 81 ایل وار دیر . بیر ایل : ایل اورتاسی ،ایلچه اورتالاری و ایلچه لره باغلی کؤی لردن تشکیل تاپیر . ایل لرین اداره سی دؤلتین منصوب والی سینین الینده دیر . ایستانبول ( 13 میلیون ) ، آنکارا ( 5 میلیون ) ، ایزمیر ( 4 میلیون ) ، بورسا ( 3 میلیون ) و آدانا ( 2 میلیون ) لا تورکیه نین بئش ان نفوسلو ایل لریدیر .[۴] تورکیه نین ان بویوک شهری و اقتصادی مرکزی ایستانبول دور .[۵]
اؤتک[دَییشدیر]
۱۹۲۲-جی ایله قدر بو اؤلکه عثمانلی ایمپئرییاسی-نین مرکزی ایدی. مصطفی کمال آتاتورک طرفیندن جمهوریت قورولدوقدان سوْنرا تورکیه جمهوریتی اوْلاراق آدلاندیریلماغا باشلاندی.
سیاست[دَییشدیر]
اقتصاد[دَییشدیر]
دیل[دَییشدیر]
تۆرکیه جمهوریتی رسمی دؤولت دیلی آنادولو تورکجه‌سی‌دیر. آنادولو تورکجه‌سی آزربایجان تورکجه‌سی ایله چوْخ یاخین بیر دیل‌دیر. تۆرکیه‌ده رسمی اوْلاراق ایستانبول لهجه‌سی اساس آلینمیشدیر آما آنادوْلوداکی خلق آزربایجان تۆرکجه‌سینه یاخین لهجه‌لری ایشلدیرلر.
دین[دَییشدیر]
1924 آنایاساسیندا دؤولتین رسمی دینی اسلام سئچیلمیشدی ، اما 1928 آنایاساسیندا رسمی دین پوْزولدو [۶][۷] و لائیک لیک ایلکه سینی 1937 آنایاساسی بیلیندیردی .[۸] تورکیه جمهوریتی ، بیر لائیک دؤلت اوْلاراق توغرالی دینی یوْخدور .تورکیه جمهوریتینده چئشیدلی دینی دستهلر فعالیت گؤستریر. ان گئنیش یاییلمیشی ایسلام‌دیر.
تورکیه جمهوریتینین چوخلوغو اسلام دینینه اوزللیکجه سنی ( حنفی )مذهبینه منصوبدور. هابئله تورکیه جمهوریتین ده علوی لر، شیعه لر ساکین دیلر. تورکیه ده مسلمانلاردان سوای 60000 ائرمنی[۹] ، 20000 سوریانی ،2270 رم ارتدوکسو ، 15000 روس ارتدوکس ،7000 پروتستان ، 25000 کاتولیک ، 5000 یهوه شاهیدی ، 3000 کلدانی[۱۰] ، 850 مامونی[۱۱] ، 5000 یزیدی ، 25114 موسوی ،40000 بودایی[۱۲] ، 21259 بهایی[۱۳] و 728 نفر هیندو [۱۴]واردیر . تورکیه ده بوتون مسیحی لرین سایی 320000 دیر[۱۵] . تورکیه نفوسونون 2% آتئیست[۱۶] ، 4 - 2% آگنوستیک[۱۷][۱۸][۱۹] و 1 % ایسه دئیست دیر [۲۰]. نفوسون 15 % لائیک دیر[۲۱] .
گؤرۆنتۆلر[دَییشدیر]
-
بوغاز کورپوسو، استانمبول
-
یئنی جامع , ایستانبول
-
ماناوقات
-
کاپادوکیه
-
تورکیه جمهوریتی
-
تورکیه نین توپوقرافیا خریطه‌سی
قایناقلار[دَییشدیر]
- ↑ http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2011.pdf
- ↑ Stratfor: "The Geopolitics of Turkey", by George Friedman. July 31, 2007.
- ↑ Stratfor: "Turkey and Russia on the Rise", by Reva Bhalla, Lauren Goodrich and Peter Zeihan. March 17, 2009.
- ↑ http://www.tuik.gov.tr/HbGetir.do?id=13425&tb_id=2
- ↑ http://countrystudies.us/turkey/18.htm
- ↑ KONDA Research and Consultancy (2007-09-08). "Religion, Secularism and the Veil in daily life" (PDF). Milliyet.
- ↑ Türkiye Büyük Millet Meclisi (10/1/1945). "1924 Anayasası" (HTML). TBMM, Resmî Gazete.
- ↑ http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-24/ataturk-ve-laiklik
- ↑ http://http://www.hurriyet.com.tr/planet/23329787.asp
- ↑ http://t24.com.tr/haber/din-ozgurlugu-raporuna-gore-turkiyede-yeni-azinliklar-olusuyor/230733
- ↑ http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/1291.pdf
- ↑ http://features.pewforum.org/grl/population-number.php
- ↑ http://www.thearda.com/QL2010/QuickList_40.asp
- ↑ http://www.thearda.com/QL2010/QuickList_44.asp
- ↑ http://features.pewforum.org/grl/population-number.php
- ↑ http://www.wingia.com/web/files/news/14/file/14.pdf
- ↑ http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_341_en.pdf
- ↑ http://chartsbin.com/view/omz
- ↑ http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye#cite_note-wingia.com-108
- ↑ http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_341_en.pdf
- ↑ https://worldview.gallup.com/default.aspx
