Malawi
| Republic of Malawi Dziko la Malaŵi Republika Malawi |
|||||
|
|||||
| Hymn: Mlungu salitsani malawi | |||||
.svg) |
|||||
| Język urzędowy | angielski, cziczewa | ||||
| Stolica | Lilongwe | ||||
| Ustrój polityczny | republika | ||||
| Głowa państwa | prezydent Peter Mutharika | ||||
| Szef rządu | prezydent Peter Mutharika | ||||
| Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
100. na świecie 118 480 km² 20,6% |
||||
| Liczba ludności (2010) • całkowita • gęstość zaludnienia |
68. na świecie 13 656 346 115 osób/km² |
||||
| PKB (2012) • całkowite • na osobę |
4,2 mld[1] USD 253[1] USD |
||||
| PKB (PSN) (2012) • całkowite • na osobę |
14,2 mld[1] USD 857[1] USD |
||||
| Jednostka monetarna | kwacha (MWK) | ||||
| Niepodległość | od  Wielkiej Brytanii6 lipca 1964 |
||||
| Strefa czasowa | UTC +2 | ||||
| Kod ISO 3166 | MW | ||||
| Domena internetowa | .mw | ||||
| Kod samochodowy | MW | ||||
| Kod samolotowy | 7Q | ||||
| Kod telefoniczny | +265 | ||||
 |
|||||
Malawi, Republika Malawi (ang. Republic of Malawi; cziczewa Malaŵi, Dziko la Malaŵi) dawniej Niasa – państwo we wschodniej Afryce, bez dostępu do morza. Graniczy z Tanzanią, Mozambikiem i Zambią.
Spis treści
Ustrój polityczny[edytuj | edytuj kod]
Republika wielopartyjna. Prezydent, wybierany w głosowaniu powszechnym na pięcioletnią kadencję, jest jednocześnie szefem rządu, ustalając skład Rady Ministrów. Głównym organem władzy ustawodawczej jest jednoizbowy parlament - Zgromadzenie Narodowe, którego 193 członków wybieranych jest w głosowaniu powszechnym na pięcioletnią kadencję. Główne partie: Partia Kongresu Malawi (MCP), Zjednoczony Front Demokratyczny (UDF), Przymierze dla Demokracji (AFORD)[2].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Osobny artykuł: Malawi to kraj pozbawiony dostępu do morza. Położony jest w Afryce południowo-wschodniej. Z północy na południe kraju rozciąga się Wielki Rów Zachodni, w obrębie którego znajduje się trzecie co do wielkości jezioro afrykańskie - Niasa, powstałe w wyniku ruchów tektonicznych na obszarze Wielkich Rowów Afrykańskich. Z południowych krańców jeziora wypływa rzeka Shire, będąca dopływem Zambezi. Na wschód i zachód od jeziora Niasa w krajobrazie dominują wysokie płaskowyże. Położona na północy kraju wysoczyzna Nyika sięga 2600 m n.p.m. Na południe od jeziora Niasa rozciąga się wyżyna Shire, która przechodzi w masyw górski Mlandżi, osiągający wysokość 3002 m n.p.m. Klimat Malawi jest podrównikowy na przeważającym obszarze kraju.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
Malawi zostało podzielone na 3 regiony, które składają się z 28 dystryktów.
Historia[edytuj | edytuj kod]
XX w. p.n.e. - osiedlenie się Buszmenów
XV w. n.e. - powstanie konfederacji plemion pod wodzą Karongi
XVII w. n.e. - kontakty z arabskimi sułtanami
1859-1863 - początki penetracji brytyjskiej
1907 r. - Malawi staje się kolonią brytyjską
1915 r. - powstanie antybrytyjskie, zdławione
1944 r. - pierwsza organizacja polityczna - Afrykański Narodowy Kongres Niasy
1959 r. - niepokoje wewnętrzne przyczyną delegalizacji ANKN, kontynuatorką stała się Partia Kongresu Malawi
1963 r. - utworzenie autonomii wewnętrznej Malawi
1964 r. - niepodległe państwo brytyjskiej Wspólnoty Narodów, członkostwo w ONZ
1966 r. - utworzenie republiki, na której czele stanął Hastings Kamuzu Banda
1967 r. - nawiązanie stosunków dyplomatycznych z RPA
1975 r. - przeniesienie stolicy z Zomby do Lilongwe
1989 r. - dotknięcie skutkami wojny domowej w Mozambiku
1993 r. - wprowadzenie systemu wielopartyjnego po referendum
1994 r. - wybory do rządu, na których zwyciężył Zjednoczony Front Demokratyczny; przewodniczący partii, E. B. Muluzi, stał się prezydentem kraju
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Malawi należy do grona najsłabiej rozwiniętych krajów świata. Gospodarka praktycznie w całości opiera się na rolnictwie, a na obszarach wiejskich mieszka ok. 90% ludności kraju. Na potrzeby własne produkuje się fasolę, ryż, kassawę. Głównym produktem żywnościowym jest kukurydza, której nadwyżki produkcji pozwoliły Malawi wesprzeć w latach 80. dotkniętych klęską suszy sąsiadów. Duże ilości tytoniu i herbaty przeznacza się na eksport. Oprócz złóż boksytów i apatytów Malawi posiada niewiele bogactw mineralnych. Obiekty przemysłowe skupione są wokół miasta Blantyre. RPA i Zimbabwe, dwaj najwięksi partnerzy handlowi Malawi, wprowadziły ułatwienia w obrocie towarowym z tym krajem, znosząc cło na pochodzące z Malawi produkty. Ważną rolę w budżecie Malawi odgrywa pomoc międzynarodowa, zwłaszcza wsparcie finansowe ze strony MFW i Banku Światowego. Rząd Malawi musi stawiać czoła takim wyzwaniom, jak związane z prymitywnymi sposobami gospodarowania wyjałowienie gleby i rozprzestrzeniająca się epidemia AIDS.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Dane można znaleźć w CIA Factbook [1]
Struktura etniczna[3]:
- Chewa: 60,7%
- Tumbuka: 8,2%
- Ajao: 8,2%
- Lomwe: 7,7%
- Nyakyusa: 3%
- Sena: 2,2%
- Kokola: 1,7%
- pozostali: 8,3%
Religia[edytuj | edytuj kod]
- chrześcijaństwo – 82,7%:
- protestantyzm – 55% (głównie: kalwini, zielonoświątkowcy, adwentyści dnia siódmego i baptyści)
- katolicyzm – 26,2%
- inni – 1,5%:
- Świadkowie Jehowy – 0,54%
- islam – 13%
- niereligijni – 2,5%
- tradycyjne religie plemienne – 1,7%
Źródło: Pew Research Center, 2010[4][5].
Święta państwowe[edytuj | edytuj kod]
| Data | Polska nazwa | Oryginalna nazwa |
| 6 lipca | Święto Niepodległości | Independence Day |
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2012: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2013 (ang.). [dostęp 24-04-2013].
- ↑ "Systemy polityczne współczesnego świata", Andrzej Antoszewski, Ryszard Herbut, wyd. ARCHE Gdańsk 2004
- ↑ Joshua Project "Malawi – People Groups"
- ↑ Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-05-14].
- ↑ Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-05-14].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Podział administracyjny Malawi, Malawijskie Siły Powietrzne
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
