Iran

جمهوری اسلامی ايران Dschomhūrī-ye Eslāmī-ye Īrān Islamischi Republik Iran
Flagge Wappen
Wahlspruch: استقلال آزادی جمهوری اسلامی Esteqlāl, Āzādī, Dschomhūrī-ye Eslāmī (pers. für „Unabhängigkeit, Freiheit, Islamischi Republik“
Amtspraach	Persisch
Hauptschtadt	Teheran (Tehran)
Schtaatsform	Islamische Republik seit dem 1. April 1979
Schtaatsoberhaupt	Oberster Rechtsgelehrter Seyyed Alī Chāmene'ī
Regierigschef	Staatspräsident Mahmūd Ahmadī-Nežād (dt. meischdens Ahmadinedschad)
Flächi	1.648.195 km²
Iiwohnerzahl	71.208.000 (2007)
Bevölkerigsdichti	42,8 Iiwohner pro km²
Bruttoinlandsprodukt	212 Mrd US-$ (2006)
Bruttoinlandsprodukt pro Iiwohner	3.045 US-$ (2006)
Währig	1 Iranischer Rial=100 Dinars
Nationalhymne	Sorud-e Melli-ye Dschomhuri-ye Eslami
Ziitzone	UTC +3,5
Kfz-Kennzeiche	IR
Internet-TLD	.ir
Vorwahl	+98

Dr Iran  (früehner Persie, Farsi ايران   Uusschbrooch:   iːˈrɔːn   , dt. s Land vo de Arier) isch ä Schdaat in Vorderasie (Weschtasie). Dr Iran het öbbe 75 Millione Iiwohner und ä Flechi vo öbbe 1,6 Mio. km² und isch eso ein vo de 20 bevölkerigsriichschde und gröschde Schdaate uf dr Wält.

Jüngschdi Gschicht

Dr Schah Mohammad Reza Pahlavi (1941-1979) het mi siinere „Wiisse Revolution“ brobiert, s Land z modärnisiere, het aber im Lauf vo siiner Herrschaft immer meh dr Kontakt zum Volk verlore. Die soziale Verändrige si für die konservative Bevölkerigsschichde z wiitgehend und z rasch gsi. Si hai d Opposition underschdützt, wo vom Schah siim Gheimdienscht, em SAVAK, wo vo de Amerikaner und vo de israelische Gheimdienscht usgrüschdet und agleitet worden isch, brutal verfolgt worden isch. Die Underschdützig hai d Islamischde, nochdäm si 1979 dr Schah verdriibe und sälber d Macht übernoh hai, de Vereinigte Schdaate und Israel nie vergässe, und hai se as dr Grooss und dr Chlii Düüfel zu ihre Erzfiind erhoobe.

D Ussepolitik vo dr iranische Islamische Republik under em Ruhollah Chomeini isch virulänt antiweschdlig und d Innepolitik fundamentalischdisch islamisch gsi. Im Novämber 1979 hai iranischi Schdudänte die amerikanischi Botschschaft bsetzt und mit em Iiverschdändnis vo dr iranische Regierig s Personal gfangeghalte, ä Bruch vom Brinzip vo dr diplomatische Immunität wien er nume sälte vorcho isch in dr modärne Gschicht. 1980 het dr Präsidänt vom Irak dr Saddam Hussein Iran agriffe mit em Ziil die weschdlige iranische Ärdölgebiet z erobere. Im Chrieg, wo bis 1988 duurt het hai d Iraker Giftgas iigsetzt, wo meh as 100.000 Iraner umbrocht het. Im ganze si zwüsche enerä halbe Million und erä Million Iraner im Chrieg umcho. Iran isch wäge siiner Politik international isoliert gsi. Die arabische Schdaate, d Sovietunion und d Schdaate vom Warschauer Pakt, aber au d USA, Frankriich, Groossbritannie, Dütschland, Brasilie und d Volksrepublik China hai dr Irak mehr oder weniger offe underschdützt.

In de 1990er Johr hai sich d Beziehige vom Iran mit dr Wält ä chlii verbesseret, aber d Fiindschaft zu Israel und de USA het immer no zu de Fundamänt vo dr iranische Ussepolitik ghört. Sit ass dr erzkonservativ Mahmud Ahmadinedschad 2005 zum Bresidänt gwehlt worden isch, isch d Isolation vom Iran widr gwachse. Er het sich mit siine Bemüehige d Atomchraft uf eigeni Fuschd z entwickle und vor allem mit siiner Weigerig, siis Atombrogramm de Kontrolle z underwärfe, wo im Nonproliferation Treaty, wo dr Iran underschriibe het, schdipuliert si, mit dr ganze UNO agleit.

Weblink

 Allmänd (Commons): Iran – Sammlig vo witere Multimediadateie