Martynika

Martinique Martynika
Flaga Martyniki Herb Martyniki
Hymn: La Marseillaise (Marsylianka)
Język urzędowy	francuski
Stolica	Fort-de-France
Status terytorium	Departament zamorski
Zależne od	Francji
Głowa terytorium	prezydent François Hollande
Prefekt	Laurent Prévost
Szef rządu	Przewodniczący Rady Regionu Serge Letchimy
Powierzchnia  • całkowita	1128 km²
Liczba ludności (2006)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	399 000 353,7 osób/km²
Jednostka monetarna	euro (EUR, €)
Rok utworzenia	wydzielenie z Antyli Francuskich 1783
Strefa czasowa	UTC -4
Kod ISO 3166	MQ/MTQ/474
Domena internetowa	.mq
Kod telefoniczny	+596

Martynika (fr. Martinique) – departament zamorski Francji, zajmujący karaibską wyspę o tej samej nazwie, położoną w archipelagu Wysp Nawietrznych w Małych Antylach, między dwoma niezależnymi państwami Dominiką na północy i Saint Lucią na południu.

Geografia

Martynika to górzysta wyspa pochodzenia wulkanicznego. Spośród kilku jej wulkanów najbardziej znany a zarazem najwyższy to Montagne Pelée (1397 m n.p.m.). Podczas erupcji 8 maja 1902 r. gorąca chmura wulkaniczna zniszczyła całkowicie nadmorskie miasto Saint-Pierre. Zginęło wówczas 30 tysięcy osób. Ostatni wybuch tego wulkanu miał miejsce w 1929.

Na wyspie panuje klimat równikowy wilgotny ze średnimi temperaturami 24-28 °C. Średnie roczne sumy opadów wynoszą od 1250 mm na wybrzeżu po 5000 mm we wnętrzu wyspy.

Na żyznych glebach wulkanicznych rosną bujne lasy równikowe, choć występują tu również gatunki drzew sprowadzone z Europy. Na wybrzeżach spotyka się roślinność namorzynową.

Historia

Wyspa została odkryta przez Krzysztofa Kolumba, który w 1502 roku podczas swojej czwartej podróży do Ameryki na krótko przybił do brzegu w okolicach dzisiejszego Le Carbet. Pierwsi francuscy osadnicy pojawili się jednak dopiero w 1635 roku. Od tego czasu wyspa pozostawała nieomal nieprzerwanie w rękach Francuzów. Podczas wojny siedmioletniej w latach 1756-1763 i wojen napoleońskich w latach 1794-1815 znajdowała się pod brytyjską okupacją. Francuscy plantatorzy sprowadzali na wyspę niewolników do pracy przy trzcinie cukrowej. Uzyskali oni wolność dopiero w roku 1848. Tworzą oni swoistą kreolską kulturę wyspy.

W 1946 roku Martynika uzyskała status departamentu zamorskiego Francji. Z inspiracji rewolucyjnych władz kubańskich od drugiej połowy lat 60. XX wieku zaczęły aktywnie działać na wyspie ugrupowania o orientacji lewicowej, których celem jest niepodległość wyspy. W latach 70. i 80 cieszyły się poparciem nawet kilkunastu procent Martynikańczyków. Ugrupowania te do końca lat 80. XX wieku zorganizowały łącznie kilkanaście demonstracji niepodległościowych. By rozładować społeczne napięcie, władze francuskie w roku 1982 zdecydowały się na ograniczone reformy decentralizacyjne i samorządowe. W ich wyniku Martynika, będąc departamentem zamorskim Francji, uzyskała również status regionu. Z budżetu centralnego Francji wydzielono znaczne środki na rozwój tego biednego i przeludnionego terytorium. W 1998 roku wyspa uzyskała dodatkowe, ograniczone uprawnienia autonomiczne, m.in. powołano do życia Radę Regionalną. W efekcie żądania niepodległościowe osłabły (popiera je 2-4% obywateli). Skuteczność działań władz francuskich potwierdziły wyniki referendum z 7 grudnia 2003 roku: przy frekwencji wynoszącej 43,94% uprawnionych 50,34% głosujących (minimalna większość) opowiedziało się za politycznym i administracyjnym status quo wyspy (departament i region zamorski Francji — DOM i ROM). Za autonomią wewnętrzną w ramach tzw. zbiorowości zamorskiej (collectivité d'outremer) na wzór innych francuskich terytoriów zależnych (Majotty, Polinezji Francuskiej, Saint-Barthélemy, Saint-Martin, Saint-Pierre i Miquelon oraz Wallis i Futuna) głosowało 49,52%. Martynika, jako integralna część Republiki Francuskiej, jest członkiem Unii Europejskiej (jest jej regionem peryferyjnym).

Ustrój polityczny

Martynika ma jednocześnie status departamentu i regionu administracji Francji, co oznacza, że jej przedstawiciele we francuskim Zgromadzeniu Narodowym wybierani są bezpośrednio w wyborach. Na czele wyspy stoi prefekt, który zarządza radą generalną. W 2003 roku pojawił się projekt połączenia administracji regionalnej i departamentalnej, ale został on odrzucony podczas referendum.

Departament Martyniki dzieli się na 34 gminy (fr. commune).

Społeczeństwo

Martynika jest gęsto zaludnioną wyspą - na 1 km² przypada 354 mieszkańców. Jest zróżnicowana pod względem etnicznym: mieszkają tu Murzyni, Mulaci, Hindusi, Chińczycy, Kreole i Europejczycy. Murzyni i Mulaci (potomkowie Afrykańczyków oraz Europejczyków lub Hindusów) stanowią 90% mieszkańców, biali 5% a ludność pochodzenia azjatyckiego 5% (wśród nich nieliczna grupa pochodzenia libańskiego i syryjskiego). Większość ludności wyznaje katolicyzm. Językiem urzędowym kraju jest język francuski, ale mieszkańcy wysp posługują się językiem kreolskim.

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center:

• Katolicyzm: 84,6%

• Protestantyzm: 9,6%:
  • Kościół Adwentystów Dnia Siódmego – 14 724 wiernych
  • Chrześcijańska Misja Ewangeliczna
  • Zielonoświątkowcy
• Inni chrześcijanie: 2,3% (gł. Świadkowie Jehowy)

• Brak religii: 2,3%
• Islam: 0,2%
• Hinduizm: 0,2%
• Tradycyjne religie plemienne: 0,2%
• Inne religie: 0,6%.

Gospodarka

Gospodarka wyspy opiera się na dwóch sektorach: rolnictwie i turystyce. Uprawy mają głównie charakter plantacji, produkujących głównie na potrzeby eksportu trzcinę cukrową, banany i kwiaty egzotyczne. Ponadto na potrzeby miejscowej ludności uprawia się bataty i maniok. Pewne znaczenie ma hodowla zwierząt. Za to słabo rozwinięte jest leśnictwo i rybołówstwo.

Martynikański przemysł ogranicza się głównie do przemysłu cukrowniczego, któremu towarzyszy destylacja rumu.

Wyspę najczęściej odwiedzają oczywiście turyści z Francji, a także ze Stanów Zjednoczonych. Z tymi dwoma krajami Martynika ma regularne połączenia lotnicze z portu w Le Lamentin, koło Fort-de-France.

Głównym partnerem handlowym Martyniki jest Francja.

Martynika

Porty lotnicze na Martynice

Zobacz też

• Zamieszki we francuskich departamentach zamorskich (2009)
• gminy departamentu Martynika

Linki zewnętrzne

• Prefektura Martyniki
• Fotografia podróżnicza - Martynika - zdjęcia i informacje