Γουινέα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Συντεταγμένες: 10°58′00″N 10°46′00″W / 10.9667°N 10.7667°W / 10.9667; -10.7667

Δημοκρατία της Γουινέας
République de Guinée

Σημαία

Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: Travail, Justice, Solidarité
Εργασία, Δικαιοσύνη, Αλληλεγγύη
Εθνικός ύμνος: Liberté (Ελευθερία)
Κονακρί
09°30′33″N 13°42′44″W / 9.50917°N 13.71222°W / 9.50917; -13.71222 (Κονακρί)
Μεγαλύτερη πόλη
πρωτεύουσα
Γαλλικά
Ημιπροεδρική Δημοκρατία
Αλφά Κοντέ
Μοχάμετ Σαΐντ Φοφανά
Ανεξαρτησία
από την Γαλλία
Ισχύον Σύνταγμα

2 Οκτωβρίου 1958
23 Δεκεμβρίου 1990
 • Σύνολο
 • % Νερό
 • Σύνορα
Ακτογραμμή

245.857 km2 (79η)
αμελητέο
3.399 km
320 km
Πληθυσμός
 • Απογραφή 2014 
 • Πυκνότητα 

10.628.972[1] (82η) 
43,2 κατ./km2 (171η) 
Α.Ε.Π. (PPP)
 • Ολικό  (2012)
 • Κατά κεφαλή 

12,151 δισ. $[2]  
1.120 $[2]  
Α.Ε.Π. (Ονομαστικό)
 • Ολικό  (2009)
 • Κατά κεφαλή 

5,463 δισ. $[2]  
503 $[2]  
ΔΑΑ (2014) Red Arrow Down.svg 0,392 (179η) – χαμηλή
Νόμισμα Φράγκο Γουινέας (GNF)
GMT (UTC +0)
Internet TLD .gn
Κωδικός κλήσης +224

Η Δημοκρατία της Γουινέας (Γαλλικά: République de Guinée) είναι μια χώρα στην Δυτική Αφρική με έκταση 245.857 τ.χλμ. και πληθυσμό (κατατάσσεται 82η στον κόσμο) 10.628.972[1] κατοίκους. Δυτικά βρέχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό, συνορεύει βορειοδυτικά με τη Γουινέα-Μπισσάου, βόρεια με τη Σενεγάλη, βόρειο και βορειοανατολικά με το Μάλι, νοτιοανατολικά με την Ακτή Ελεφαντοστού, νότια με τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε. Πρωτεύουσα είναι το Κονακρί. Πρόεδρος της χώρας ήταν ως το θάνατό του, το 2008, ο Λανσάνα Κοντέ. Μετά το θάνατό του την εξουσία κατέλαβαν οι στρατιωτικοί και νέος Αρχηγός Κράτους έγινε ο Μουσά Νταντίς Καμαρά, ο οποίος το 2009 αντικαταστάθηκε για λόγους υγείας από τον αντιπρόεδρο Σεκουμπά Κονατέ. Η χώρα, σύμφωνα με την οργάνωση Διεθνής Διαφάνεια, είναι από τις πρώτες παγκοσμίως σε διαφθορά (προτελευταία σε διαφάνεια με τελευταία την Αϊτή[3].

Η Γουινέα πολλές φορές αναφέρεται με το όνομα Γουινέα-Κόνακρι, για να ξεχωρίζει από τη γειτονική της Γουινέα-Μπισσάου, η οποία έχει πρωτεύουσα την Μπισσάου.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το έδαφος της σημερινής Γουινέας αποτέλεσε μέρος της Αυτοκρατορίας της Γκάνας, η οποία γεννήθηκε περίπου το 900 μ.Χ. Την αυτοκρατορία αυτή ακολούθησε το Βασίλειο των Σοσό, το 12ο και 13ο αιώνα. Το 1235 και μέχρι το 14ο αιώνα ήκμασε στην περιοχή η Αυτοκρατορία του Μάλι. Σημαντικό κρατίδιο έγινε το Songhai, το οποίο έγινε και Αυτοκρατορία, η οποία όμως παρήκμασε εξαιτίας των συνεχών εμφυλίων συρράξεων, μετά τη μάχη στο Tondibi το 1591.

Το 18ο αιώνα ιδρύθηκε ισλαμικό κράτος και η περιοχή γνώρισε κάποια περίοδο σταθερότητας. Την ίδια περιοχή κατέφθασαν οι Μουσουλμάνοι Φουλάνι στην περιοχή Fuuta Jalloo στις αρχές του 18ου αιώνα.

Στη διάρκεια της περιόδου των ανακαλύψεων από την Πορτογαλία, άρχισε το δουλεμπόριο στην περιοχή, το 15ο αιώνα. Η σημερινή Γουινέα δημιουργήθηκε ως αποικία της Γαλλίας το 1890 με πρώτο διοικητή το Noël Balley. Την ίδια χρονιά ιδρύθηκε στο νησί Τόμπο και η πρωτεύουσα της χώρας, Κονακρί. Το 1895 συντελέστηκε η ενσωμάτωση της χώρας στη Γαλλική Δυτική Αφρική.

Στις 28 Σεπτεμβρίου του 1958, υπό την εποπτεία του Σαρλ Ντε Γκωλ η Γαλλία ψήφισε για νέο Σύνταγμα και οι αποικίες της κλήθηκαν να επιλέξουν ανάμεσα στην έγκριση του Συντάγματος ή στην ανεξαρτησία. Όλες οι αποικίες ενέκριναν το Σύνταγμα εκτός από τη Γουινέα. Έτσι, η αφρικανική χώρα έγινε η πρώτη γαλλική αποικία που ανεξαρτητοποιήθηκε, με το κόστος της απώλειας κάθε οικονομικής βοήθειας από τη Γαλλία.

Έπειτα από την ανεξαρτησία η χώρα κυβερνήθηκε από το δικτάτορα Σεκού Τουρέ. Ο τελευταίος εξαπέλυσε διώξεις εναντίον αντιφρονούντων και κατηγορήθηκε για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η μακρόχρονη κυριαρχία του έλαβε τέλος με το πραξικόπημα του 1984, οπότε τα ηνία της εξουσίας ανέλαβε ο Λανσάνα Κοντέ. Επί των ημερών του ελήφθησαν αυστηρά μέτρα για την αναθέρμανση της οικονομίας και νομιμοποιήθηκαν τα πολιτικά κόμματα. Ο Κοντέ κέρδισε τις αμφισβητούμενες εκλογές του 1993, 1998 και 2003.

Ο Κοντέ απέλυσε τον Πρωθυπουργό του τον Απρίλιο του 2006 και διόρισε νέο στη θέση του μόλις το Φεβρουάριο του 2007, έπειτα από πολυήμερη απεργία των συνδικάτων και ταραχές, με περίπου 60 νεκρούς.

Το Μάιο του 2008 απολύθηκε ο υπουργός Άμυνας, καθώς θεωρήθηκε υπεύθυνος για την ανταρσία του στρατού. H κυβέρνηση άρχισε να καταβάλλει τους οφειλόμενους μισθούς σε υπαξιωματικούς του στρατού της χώρας στις 31 Μαΐου του 2008, σε μια προσπάθεια να τερματιστεί η διάρκειας πέντε ημερών ανταρσία.[4] Το Δεκέμβριο πέθανε ο πρόεδρος Κοντέ και λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του θανάτου του εκδηλώθηκε απόπειρα πραξικοπήματος. Στις 24 Δεκεμβρίου οι πραξικοπηματίες ανακοίνωσαν ότι διόρισαν Εθνοσυνέλευση αποτελούμενη από 32 μέλη και επέβαλαν νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας. Επικεφαλής της Εθνοσυνέλευσης τέθηκε ο αρχιπραξικοπηματίας λοχαγός Μουσά Νταντίς Καμαρά.[5] Το Μάιο του 2009 η χούντα ανακάλεσε τους πρεσβευτές της από πολλές χώρες, συνολικά 30, από τις ΗΠΑ ως την Κίνα.[6]

Διακυβέρνηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο δεύτερο μισό του Ιανουαρίου του 2007, ο ασθενής Πρόεδρος Κοντέ αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα, εξαιτίας της απεργίας των συνδικάτων. Τον επόμενο μήνα, και παρά το διορισμό του Εζέν Καμαρά στην πρωθυπουργία, η απεργία ξανάρχισε και κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος. Μετά το θάνατο του Κοντέ εκδηλώθηκε πραξικόπημα το Δεκέμβριο του 2008.

Η χώρα ήταν ως το 2008 Προεδρική Δημοκρατία, με Αρχηγό Κράτους τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την Εθνοσυνέλευση, η οποία αποτελείται από 114 μέλη, που εκλέγονται απευθείας από το λαό για πενταετή θητεία. Οι τελευταίες εκλογές για Πρόεδρο διεξήχθησαν το 2010. Μετά το πραξικόπημα του 2008, το πολίτευμα έγινε στρατιωτικό καθεστώς. Η μετάβαση στη δημοκρατία συντελέστηκε με την ορκωμοσία του Αλφά Κοντέ στην προεδρία.

Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[7].

Διεθνείς σχέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έπειτα από το πραξικόπημα του 2008, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να διακόψουν την εμπορική ευνοϊκή μεταχείριση προς τη Γουινέα, με βάση το αμερικανικό πρόγραμμα που αποσκοπεί στη δημιουργία θέσεων εργασίας στην Αφρική[8].

Εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διοικητική Διαίρεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι περιφέρειες της Γουινέας

Η χώρα διαιρείται σε οκτώ περιφέρειες.

Οι περιοχές είναι Μποκέ, Φαρανά , Κανκάν, Κιντιά, Λαμπέ, Μαμού, Νζερεκορέ και Κονανρύ.

Γεωγραφική εξέταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η χώρα συνορεύει με αρκετές χώρες, όπως η Ακτή Ελεφαντοστού, η Γουινέα Μπισσάου, η Λιβερία, το Μαλί, η Σενεγάλη και η Σιέρα Λεόνε. Στα δυτικά βρέχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό. Το υψηλότερο σημείο της χώρας είναι το Όρος Nimba, στα 1.752 μ.

Παρατηρείται συνεχής αλλαγή του τοπίου καθώς απομακρυνόμαστε από την ακτή, έτσι διακρίνονται πέντε καλά διαφοροποιημένες περιοχές. Αυτές είναι η παράκτια Γουινέα, η δασική Γουινέα, το υψίπεδο του Φουτά Τζαλόν, τα ανάγλυφα Νίμπα και η άνω σουδανική Γουινέα.

Οι ποταμοί είναι μικροί μήκος, ωστόσο έχουν σημαντική παροχή, λόγω των πολλών και συχνών βροχών. Το Φουτά Τζαλόν αποτελεί έναν από τους κυριότερους υδρογραφικούς κόμβους στη Δυτική Αφρική. Ο μεγαλύτερος ποταμός είναι ο Κονκουρέ, οι εκβολές του οποίου είναι στα βόρεια της πρωτεύουσας Κόνακρι.

Εξαιτίας των ανταλλαγών ανάμεσα σε ωκεάνιες και ηπειρωτικές μάζες, η Γουινέα έχει κλίμα μουσωνικό. Χαρακτηρίζεται από αντίθεση ανάμεσα στην ξηρή και στη βροχερή εποχή, ενώ οι βροχοπτώσεις ελαττώνονται από την ακτή προς το εσωτερικό. Ο άνεμος χαρματάν (θερμός και ξηρός) που προέρχεται από τη Σαχάρα και οι νοτιοδυτικοί ωκεάνιοι άνεμοι, επίσης επηρεάζουν το κλίμα.

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η χώρα έχει πολύ σημαντικό ορυκτό πλούτο (βωξίτη κυρίως) και γόνιμο έδαφος, όπου καλλιεργούνται διάφορα προϊόντα, όπως το κεχρί, η αραχίδα, το σόργο, το ρύζι και το καλαμπόκι. Είναι η μεγαλύτερη εξαγωγός χώρα βωξίτη, ενώ έχει τη δυνατότητα να καταστεί κύρια πηγή σιδηρομεταλλευμάτων[9]. Η κτηνοτροφία και η αλιεία γίνονται με πρωτόγονες μεθόδους. Υπάρχουν βιομηχανίες τροφίμων και κονσερβοποίησης ψαριών. Παρά τις κάποιες αλλαγές στα οικονομικά μέτρα μετά τη δεκαετία του '80, η Γουινέα παραμένει μια υπανάπτυκτη χώρα. Είναι από τους μεγαλύτερους στον κόσμο εξαγωγείς βωξίτη και αλουμινίου.

Το 2003 η διεθνής βοήθεια διεκόπη. Ο πληθωρισμός το 2005 κάλπαζε στο 25%, ενώ υπήρχε και εκτεταμένη υποαπασχόληση στον ενεργό πληθυσμό. Νομισματική μονάδα είναι το φράγκο της Γουινέας.

Το Νοέμβριο του 2006, η οργάνωση Transparency International, που εδρεύει στη Γερμανία κατέταξε τη Γουινέα ως μια από τις πλέον διεφθαρμένες χώρες στον κόσμο, με μόνο την Μιανμάρ, το Ιράκ και την Αϊτή να την ξεπερνούν στο σχετικό κατάλογο.

Μεταφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη χώρα εκτελούνται μόνο αεροπορικές και οδικές μεταφορές, καθώς δε λειτουργεί πλέον η σιδηροδρομική γραμμή. Το κυριότερο λιμάνι είναι αυτό της πρωτεύουσας (Κόνακρι), όπου βρίσκεται και το σημαντικότερο αεροδρόμιο. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.

Δημογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γουινέα κατοικείται από νέγρους της σουδανικής γλωσσοφυλετικής ομάδας, με πολυπληθέστερη εθνοτική ομάδα στη χώρα τους Φουλάνι (40%) και ακολουθούν οι Μαλίγκε με 30%, οι Σούσσου 20%, μικρότερες εθνοτικές ομάδες κυρίως τις λεγόμενες παλαιο-σουδανικές με 10%. Οι καλύτερες συνθήκες διατροφής, υγιεινής και περίθαλψης τείνουν να συγκρατήσουν τη μεγάλη θνησιμότητα. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2014 τα 59,6 χρόνια (58,08 χρόνια οι άνδρες και 61,17 οι γυναίκες).[7]

Αναφορικά με τη θρησκεία, οι περισσότεροι είναι Μουσουλμάνοι (85%) και έπονται οι Χριστιανοί με 8% και όσοι πιστεύουν σε ανιμιστικές δοξασίες με 7%. Επίσης, υπάρχουν 767 Μάρτυρες του Ιεχωβά[10].

Η κορυφαία γλώσσα είναι η γαλλική, που είναι και επίσημη. Όμως, περισσότερες από 30 διάλεκτοι ομιλούνται επίσης, με γνωστότερη και πιο διαδεδομένη τη φουτά τζαλόν. Ομιλούνται επίσης οι: Fula ,Maninka, Susu ,Wolof και άλλες. Ομιλούνται επίσης τα αραβικά από τους μουσουλμάνους.

Πολιτισμός και αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με σημαντική μουσική παράδοση, η Γουινέα διασκεδάζει και χορεύει στους ρυθμούς των Μαλίνκα. Η τέχνη, σε πολλές από τις εκφάνσεις της, έχει λάβει τις επιρροές των δυτικών αποικιοκρατών. Η πόλη Μαμού παρουσιάζει αξιόλογο ιστορικό ενδιαφέρον, καθώς ήταν έδρα χαλιφάτου στα τέλη του 17ου αιώνα, την εποχή των Φουλάνι.

Το Εθνογραφικό Μουσείο της πόλης Ντζερεκορέ , το Πολυτεχνικό Ινστιτούτο Νάσερ στην Κόνακρι, αποτελούν σημαντικά αξιοθέατα. Επίσης, ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφθεί το Φυσικό Απόθεμα των Ορέων Νίμπα, το οποίο ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO, το 1981.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Συλλογικό έργο, Παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλας, τ.8, εκδ. ΔΟΜΗ.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Απογραφή 2014
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «World Economic Outlook Database». ΔΝΤ. Απρίλιος 2012. http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?sy=2011&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=%2C&br=1&pr1.x=35&pr1.y=10&c=656&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=. Ανακτήθηκε στις 17-08-2012. 
  3. ΑΝΤΕΝΝΑ, 24 Σεπτεμβρίου 2007.
  4. Reuters μέσω News Limited, 31/05/2008
  5. Καθημερινή, Απαγόρευση κυκλοφορίας στη Γουινέα, 24 Δεκεμβρίου 2008.
  6. Guinea recalls 30 ambassadors, from US to China, The Seattle Times, 6 Μαΐου 2009.
  7. 7,0 7,1 CIA World Factbook
  8. Εξπρές, ΗΠΑ Ο πρόεδρος Ομπάμα ανακοίνωσε διακοπή της εμπορικής ευνοϊκής μεταχείρισης των χωρών Νίγηρα, Μαδαγασκάρης και Γουινέας, 24 Δεκεμβρίου 2009.
  9. Πλούσιο σε μέταλλα το υπέδαφος της Γουϊνέας, Καθημερινή, 24 Δεκεμβρίου 2008.
  10. Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 2014, Watch Tower Bible And Tract Society of Pennsylvania, σελ. 180

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Wiktionary logo
Το Βικιλεξικό έχει λήμμα που έχει σχέση με το λήμμα:
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα