Andorra

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Şuraya atla: kullan, ara
Andorra Prensliği
Principat d'Andorra
Bayrak Arma
Bayrak Arma
Slogan: "Virtus Unita Fortior"  (Latin)
"Birleşik güç daha güçlüdür"
Ulusal Marş: El Gran Carlemany, Mon Pare  (Catalan)
Atam Büyük Şarlman
Konum
 Andorra konumu  (koyu yeşil)
Başkent Andorra la Vella
42°30′K 1°31′D / 42.5°K 1.517°D / 42.5; 1.517
Resmî dil(ler) Katalanca
Etnik gruplar   %36,6 Andorralı, %33,0 İspanyol, %16,3 Portekizli, %6,3 Fransız, %7,8 diğer
Milliyet Andorralı
Yönetim biçimi Monarşi
 - Prens Joan Enric Vives i Sicília
François Hollande
 - Genel Vali Josep Maria Mauri
Thierry Lataste
 - Hükümet Başkanı Antoni Martí
Kuruluş
 - Paréage 1278
Yüzölçümü
 - Toplam 467.63 km²  (191.)
180,55 mil²
 - Su (%) 0,26
Nüfus
 - 2009 tahmini 88.815 (194.)
 - 2006 sayımı 69.150
GSYİH (SAGP) 2005
 - Toplam 4,90 milyar $ (177.)
 - Kişi başına 44.623 $
İGE (2007) artış 0,830 (çok yüksek)  (37.)
Para birimi Euro (€)1 (EUR)
Zaman dilimi CET (UTC+1)
 - Yaz CEST (UTC+2)
Trafik akışı sağ
Internet TLD .ad2
Telefon kodu +376

Andorra Prensliği, güneybatı Avrupa'da, Pirene Dağları'nda, denize kıyısı olmayan, Fransa ve İspanya arasında küçük bir ülkedir. Bir zamanlar dünyadan soyutlanmış olan Andorra; artık turizm ve bir vergi cenneti olma özelliği ile zengin bir ülkedir.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Andorra tarihi

Andorra'nın bağımsızlığını kazanmasını, bölgeyi MS 803'te Müslümanlardan geri alan Şarlman'ın ve imparatorluğunun bir bölümünü 819'da İspanya'daki Urgel piskoposuna bağışlayan oğlu I. Louis'nin (Sofu) sağladığı kabul edilir.

1278 yılında Andorra biri İspanya'da, öteki Fransa'da bulunan iki prensin ortaklaşa yönetimine bağlanmış ve ülkenin sınırları netleşmiştir. Anılan yıldan beri ülkenin sınırları hiç değişmemiştir. Kurulan feodal düzen, Fransız Devrimi sırasında geçici olarak kalkmakla birlikte, 1806'da Napolyon tarafından yeniden kuruldu. Andorra, o günden bu yana Urgel piskoposu ve Fransa devlet başkanı tarafından ortaklaşa yönetilir; bunların ikisine de her yıl sembolik bir vergi ödenir.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tahminen yılda 10,2 milyon turist ağırlayan[1] Andorra ekonomisinin, gayrisafî yurtiçi hasılasının yaklaşık %80'ini turizm gelirleri oluşturmaktadır. Tarımsal alanda toprak alanının sadece %2'si ekilebilir olan ülkede tütün tarımı ağırlıktadır. Hayvancılık faaliyetinde yerli koyunların yetiştirildiği ülkenin imalat sanayisini sigara, puro ve mobilya üretimi oluşturmaktadır.

Avrupa Birliği üyesi olmadığı halde Avrupa Birliği ülkeleriyle doğrutan ihracat faaliyetinde bulunan ülkenin kendine ait bir para birimi bulunmayıp ülkeyi çevreleyen Avrupa Birliği ülkesi İspanya ve Fransa'nın para birimleri yaygın olarak kullanılmaktadır. 1 Ocak 2002'den bu yana ülkede Avrupa Birliği'nin resmi para birimi euro da yaygın kullanıma sahiptir. Andorra, %100 istihdam gösteren, 2009 Haziran ayındaki istatistiklere göre, dünyanın en düşük işsizlik oranlarından birine sahip ülkedir.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Estadistica.ad, Departament d'Estadística, Govern d'Andorra. (Katalanca)