Motto
Onder een motto ("beweegreden", afgeleid van het werkwoord movere, bewegen) of kenspreuk wordt een korte tekst verstaan die de bedoeling van iets weergeeft.
- Onder het motto van "we maken plezier", begon het feest.
- In de oorlog gold het motto: horen, zien en zwijgen.
- Soms was een motto ook misleidend; totalitaire regimes misbruik(t)en teksten als “wijsheden” om mensen te manipuleren: Arbeit macht frei.
Inhoud
Literair[bewerken]
Literair werk wordt soms voorafgegaan door een motto in de vorm van een (min of meer raadselachtig) citaat. De schrijver geeft hiermee een hint voor de interpretatie van zijn boek. Zo laat Harry Mulisch de roman De aanslag voorafgaan door een regel van Plinius de Jongere: "Overal was het al dag, maar hier was het nacht, neen, meer dan nacht." Ferdinand Bordewijk, die zijn boek Karakter opdraagt aan zijn kinderen, geeft het als motto: "'A sadder and wiser man / he rose the morrow morn' (De volgende dag stond hij op / als treuriger en wijzer man)" naar Samuel Coleridge.[1]
Wapenspreuk[bewerken]
Strikt genomen zijn leuzen en wapenspreuken in de heraldiek verschillende zaken maar de termen worden vaak door elkaar gebruikt. Een leus staat boven het wapen of op de rand van de wapentent; de wapenspreuk of het motto staat op een bandelier of lint onder het wapen. Onder sommige wapenschilden is een strook aangebracht waarop een motto, devies of wapenspreuk (ook: wapenkreet; vroeger ghecri genoemd) staat geschreven. Zo staat onder het Nederlandse wapen de tekst: Je maintiendrai.
Staten[bewerken]
Wapenspreuk | Vertaling | Plaats |
---|---|---|
L'union fait la force | Eendracht maakt macht | België |
A mari usque ad mare | Van zee naar zee | Canada |
Einigkeit und Recht und Freiheit | Eenheid en gerechtigheid en vrijheid | Duitsland |
Liberté, égalité, fraternité | Vrijheid, gelijkheid, broederschap | Frankrijk |
Eleftheria i thanatos | Vrijheid of dood | Griekenland |
Deo Juvante | Met Gods hulp | Monaco |
Je maintiendrai | Ik zal handhaven | Nederland |
Plus ultra | Steeds verder | Spanje |
Pravda vítězí | De waarheid zal overwinnen | Tsjechië |
Dieu et mon droit | God en mijn recht | Verenigd Koninkrijk |
E pluribus unum | Uit velen één | Verenigde Staten |
Concordia res parvae crescunt | Door eendracht groeien kleine dingen | Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden |
Austriae est imperare Orbi Universo afgekort: AEIOU |
Oostenrijk is de heerser over de gehele wereld | Heilige Roomse Rijk |
Fortitudo Eius Rhodum tenuit | Door zijn dapperheid wist hij Rhodos te behouden | Koninkrijk Italië (1861-1946) |
Bella gerant allii, tu felix Austria nube! | ‘Let others wage war: thou, happy Austria, marry' | Heilige Roomse Rijk |
Nihil sine Deo | Niets zonder God | Koninkrijk Roemenië (1881-1947) |
Eendragt maakt magt | Eendracht maakt macht | Zuid-Afrikaansche Republiek |
Deelstaten, regio's en provincies[bewerken]
Wapenspreuk | Vertaling | Plaats |
---|---|---|
Fortis et liber | Sterk en vrij | Alberta |
Vis unita fortior | Vereende kracht is sterker | provincie Groningen en Les Vrais Amis de l'Union et du Progrès Réunis Bruxelles |
Post Tenebras Lux | Licht na de duisternis | Genève (Kanton) |
Ense Petit Placidam, Sub Libertate Quietem | Met behulp van het zwaard zoeken we vrede, maar vrede alleen onder vrijheid | Massachusetts |
Qua patet orbis | Zo wijd de wereld strekt | Nassau |
Excelsior | Altijd omhoog | New York (staat) |
Orta Recens Quam Pura Nites | Zopas opgegaan, nu al helder stralend | Nieuw-Zuid-Wales |
In My Defens God Me Defend | In mijn defensie God verdedigen mij | Schotland |
Cymru am byth | Wales voor altijd | Wales |
Luctor et emergo | Ik worstel en kom boven | Zeeland |
Vigilate Deo confidentes | Waakt, vertrouwende op God | Zuid-Holland |
Steden[bewerken]
Wapenspreuk | Vertaling | Plaats |
---|---|---|
Alcmaria Victrix | Alkmaar overwint | Alkmaar |
Heldhaftig - Vastberaden - Barmhartig | Amsterdam | |
Vis temperata fortior | Beheerste kracht is sterker | Baarn (van 1867 tot 1969) |
Mille periculis supersum | Duizend gevaren kom ik te boven | Bergen op Zoom |
Libertatis primitiæ | Eerstelingen der vrijheid | Den Briel |
Een Draght Maeckt Maght | Brooklyn | |
SPQB (Senatus populusque Brugensis) | Senaat en volk van Brugge | Brugge |
Multis periculis supersum | Ondanks vele gevaren besta ik | Coevorden |
Vrede en Recht [2] | Den Haag | |
Libertas | Vrijheid | Dubrovnik en Republiek Ragusa |
Nisi Dominus Frustra | Buiten de Heer in ijdel | Edinburgh |
Ex undis | Uit de golven (ontstaan) | Eemsmond (voorheen Hefshuizen en Uithuizermeeden) |
Fides et amor | Hou en (ge)trouw | Gent |
Fortes creantur fortibus | Sterken brengen sterken voort | Gorinchem |
Vicit vim virtus | Dapperheid heeft geweld overwonnen | Haarlem |
Haec libertatis ergo | Dit omwille van de vrijheid | Leiden |
Loven boven, altijd God loven | Leuven | |
Domine dirige nos | Heer, leid ons | Londen |
In trouwen vast | Mechelen | |
SPQO (Senatus populusque Olomouci) | Senaat en volk van Olomouc | Olomouc |
Fluctuat nec mergitur | Het schommelt op de golven, maar gaat niet onder | Parijs |
Praga caput rei publicae | Praag, hoofd van de republiek | Praag |
Aequitas judicia tua Domine | Heer, Uw oordeel is gerechtigheid | Roermond |
Sterker door strijd | Rotterdam | |
Unitas, justitia, spes | Eenheid, gerechtigheid, hoop | Vilnius |
Semper invicta | Altijd onoverwinnelijk | Warschau |
Universiteiten[bewerken]
Wapenspreuk | Vertaling | Universiteit |
---|---|---|
Hinc lucem et pocula sacra | Van hier, licht en heilige winden | Universiteit van Cambridge |
Mens agitat molem | De geest brengt de materie in beweging | Technische Universiteit Eindhoven |
Inter utrumque | Tussen beide | Universiteit Gent |
Verbum Domini lucerna pedibus nostris |
Het woord des Heren is een licht voor onze voeten |
Rijksuniversiteit Groningen |
Veritas | Waarheid | Harvard-universiteit |
Libertatis praesidium | Bolwerk der vrijheid | Universiteit Leiden |
Sedes sapientiae | Zetel der wijsheid | Katholieke Universiteit Leuven |
In Dei nomine feliciter | Gelukkig in Gods naam | Radboud Universiteit Nijmegen |
Dominus illuminatio mea | De Heer is mijn licht | Universiteit van Oxford |
Sol iustitiae illustra nos | Zonne der gerechtigheid verlicht ons |
Universiteit Utrecht |
Rege duce pro jure et honore | Onder leiding van de vorst voor recht en eer | Koninklijke Militaire School (België) |
Scientia vincere tenebras | Duisternis overwinnen door wetenschap | Vrije Universiteit Brussel |
Lux et veritas | Licht en waarheid | Yale-universiteit |
Blazoen bij adellijke families[bewerken]
De meeste Belgische en Europese geslachten voeren een korte wapenspreuk, die vaak de idiologie van de familie krachtig verwoordt. Meestal in het latijn, maar andere talen zijn ook gebruikelijk.
Wapenspreuk | Vertaling | Familie (Huis) |
---|---|---|
Plus d'honneur que d'honneurs | Meer eer dan eerbetoon | Huis Merode |
A jamais Croÿ | Huis de Croÿ | |
In te Domine, Spero | Huis von Battenberg | |
Nemo impune lacesset inermem | Huis de Beauharnais | |
Spes In Deo Non Vana | Huis de Béthune | |
Victorious à tou lou azars | Huis de Bonneval | |
Pour l’avenir | Huis de Broglie | |
Si omnes ego non | Huis de Clermont-Tonnere | |
Virtute et tempore | Huis de Cossé-Brissac | |
Sans peur et sans reproche |
Huis de Dampierre | |
A nido devota tonanti | Huis de Foresta | |
Mon cœur comme mon houx arde |
Huis d'Huart | |
Sans sortir de l’ornière | Huis de la Tremoïlle | |
Loedimur haud auro lethale | Nos blessures ne viennent pas de l'or meurtrier |
Huis de Noailles |
Roi ne puis, prince ne daigne, Rohan suis |
Koning mag ik niet zijn, prins zal ik niet worden, ik weze Rohan |
Huis de Rohan |
Quo tes cumque cadunt, stat semper linea recta |
Huis de Ligne | |
Noblitas virtute nititur | Adel onderscheidt zich door de kracht van haar ziel | Huis d'Oultremont |
In Bello fortis | Dapper in Strijd | Huis de Beauffort |
Concordia integritas industria | Huis de Rothschild | |
Ver non semper viret | Huis de Rothschild | |
Le frois me chasse | Huis de Sévigné | |
Re que Diou | Huis de de Talleyrand-Périgord | |
Per visibilia ad Invisibilia | Via het zichtbare naar het Onzichtbare | Huis Herreweghe |
Bello et jure senesco | Door oorlog en recht word ik oud | Huis d'Udekem d'Acoz |
Christus protector meus | Christus is mijn beschermheer | Huis d'Arenberg |
Condit opes virtus | Huis van Rijckevorsel | |
Conservare ac procedere | Huis Vanden Abeele | |
Deo et labore | Met God en werk | Huis Meester de Ravenstein |
Deo regi pariae | Huis Mertens de Wilmars | |
Deus ante omnia | God voor alles | Huis de Meester de Betzenbroeck |
De gulden middenweg | Huis Vanoudenhoven | |
De l'être au devenir | Huis Prigogine | |
Ex castro non ex castris | Huis de Borchgrave | |
Faille sans faillir | Huis della Faille de Waerloos | |
Fide et virtute | Met trouw en deugd | Huis Desclée de Maredsous |
Fortis fide fretus | Huis Delvaux de Fenffe | |
Houd voet bij stuk | Huis van Dievoet | |
Humilitas | Nederigheid | Huis Borromeo |
Je marche droit | Ik ga recht | Huis Limburg Stirum |
Je surmonterai | Huis de Coppens de Houthulst | |
Jus et Fidelitas | Recht en trouw | Huis Hayoit de Termicourt |
Justitiae et fides | Voor recht en trouw | Huis Anciaux Henry de Faveaux |
Labeur sans relâche | Huis de Hemptinne | |
Vulnerat et sanat | Huis de Hemptinne | |
Laet vaeren nydt Vaernewyck | Huis de Ghellinck d'Elseghem Vaernewyck |
|
Vaar en wijk niet | Huis Vaerwyck | |
Love and faith | Liefde en Hoop | Huis de Snoy d'Oppuers |
L'Union fait la Paix | Eendracht maakt de Vrede | Huis Triffin |
Maar zomeren zal't | Huis d'Opsomer | |
Omnia bene | Alles goed | Huis Ruffo di Calabria |
Plutôt mourir que changer Hennin |
Liever sterven dan Hennin veranderen |
Huis de Hennin de Boussu de Walcourt |
Popel gsem a popel Budu | Stof ben ik, stof zal ik blijven | Huis Lobkowicz |
Post tenebras spero Lucem | Huis de Granges de Surgères | |
Pro aliorum vitae | Huis de Thibault de Boesinghe | |
Pro Deo, pro rege, amor sum | Huis de Hamoir | |
Proximo constans | Huis Beeckmans de West-Meerbeeck | |
Atis et sapientia | Eerbied en wijsheid | Huis Cautaerts |
Quis me fortior aut fidelior | Huis de Broqueville | |
Recht is lant's ere | Huis de Lantsheere | |
Renovabitur et orietur viror | Huis Ullens de Schooten Whettnall | |
Rêver l'impossible | van het onmogelijke dromen | Huis De Landsheere |
Repos ailleurs | Rust elders | Huis de Marnix de Saint-Aldegonde |
Tres in uno pro rege | Drie in een voor de koning | Huis de Lichtervelde |
Per aspera montis laurea querenda sunt |
Huis d'Aspremont Lynden | |
Usque ad fines | Tot het einde | Huis de Gerlache de Gomery |
Vaincre le mal par le bien | Goed overwint slecht | Huis de Lantonnois van Rode |
Vaincre ou mourir | Overwin of sterf | Huis du Parc Locmaria |
Vince te ipsum | Overwin jezelf | Huis Cogels van Reyneghom |
Vige ac Vigila | Huis de Callataÿ | |
Virtus victrix in cruce | Deugd is de winnaar in het kruis | Huis de Selys Longchamps |
Virtute decet non stemmate niti | Huis de Crombrugghe de Schipsdaele | |
Vivo leo cespite tutus | Huis de Roest d'Alkmade Oem de Moesenbroeck | |
Voor 't Volk | Huis Eyskens | |
Mille verba imago dicit | Een beeld zegt duizend woorden | Huis Sleen |
Ad musicam aeternam | Naar de eeuwige muziek | Huis Boeykens |
Amat victoria curam | Geen overwinning zonder inspanning | Huis Frère |
Crescit in arduis | Huis Cardon de Lichtbuer | |
Veni etinam | Tot hier ben ik gekomen | Huis Cardon |
Eenvoud siert | Huis Coninx | |
Ni pas l'argent ni par les larmes, mais par l'honneur et par les armes | Huis de Haveskercke | |
Gode lof | Huis de la Kethulle de Ryhove | |
Het woord getrouw | Huis Van Paemel | |
Arbeid adelt | Huis Sablon | |
Den Lande en Volke getrouw | Huis Lannoo | |
Eigen haard is goud waard | Huis Campo | |
Finis in fine | Huis Verstraete | |
In ootmoet hoog moet | Huis Vanden Berghe | |
Ken uzelf | Huis Piot | |
Kleine zaden rijke oogsten | Huis Bockstaele | |
Nulla dies sine nota | Huis Fontyn | |
Omnes quantum potes juva | Huis Douxchamps Segesser de Brunegg |
|
Semper Amor | Altijd liefde | Huis Tollet |
Quaere lumen | Huis de Bandt | |
Van oever tot oever | Huis Carson | |
Vita florosa | Bloemrijk leven | Huis Vanderhaeghen |
Wees uzelf | Huis Van Waeyenberge | |
Wit bewaar steeds uw geheim | Huis Raveel | |
Nihil metuere | Vrees nooit | Huis Lippens |
I Die for those I love | ||
Domine ad adjuvandum me festina | Huis de Dion de Wandonne | |
Domine ad adjuvandum me festina | Huis de Roy |
Clerici[bewerken]
Wapenspreuk | Vertaling | Prelaat |
---|---|---|
Totus Tuus | Geheel de Uwe | Johannes Paulus II |
Cooperatores veritatis | Medewerkers in de waarheid | kardinaal Ratzinger |
Miserando atque eligendo | Gekozen uit genade | Paus Franciscus |
Confidens in Christo | In vertrouwen op Christus | Gerard de Korte |
Noli recusare Laborem | Weiger het werk niet! | Wim Eijk |
Veritatem in Caritate | Waarheid in Liefde | Johannes Willebrands |
Evangelizare divitias Christi | Christus' rijkdommen verkondigen | Bernardus Alfrink |
Apparuit Humanitas Dei nostri | Verschenen is de menslievendheid van onze God |
Godfried Danneels |
God is in allen | Jan De Bie | |
In Nomine Patris | In de Naam van de Vader | Luc Van Looy |
Agnus pascet illos | Het Lam zal hen weiden | Johan Bonny |
Non ut iudicet, sed ut salvetur | Niet om te oordelen, maar om te redden | Patrick Hoogmartens |
Virtus in infirmitate perficitur | Mijn kracht wordt in zwakheid volbracht | Pierre Warin |
Libertati nos liberavit | Voor de vrijheid heeft hij ons vrijgemaakt | Paul Van den Berghe |
Considerate Jesum | Richt uw ogen op Jezus | Roger Vangheluwe |
Sine Minerva nihil | Niets zonder wetenschap | Felix Brenart |
Duc nos quo tendimus | Leid ons naar het doel dat wij beogen |
Gustavus Josephus Waffelaert |
Patiens esto | Wees geduldig | Eugeen Albert d'Allamont |
Crucier ne crucier | dat ik mijn kruis opneme om niet gekruisigd te worden |
Karel van den Bosch |
Benedicam Dominum in omni tempore |
Ik loof de Heer te allen tijde | Servaas de Quinckere |
Victrix fortunae sapientia | Wijsheid overwint het lot | Andreas Creusen |
Vivat Jesus | Leve Jezus | Antoon Stillemans |
Kloosterordes en congregaties[bewerken]
Devies | vertaling | Kloosterorde |
---|---|---|
Ad Majorem Dei Gloriam (AMDG) | tot meerdere glorie van God | Jezuïeten |
Ad omne opus bonum paratus | tot elk goed werk bereid | Norbertijnen, Broeders Penitenten |
Ora et labora | bid en werk | Benedictijnen |
Cistercium mater nostra | Cîteaux Onze Moeder | Cisterciënzers |
Amor meus Pondus meum | My love is my weight | Augustijnen |
Cor unum et anima una | Een van ziel en een van Geest | Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria |
Laudare, benedicere, praedicare | Loven, Zegenen, Prediken | Dominicanen |
da mihi animas caetera tolle | Salesianen van Don Bosco | |
bonitatem et disciplinam et scientiam doce me | Basilianen |
Ridderorden[bewerken]
Wapenspreuk | Vertaling | Plaats |
---|---|---|
In varietate concordia | In verscheidenheid verenigd | Europese Unie |
Honi Soit Qui Mal Y Pense | Wee hij, die er slecht over denkt Die arg denkt, vaar arg in 't hart |
Orde van de Kousenband |
Nemo me impune lacessit | Niemand raakt mij ongestraft | Orde van de Distel |
Quis separabit? | Wie zal ons scheiden? | Orde van Sint-Patrick |
Tria juncta in uno | Drie sloot in een | Orde van het Bad |
Je suis petite, mais mes piqûres sont profondes |
Ik ben klein, maar steek hard | Orde van de Bij |
Cominus et eminus | Van Heinde en Verre | Orde van het Stekelvarken |
duce et auspice | Orde van de Heilige Geest | |
Travail et Progrès | Werk en Vooruitgang | Kroonorde |
Altiora peto | Ik streef hoger | Orde van Alfons XII |
A la Lealtad Acrisolada | Voor bewezen trouw | Orde van Isabella de Katholieke |
Non tebo millia me circumdantium | Orde van de Eik | |
Aequant munia comparis | In haar werk gelijk haar man | Orde van de Heilige Catharina |
Isänmaan hyväksi | Voor het welzijn van het vaderland | Orde van de Witte Roos (Finland) |
Magnanimi Pretium | Prijs van vrijgevigheid | Orde van de Olifant |
Iesus Hominum Salvator | Jesus de redder der mensen | Orde van de Serafijnen |
Nescit Occasum | Zij gaat nooit onder | Orde van de Poolster |
Ret og Sandhed | Gerechtigheid en waarheid | Orde van Sint-Olaf |
Desiderantes melioram patriam | Strevend naar een beter land | Orde van Canada |
Militaire deviezen[bewerken]
Wapenspreuk | Vertaling | Plaats |
---|---|---|
Veni, vidi, vici | Ik kwam, zag en overwon | Julius Caesar |
Ultima Ratio Regum | De laatste hoop van de koning | Lodewijk XIV van Frankrijk |
Nec pluribus impar | Lodewijk XIV van Frankrijk | |
Aime Dieu et va ton chemin | Pauselijke Zouaven | |
Eens Grenadier, steeds Grenadier! | Regiment Grenadiers | |
Per Ardua ad Astra | Door tegenspoed tot de sterren | Royal Air Force |
Honneur et Fidélité | Vreemdelingenlegioen |
Instituten[bewerken]
Wapenspreuk | Vertaling | Plaats |
---|---|---|
Limpia, fija y da Esplendo | Koninklijke Academie van Spanje | |
Nullius in verba | Royal Society | |
Citius, Altius, Fortius | Sneller, hoger, meer | IOC |
Service above Self | Rotary | |
We serve! | Lions Club | |
ut vivat, crescat et floreat! | Leve, groeie en bloeie! | Lijfspreuk onder studentenverenigingen |
Devies vergelijkbaar met een wapenspreuk[bewerken]
Verschillende staten hanteren geen wapenschild, maar hebben wel een motto.
Leus | Vertaling | Plaats |
---|---|---|
Mir wëlle bleiwe wat mir sinn | We willen blijven wat we zijn | Luxemburg |
Пролетарии всех стран, соединяйтесь! | Arbeiders van de wereld, verenigt u! | Sovjet-Unie |
E pluribus unum | Uit velen één | Verenigde Staten (1789-nu) |
In God we trust | In God stellen wij ons vertrouwen | Verenigde Staten (1956-nu) |
Lijfspreuk[bewerken]
Een motto van een persoon wordt lijfspreuk of credo genoemd, bijvoorbeeld: "Mijn lijfspreuk is: niet zeuren, gewoon doen."
Lijfspreuk | Titularis |
---|---|
Adimplendo indefessus | Arthur Ligy |
Adversis major, par secundis | Edward Bulwer-Lytton |
Alles komt terecht | Robert Fruin |
Als ich can | Jan van Eyck |
Alterius non sit, qui potest esse sui | Paracelsus |
Ama nesciri | Thomas a Kempis |
Aut bene, aut non | Petrus Camper |
Aut Caesar, aut nihil | Cesare Borgia |
Bene vixit qui bene latuit | Wessel Gansfort |
Caute | Baruch Spinoza |
Concedo nulli | Desiderius Erasmus |
Constantia et labore | Christoffel Plantijn |
Dieu et mon droit | Richard I |
Door meten tot weten | Heike Kamerlingh Onnes |
Dum spiro, spero | Franciscus Gomarus |
Ende dispereert niet | Jan Pieterszoon Coen |
Expelliarmus | Harry Potter |
Famam extendere factis | Carolus Linnaeus |
Fato prudentia minor | Lamoraal, graaf van Egmond |
Fiat justitia & pereat mundus | Ferdinand I |
Invia virtuti nulla est via | Hendrik IV |
Je maintiendrai Chalon | René van Chalon |
Je maintiendrai Nassau | Willem I |
Justus fide vivit | Joost van den Vondel |
Ken uzelf | Socrates |
Men hoeft niet op succes te rekenen om tòch te trachten! |
Willem van Oranje |
Mens cujusque id est quisque | Samuel Pepys |
Natura potentior arte | Titiaan |
Most people live and die with their music still unplayed. |
Yves Leterme |
Nec spe, nec metu | Filips II |
Nec temere, nec timide | Gustaaf II Adolf van Zweden |
Oderint dum metuant | Caligula |
Omnibus idem | P.C. Hooft |
Palma sub pondere crescit | Emma der Nederlanden |
Patere et abstine | Paus Adrianus VI |
Plus ultra | Keizer Karel V |
Pro rege, lege et grege | Willem I |
Que sais-je | Michel de Montaigne |
Saevis tranquillus in undis | Willem I en Wilhelmina |
Sapientia: nul pouvoir, un peu de savoir, un peu de sagesse, et le plus de saveur possible |
Roland Barthes |
Scio cui credidi | Blaise Pascal |
Semper eadem | Elizabeth I |
Simplex sigillum veri | Herman Boerhaave |
Sursum corda | Thomas Morus |
't Kan verkeren | Gerbrand Adriaensz. Bredero |
Tandem bona causa triumphat | Frederik August I |
Tandem fit surculus arbor | Maurits van Oranje |
Viribus unitis | Frans Jozef I |
Vitam impendere vero | Jean-Jacques Rousseau |
Walk and don't look back | Patrick Janssens |
Wonder en is gheen wonder | Simon Stevin |
Wovon man nicht sprechen kann, darüber muß man schweigen |
Ludwig Wittgenstein |
Het motto kan ook een rebus zijn zoals bij Jacques Cœur waarin twee harten zijn opgenomen. Het staat ook onder zijn wapenschild.
De regeringsmotto's van de Habsburgers[bewerken]
De vorsten van het Huis Habsburg kozen bij de aanvang van hun regering een motto dat ook een politiek programma was.
- Keizer Karel VI 1711 - 1740, "CONSTANTIA ET FORTIDVNE". Zijn vignet was een door wolken omringde aardbol waarop Italië prominent is afgebeeld.
- Maria Theresia, 1740 - 1780, "IVSTITIA ET CLEMENTIA"
- Keizer Frans I Stefan, 1745 - 1765, "DEO ET IMPERIO"
- Keizer Jozef II, 1765 - 1790, "PRO DEO ET POPVLO"
- Keizer Leopold II, 1790 - 1792,"PIETATE ET CONCORDIA" ook "OPUS REGUM CORDA SUBDITORVM".
- Keizer Frans II, 1792 - 1835, "IVSTITIA REGNORVM FVNDAMENTVM". Zijn vignet was een weegschaal met daarboven scepter en mercuriusstaf.
- Ferdinand I, 1835 - 1848, "RECTA TVERI".
- Frans Jozef I, 1848 - 1916, "VIRIBVS VNITIS".
- Karel I van Oostenrijk 1916 - 1918, "INDIVISIBILITER AC INSEPERABILITER".
De keizers en koningen lieten tot 1916 ieder een "Medaille met het Allerhoogste Regeringsmotto" slaan en uitreiken voor bijzondere verdiensten.
Schip[bewerken]
Een motto kan gebruikt worden als naam van een schip. Het Binnenvaartpolitiereglement, Rijnvaartpolitiereglement 1995 en Scheepvaartreglement Gemeenschappelijke Maas bepalen dat een schip een naam moet hebben, en dat die naam ook een kenspreuk mag zijn.
Zie ook[bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|