Tasmania
| Tasmania | |||||
|
|||||
|
|||||
| Dewiza: „Ubertas et Fidelitas” (Urodzaj i Wierność) | |||||
| Państwo |  Australia |
||||
| Siedziba | Hobart | ||||
| Kod ISO 3166-2 | AU-TS | ||||
| Premier | Lara Giddings | ||||
| Gubernator | Peter Underwood | ||||
| Powierzchnia | 90 758 km² | ||||
| Populacja • liczba ludności |
478 400 |
||||
| • gęstość | 6,92 os./km² | ||||
| Kod pocztowy | TAS | ||||
| Strefa czasowa | UTC+10 (+11 DST) | ||||
| Liczba przedstawicieli w parlamencie | |||||
| Liczba Senatorów | 12 | ||||
| Liczba Reprezentantów | 5 | ||||
Położenie na mapie Australii |
|||||
 42°00′S 147°00′E/-42,000000 147,000000 |
|||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Australia |
|||||
Tasmania – wyspa u południowo-wschodnich wybrzeży kontynentu australijskiego, a zarazem najmniejszy stan Australii. W skład stanu Tasmania wchodzą też mniejsze wyspy w Cieśninie Bassa oraz wyspa Macquarie – pow. 128 km² (w południowej części Oceanu Spokojnego).
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Wyspa Tasmania, położona ok. 300 km na południe od wybrzeża Australii, jest górzysta i ma wspólną historię geologiczną z górami we wschodniej części Australii (Wielkie Góry Wododziałowe), od których oddziela ją Cieśnina Bassa i jęzor półotwartego Morza Tasmana. Znaczną część wyspy zajmuje Płaskowyż Centralny, zbudowany z osadów paleozoicznych przykrytych jurajskimi skałami magmowymi, ograniczony od północy i wschodu przeszło 600-metrowym uskokiem. W najwyższych partiach górskich występują ślady zlodowacenia. Na północnym wschodzie wznosi się masyw Ben Lomond (do 1573 m n.p.m.), wyraźnie oddzielony od Płaskowyżu obniżeniem o nazwie Tamar.
Tasmania ma urozmaiconą linię brzegową, gęstą sieć rzek i liczne jeziora polodowcowe, a znaczną jej część porastają lasy z przewagą eukaliptusa (na północy i wschodzie) lub buka południowego (na południowym zachodzie). Powyżej 1200 m n.p.m. roślinność ma charakter alpejski. Dzika przyroda zajmuje ok. ¼ powierzchni wyspy.
Ważniejsze miasta (ludność szacunkowo w 2010)[1]
- Hobart (stolica) – 128,69 tys.
- Launceston – 73,40 tys.
- Devonport – 22,51 tys.
- Burnie-Somerset – 19,70 tys.
- Kingston-Blackmans Bay – 19,25 tys.
- Ulverstone – 9,84 tys.
- Bridgewater-Gagebrook – 6,80 tys.
- Deloraine – 2,74 tys. (spis 2006)
Historia[edytuj | edytuj kod]
Przed przybyciem Europejczyków Tasmania była zamieszkana przez Aborygenów tasmańskich, których liczebność wahała się pomiędzy 5 i 10 tys. w 1803. W wyniku osadnictwa brytyjskiego i chorób populacja ich uległa zmniejszeniu do ok. 300 osób w 1833. Część Aborygenów wyginęła, a część zmieszała się z populacją osadników. Do prawdziwej hekatomby ludności tubylczej Tasmanii doszło w I połowie XIX wieku. Trwająca wtedy tzw. Czarna wojna doprowadziła do całkowitego wyniszczenia rodzimej ludności tej wyspy. Wówczas także większość autochtonów przesiedlono na Wyspę Flindersa; odpowiedzialny był za to George Augustus Robinson.
Ostatnią czystej krwi Aborygenką tasmańską jest nazywana Truganini, która zmarła w Hobart w 1876 r., choć możliwe jest, że była nią Fanny Cochrane Smith, zmarła w 1905[2].
Tasmania zawdzięcza swą nazwę Ablowi Janszoonowi Tasmanowi, który odkrył ją 24 listopada 1642 w czasie wyprawy trwającej do 1643 r., uznając ją za ląd i nazywając Ziemią van Diemena. W 1798 stwierdzono jednak, że jest wyspą, a w 1856 r. ustalono obecnie obowiązującą nazwę, pochodzącą od nazwiska odkrywcy.
Pierwsza osada brytyjska, Risdon Cove, powstała w 1803. Jako Ziemia van Diemena została ogłoszona samodzielną kolonią 3 grudnia 1825, wcześniej stanowiła część Nowej Południowej Walii.
Ustrój polityczny[edytuj | edytuj kod]
Zobacz więcej w kategorii: Polityka Tasmanii
Od 1901 r. Tasmania jest jednym z sześciu stanów wchodzących w skład Związku Australijskiego. Równocześnie zachowała własną konstytucję, pochodzącą jeszcze z czasów kolonialnych. Władzę ustawodawczą stanowi dwuizbowy parlament, składający z liczącej 25 członków Izby Zgromadzenia oraz 15-osobowej Rady Ustawodawczej. Na czele władzy wykonawczej formalnie stoi gubernator Tasmanii, oficjalnie będący osobistym reprezentantem królowej Australii w stanie, a w praktyce nominowany przez rząd stanowy. Faktycznie aparatem wykonawczy kieruje premier Tasmanii, którym zostaje automatycznie lider największej frakcji lub koalicji w izbie niższej parlamentu.
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Gospodarka Tasmanii opiera się głównie na przemyśle wydobywczym (górnictwo węgla, rud miedzi oraz cynku), rolnictwie i leśnictwie oraz turystyce.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
|
|||||||||||||
