Împeratoriya Osmanî

Împeratoriya Osmanî Osmanlı İmparatorluğu Devlet-i Alîye-i Osmânîye دولت علیه عثمانیه Erebî, tirkî, farisî, kurdî
1299 — 1923
Al Nîşan
Împeratoriya Osmanî (1600)
Agahiyên gelemperî
Rêveberî
Paytext		Söğüt (1299–1326) Bursa (1335–1365) Edirne (1365–1453) Stenbol (1453–1922)
Ziman		Osmanî
Ol		Îslam
TBH		{{{tbh}}}
TBH/sal		{{{tbh kes}}}
Dirav		{{{dirav}}}
Dem		{{{dem}}}
Nîşana înternetê		{{{nîşana înternetê}}}
Kd. telefonê		{{{koda telefonê}}}
{{{agahîgelemp1 sernav}}}		{{{agahîgelemp1}}}
{{{agahîgelemp2 sernav}}}		{{{agahîgelemp2}}}
{{{agahîgelemp3 sernav}}}		{{{agahîgelemp3}}}
{{{agahîgelemp4 sernav}}}		{{{agahîgelemp4}}}
{{{agahîgelemp5 sernav}}}		{{{agahîgelemp5}}}
Gelhe
		{{{gelhe}}}
		{{{gelhe2}}}
		{{{gelhe3}}}
		{{{gelhe4}}}
		{{{gelhe5}}}
Rûerd
		{{{rûerd}}}
		{{{rûerd2}}}
		{{{rûerd3}}}
		{{{rûerd4}}}
		{{{rûerd5}}}
Dîrok û bûyer
		{{{bûyer3}}}
		{{{bûyer4}}}
		{{{bûyer5}}}
		{{{bûyer6}}}
		{{{bûyer7}}}
		{{{bûyer8}}}
		{{{bûyer9}}}
		{{{bûyer10}}}
		{{{bûyer11}}}
		{{{bûyer12}}}
Serwerî
Siltan
		{{{serokA5}}}
{{{sernav serokB}}}
		{{{serokB1}}}
		{{{serokB2}}}
		{{{serokB3}}}
		{{{serokB4}}}
		{{{serokB5}}}
{{{sernav serokC}}}
		{{{serokC1}}}
		{{{serokC2}}}
		{{{serokC3}}}
		{{{serokC4}}}
		{{{serokC5}}}
{{{sernav serokD}}}
		{{{serokD1}}}
		{{{serokD2}}}
		{{{serokD3}}}
		{{{serokD4}}}
		{{{serokD5}}}
{{{sernav serokE}}}
		{{{serokE1}}}
		{{{serokE2}}}
		{{{serokE3}}}
		{{{serokE4}}}
		{{{serokE5}}}
		{{{serokE6}}}
		{{{serokE7}}}
		{{{serokE8}}}
		{{{serokE9}}}
Karîna qanûndanînê
	{{{perleman}}}
		{{{perleman1}}}
		{{{perleman2}}}
		{{{perleman3}}}
		{{{perleman4}}}
		{{{perleman5}}}

Împeratoriya Osmanî, dewleteke dîrokî ye.

Osmanî bavikekî tirk ji Oxizan e, navê bavê ku navê xwe dayê vî bavikî Osman bû. Di sedsala 13'em û 14'em de wekî mîrîtiyeke biçûk li sînorên Bîzansa ku êdî lawaz bû de bi cîh bû. Di demeke kurt de li hemberî Bîzans xwe birêxistin kir û serkeftinên eskerî bi dest xistin. Dîsa bi riya siyaseta xweyî bi bavikên cîran re erdê xwe mezin kirin. Di nîşana 1453'an de Stenbol (Konstantînopolîs) bi dest xistin û kirin paytexta xwe.

Bi giştî 36 sultanên osmaniyan çêbûn. Osmanî di sedsala 16'em û şûn de êdî bi pêş neketin. Di sedsala 18'em û 19'em êdî gelekî lawaz bûn, herçend di sedsala 19'em de hewl ji bo guhertinan hatibin dayîn û reform jî hatibin kirin êdî di dawiya sedsala 19'em û di serê sedsala 20'em de Osmanî bi navê Zilamê Nexweş ê Ewropayê dihate nasîn. Ew di şerê cîhanê yê yekem de di aliyê Almanyayê de cîh digirin. Di dema şer de qirkirineke herî mezin ya cîhanê li dijî ermenî û mesîhiyên din tê pêk anîn. Piştî şer bi dawî dibe osmanî têk diçin û qedera wan dikeve destê hezên serketî yên mîna Fransa û Îngilîstanê. Piştî şerê azadixwaz yên tirkan komara Tirkiyeyê yê hate damezirandin û bi awayekî fermî împeratoriya osmaniyan di sala 1923'an de bi dawî bû.

Girêdanên derve

• Ottoman Resources in Internet