Trynidad i Tobago

Republic of Trinidad and Tobago Trynidad i Tobago
Flaga Trynidadu i Tobago Herb Trynidadu i Tobago
Dewiza: (ang.) Together we aspire, together we achieve (Wspólnie dążymy, wspólnie możemy osiągnąć)
Hymn: Forged From The Love of Liberty (Stworzone z umiłowania wolności)
Język urzędowy	angielski
Stolica	Port-of-Spain
Ustrój polityczny	republika
Głowa państwa	prezydent Anthony Carmona
Szef rządu	premier Kamla Persad-Bissessar
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	165. na świecie 5 128 km² ~0%
Liczba ludności (2007)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	151. na świecie 1 229 000 206 osób/km²
PKB (2013)  • całkowite   • na osobę	27,70 mld USD 20 611 USD
PKB (PSN) (2013)  • całkowite   • na osobę	27,47 mld USD 20 438 USD
Jednostka monetarna	dolar Trynidadu i Tobago (TTD)
Niepodległość	od Wielkiej Brytanii 31 sierpnia 1962
Strefa czasowa	UTC -4
Kod ISO 3166	TT
Domena internetowa	tt
Kod samochodowy	TT
Kod samolotowy	9Y
Kod telefoniczny	+1 868

Trynidad i Tobago (ang. Trinidad and Tobago) – wyspiarskie państwo Ameryki Południowej w archipelagu Małych Antyli. Obejmuje dwie główne wyspy Trynidad i Tobago oraz szereg mniejszych.

Geografia

Państwo leży na dwóch wyspach. Trynidad, większa i położona bliżej wybrzeża Wenezueli, stanowi pod względem geologicznym przedłużenie Gór Karaibskich z północno-wschodniej Wenezueli. Na wyspie przebiegają równoleżnikowo trzy pasma górskie, z których najwyższe są krystaliczne Góry Północne, sięgające ponad 900 m n.p.m. (El Cerro del Aripo – 940 m). Opadają one stromo ku wybrzeżu, płynące w nich rzeki tworzą liczne wodospady. Położone w centralnej części wyspy Góry Środkowe i bardziej na południe Góry Południowe, zbudowane z wapieni i piaskowców, sięgają do wysokości około 300 m n.p.m. Między tymi dwoma pasami rozpościera się obniżenie, w którym występują wulkany błotne oraz naturalny wypływ smoły tzw. Jezioro Asfaltowe (Pitch Lake). Najwyższy szczyt mniejszej wyspy Tobago sięga 576 m n.p.m.

Na wyspach panuje gorący i wilgotny klimat równikowy, łagodzony jednak przez wiatry pasatowe. Przynoszą one jednocześnie obfite opady do 3000 mm. W przeciwieństwie do wysp Małych Antyli Trynidad i Tobago nie są nawiedzane przez huragany. Średnie temperatura w stolicy Port-of-Spain waha się w okolicach 25 °C.

Stoki nawietrzne wysp (tj. wschodnie) porasta wilgotny las równikowy, a zawietrzne (zachodnie) – sawanna, wypierana jednak przez uprawy.

Większe miasta: Port-of-Spain, Chaguanas, San Fernando, Arima.

Klimat

W Trynidadzie i Tobago panuje klimat równikowy wilgotny, z nasileniem opadów od maja do stycznia. Średnia dzienna temperatura wynosi 27 °C. Najsuchsze i najbardziej słoneczne są początkowe miesiące roku. Wilgotność jest przynoszona przez pasaty wiejące od Oceanu Atlantyckiego w kierunku zachodnim i południowym-zachodnim. W wyniku tego stoki nawietrzne otrzymują więcej wilgoci (porasta je las tropikalny), a stoki zawietrzne-mniej wilgoci (pokrywa je roślinność sawannowa). Opady atmosferyczne wynoszą 1200-1500mm na zachodzie Trynidadu i 4000mm na wschodzie wysp.

Fauna

Trynidad zamieszkuje ponad 260 gatunków ptaków, a 150 przylatuje tu z Ameryki Północnej i Południowej. Do najciekawszych można zaliczyć ibisy czczone, flamingi (czerwonaki), tukany, papugi i harpie. Wśród owadów wyróżnia się duża grupa motyli - ponad 600 gatunków. Występują tu także iguany oraz gigantyczne morskie żółwie skórzaste. W wodach raf koralowych żyją setki gatunków ryb tropikalnych. Do najważniejszych ssaków należą pekari, oceloty, oposy, kapucynki i wyjce.

Flora

Na wyspach rosną migdałowce, chlebowce, jaskrawo-purpurowe lub żółte drzewa papui, dorastające do 20m wysokości mahoniowce błękitne, olbrzymie anturie, helikonie (o grubych, dwuwarstwowych liściach oraz jaskrawoczerwonych, żółtych lub różowych kwiatach), storczyki, amarylisy i bromelie.

Historia

W okresie prekolumbijskim Trynidad był zamieszkany przez Arawaków, a Tobago przez Karaibów. W 1498 wyspy zostały odkryte przez Krzysztofa Kolumba i od 1532 kolonizowane przez Hiszpanów, którzy uprawiali tu tytoń i kakao, korzystając z pracy Indian, a po ich wymarciu, z pracy niewolników murzyńskich sprowadzanych z Afryki. W latach 1639-1693 wyspa Tobago była (jako Nowa Kurlandia) kolonią Księstwa Kurlandii. W 1797 roku Trynidad opanowali Brytyjczycy, którzy w 1802 przejęli od Francuzów Tobago (od 1781 francuska kolonia).

Brytyjczycy rozwinęli plantacyjną uprawę trzciny cukrowej. Po zniesieniu niewolnictwa (1833) sprowadzali do pracy robotników z Indii (od 1888 kolonia brytyjska). Nastąpiło połączenie administracyjne Trynidadu i Tobago. W pierwszej połowie XX wieku rosnące przeludnienie spowodowało emigrację zarobkową, a od 1925 wprowadzono ograniczony samorząd. Podczas II wojny światowej na Trynidadzie znajdowała się morska baza wojskowa USA. W 1946 została rozszerzona autonomia. Brak stabilizacji wewnętrznej spowodował konflikty rasowe i etniczne. Następowało szybkie tempo uprzemysłowienia, nasiliły się kontakty gospodarcze oraz wpływy Stanów Zjednoczonych. W latach 50. nastąpiło zjednoczenie grup etnicznych w ruchu na rzecz niepodległości, kierowanym przez E.E. Williamsa i jego partię Ludowy Ruch Narodowy (PNM). W 1958 Trynidad i Tobago wchodziły w skład brytyjskiej Federacji Indii Zachodnich. W 1962 uzyskały niepodległość jako jedna z pierwszych brytyjskich kolonii w Indiach Zachodnich. Do 1976 były monarchią, z królową brytyjską jako głową państwa, następnie wprowadzono republikę. W latach 1962-86 rządy PNM (do 1981 premier Williams), kraj przeżywał okres rozwoju gospodarczego, ale w latach 70. utrzymywały się napięcia rasowe, a w latach 80. napięcia społeczne. Zmniejszenie wpływów PNM 1986 spowodowało, że partia utraciła władzę, którą przejął Narodowy Sojusz na Rzecz Odbudowy (NAR).

Demografia

Statystyki demograficzne dla Trynidadu i Tobago (2005)

Piramida wiekowa

Grupa wiekowa	Procent ludności	Liczba ludności	Liczba mężczyzn	Liczba kobiet
0-14	20,7%	225 119	115 594	109 665
15-64	71%	772 965	403 301	369 664
+64	8,3%	90 420	40 638	49 782

Parametr	Wartość
Liczba ludności	1 088 644
Średnia wieku w całej populacji	30,91 lat
Mężczyzn	30,46 lat
Kobiet	31,44 lat
Przyrost naturalny	-0.74%
Współczynnik urodzeń	12,81/1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów	9,37/1000 mieszkańców
Współczynnik migracji	-10,87/1000 mieszkańców

Ludność według płci

Grupa wiekowa	Stosunek ilościowy
przy narodzeniu	1,05 mężczyzn/kobiet
poniżej 15 lat	1,05 mężczyzn/kobiet
15 – 64 lat	1,09 mężczyzn/kobiet
powyżej 64 lat	0,82 mężczyzn/kobiet
w całej populacji	1,06 mężczyzn/kobiet

Umieralność niemowląt

Grupa	Stosunek ilościowy
płci męskiej	26,23 śmiertelnych/1000 żywych
płci żeńskiej	22,31 śmiertelnych/1000 żywych
W całej populacji	24,31 śmiertelnych/1000 żywych

Oczekiwana długość życia

Grupa	Stosunek ilościowy
W całej populacji	66,73 lat
Mężczyzn	65,60 lat
Kobiet	67,91 lat
Rozrodczość	1,75 urodzeń/kobietę
Współczynnik dorosłych z HIV/AIDS	3,2% (2003)
Liczba osób żyjących z HIV/AIDS	29 000 (2003)
Liczba zmarłych na HIV/AIDS	1 900 (2003)

Pod względem etnicznym 43% mieszkańców stanowią Murzyni, Hindusi 36%, Mulaci 16%, biali 2% a Chińczycy 1%.

Religia

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Operation World:

• protestanci – 30,2% (głównie: zielonoświątkowcy)

• katolicy – 22,0%

• hinduiści – 21,6%
• niezależne kościoły – 12,4% (głównie: Spiritual Baptist)
• muzułmanie – 5,8%
• bez religii – 3,6%
• Świadkowie Jehowy – 0,7%

• bahaizm – 0,7%
• sikhizm – 0,7%
• prawosławie – 0,6%
• inne religie – 1,7%.

W 1932 roku w pobliżu Port-of-Spain urodził się w rodzinie indyjskich braminów Vidiadhar Surajprasad Naipaul, brytyjski pisarz (w 2001 roku Literacka Nagroda Nobla) oraz w 1982 roku raperka Onika Maraj ps. Nicki Minaj. Na Trynidadzie wśród hinduistów rozgrywa się m.in. akcja powieści Naipaula "Masażysta cudotwórca" (1957) i "Wybory w Elwirze" (1958).

Gospodarka

Kraj jest jednym z najbogatszych państw Ameryki Środkowej dzięki złożom ropy naftowej, gazu ziemnego i asfaltu. Przemysł zajmuje się głównie przetwórstwem wydobywanych bogactw naturalnych. Na wyspach znajdują się rafinerie, zakłady petrochemiczne i fabryki nawozów sztucznych. Rolnictwo nie odgrywa znaczącej roli w gospodarce kraju. Najwięcej użytków rolnych zajmują uprawy trzciny cukrowej i kakaowca.

Camden

Crown Point

Port-of-Spain

Porty lotnicze na Trynidadzie i Tobago

Zobacz też

• Podział administracyjny Trynidadu i Tobago
• Trynidadzkie Siły Powietrzne
• Transport kolejowy w Trynidadzie i Tobago

Linki zewnętrzne

• Strona rządu Trynidadu i Tobago