Trynidad i Tobago
Republic of Trinidad and Tobago Trynidad i Tobago |
|||||
|
|||||
Dewiza: (ang.) Together we aspire, together we achieve (Wspólnie dążymy, wspólnie możemy osiągnąć) |
|||||
Hymn: Forged From The Love of Liberty (Stworzone z umiłowania wolności) |
|||||
Język urzędowy | angielski | ||||
Stolica | Port-of-Spain | ||||
Ustrój polityczny | republika | ||||
Głowa państwa | prezydent Anthony Carmona | ||||
Szef rządu | premier Kamla Persad-Bissessar | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
165. na świecie 5 128 km² ~0% |
||||
Liczba ludności (2007) • całkowita • gęstość zaludnienia |
151. na świecie 1 229 000 206 osób/km² |
||||
PKB (2013) • całkowite • na osobę |
27,70 mld[1] USD 20 611[1] USD |
||||
PKB (PSN) (2013) • całkowite • na osobę |
27,47 mld[1] USD 20 438[1] USD |
||||
Jednostka monetarna | dolar Trynidadu i Tobago (TTD) | ||||
Niepodległość | od Wielkiej Brytanii 31 sierpnia 1962 |
||||
Strefa czasowa | UTC -4 | ||||
Kod ISO 3166 | TT | ||||
Domena internetowa | tt | ||||
Kod samochodowy | TT | ||||
Kod samolotowy | 9Y | ||||
Kod telefoniczny | +1 868 | ||||
Trynidad i Tobago (ang. Trinidad and Tobago) – wyspiarskie państwo Ameryki Południowej[2] w archipelagu Małych Antyli. Obejmuje dwie główne wyspy Trynidad i Tobago oraz szereg mniejszych.
Spis treści
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Państwo leży na dwóch wyspach. Trynidad, większa i położona bliżej wybrzeża Wenezueli, stanowi pod względem geologicznym przedłużenie Gór Karaibskich z północno-wschodniej Wenezueli. Na wyspie przebiegają równoleżnikowo trzy pasma górskie, z których najwyższe są krystaliczne Góry Północne, sięgające ponad 900 m n.p.m. (El Cerro del Aripo – 940 m). Opadają one stromo ku wybrzeżu, płynące w nich rzeki tworzą liczne wodospady. Położone w centralnej części wyspy Góry Środkowe i bardziej na południe Góry Południowe, zbudowane z wapieni i piaskowców, sięgają do wysokości około 300 m n.p.m. Między tymi dwoma pasami rozpościera się obniżenie, w którym występują wulkany błotne oraz naturalny wypływ smoły tzw. Jezioro Asfaltowe (Pitch Lake). Najwyższy szczyt mniejszej wyspy Tobago sięga 576 m n.p.m.
Na wyspach panuje gorący i wilgotny klimat równikowy, łagodzony jednak przez wiatry pasatowe. Przynoszą one jednocześnie obfite opady do 3000 mm. W przeciwieństwie do wysp Małych Antyli Trynidad i Tobago nie są nawiedzane przez huragany. Średnie temperatura w stolicy Port-of-Spain waha się w okolicach 25 °C.
Stoki nawietrzne wysp (tj. wschodnie) porasta wilgotny las równikowy, a zawietrzne (zachodnie) – sawanna, wypierana jednak przez uprawy.
Większe miasta: Port-of-Spain, Chaguanas, San Fernando, Arima.
Klimat[edytuj | edytuj kod]
W Trynidadzie i Tobago panuje klimat równikowy wilgotny, z nasileniem opadów od maja do stycznia. Średnia dzienna temperatura wynosi 27 °C. Najsuchsze i najbardziej słoneczne są początkowe miesiące roku. Wilgotność jest przynoszona przez pasaty wiejące od Oceanu Atlantyckiego w kierunku zachodnim i południowym-zachodnim. W wyniku tego stoki nawietrzne otrzymują więcej wilgoci (porasta je las tropikalny), a stoki zawietrzne-mniej wilgoci (pokrywa je roślinność sawannowa). Opady atmosferyczne wynoszą 1200-1500mm na zachodzie Trynidadu i 4000mm na wschodzie wysp.
Fauna[edytuj | edytuj kod]
Trynidad zamieszkuje ponad 260 gatunków ptaków, a 150 przylatuje tu z Ameryki Północnej i Południowej. Do najciekawszych można zaliczyć ibisy czczone, flamingi (czerwonaki), tukany, papugi i harpie. Wśród owadów wyróżnia się duża grupa motyli - ponad 600 gatunków. Występują tu także iguany oraz gigantyczne morskie żółwie skórzaste. W wodach raf koralowych żyją setki gatunków ryb tropikalnych. Do najważniejszych ssaków należą pekari, oceloty, oposy, kapucynki i wyjce.
Flora[edytuj | edytuj kod]
Na wyspach rosną migdałowce, chlebowce, jaskrawo-purpurowe lub żółte drzewa papui, dorastające do 20m wysokości mahoniowce błękitne, olbrzymie anturie, helikonie (o grubych, dwuwarstwowych liściach oraz jaskrawoczerwonych, żółtych lub różowych kwiatach), storczyki, amarylisy i bromelie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W okresie prekolumbijskim Trynidad był zamieszkany przez Arawaków, a Tobago przez Karaibów. W 1498 wyspy zostały odkryte przez Krzysztofa Kolumba i od 1532 kolonizowane przez Hiszpanów, którzy uprawiali tu tytoń i kakao, korzystając z pracy Indian, a po ich wymarciu, z pracy niewolników murzyńskich sprowadzanych z Afryki. W latach 1639-1693 wyspa Tobago była (jako Nowa Kurlandia) kolonią Księstwa Kurlandii. W 1797 roku Trynidad opanowali Brytyjczycy, którzy w 1802 przejęli od Francuzów Tobago (od 1781 francuska kolonia).
Brytyjczycy rozwinęli plantacyjną uprawę trzciny cukrowej. Po zniesieniu niewolnictwa (1833) sprowadzali do pracy robotników z Indii (od 1888 kolonia brytyjska). Nastąpiło połączenie administracyjne Trynidadu i Tobago. W pierwszej połowie XX wieku rosnące przeludnienie spowodowało emigrację zarobkową, a od 1925 wprowadzono ograniczony samorząd. Podczas II wojny światowej na Trynidadzie znajdowała się morska baza wojskowa USA. W 1946 została rozszerzona autonomia. Brak stabilizacji wewnętrznej spowodował konflikty rasowe i etniczne. Następowało szybkie tempo uprzemysłowienia, nasiliły się kontakty gospodarcze oraz wpływy Stanów Zjednoczonych. W latach 50. nastąpiło zjednoczenie grup etnicznych w ruchu na rzecz niepodległości, kierowanym przez E.E. Williamsa i jego partię Ludowy Ruch Narodowy (PNM). W 1958 Trynidad i Tobago wchodziły w skład brytyjskiej Federacji Indii Zachodnich. W 1962 uzyskały niepodległość jako jedna z pierwszych brytyjskich kolonii w Indiach Zachodnich. Do 1976 były monarchią, z królową brytyjską jako głową państwa, następnie wprowadzono republikę. W latach 1962-86 rządy PNM (do 1981 premier Williams), kraj przeżywał okres rozwoju gospodarczego, ale w latach 70. utrzymywały się napięcia rasowe, a w latach 80. napięcia społeczne. Zmniejszenie wpływów PNM 1986 spowodowało, że partia utraciła władzę, którą przejął Narodowy Sojusz na Rzecz Odbudowy (NAR).
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Statystyki demograficzne dla Trynidadu i Tobago (2005)
Piramida wiekowa
Grupa wiekowa | Procent ludności | Liczba ludności | Liczba mężczyzn | Liczba kobiet |
---|---|---|---|---|
0-14 | 20,7% | 225 119 | 115 594 | 109 665 |
15-64 | 71% | 772 965 | 403 301 | 369 664 |
+64 | 8,3% | 90 420 | 40 638 | 49 782 |
Parametr | Wartość |
---|---|
Liczba ludności | 1 088 644 |
Średnia wieku w całej populacji | 30,91 lat |
Mężczyzn | 30,46 lat |
Kobiet | 31,44 lat |
Przyrost naturalny | -0.74% |
Współczynnik urodzeń | 12,81/1000 mieszkańców |
Współczynnik zgonów | 9,37/1000 mieszkańców |
Współczynnik migracji | -10,87/1000 mieszkańców |
Ludność według płci
Grupa wiekowa | Stosunek ilościowy |
---|---|
przy narodzeniu | 1,05 mężczyzn/kobiet |
poniżej 15 lat | 1,05 mężczyzn/kobiet |
15 – 64 lat | 1,09 mężczyzn/kobiet |
powyżej 64 lat | 0,82 mężczyzn/kobiet |
w całej populacji | 1,06 mężczyzn/kobiet |
Umieralność niemowląt
Grupa | Stosunek ilościowy |
---|---|
płci męskiej | 26,23 śmiertelnych/1000 żywych |
płci żeńskiej | 22,31 śmiertelnych/1000 żywych |
W całej populacji | 24,31 śmiertelnych/1000 żywych |
Oczekiwana długość życia
Grupa | Stosunek ilościowy |
---|---|
W całej populacji | 66,73 lat |
Mężczyzn | 65,60 lat |
Kobiet | 67,91 lat |
Rozrodczość | 1,75 urodzeń/kobietę |
Współczynnik dorosłych z HIV/AIDS | 3,2% (2003) |
Liczba osób żyjących z HIV/AIDS | 29 000 (2003) |
Liczba zmarłych na HIV/AIDS | 1 900 (2003) |
Pod względem etnicznym 43% mieszkańców stanowią Murzyni, Hindusi 36%, Mulaci 16%, biali 2% a Chińczycy 1%[3].
Religia[edytuj | edytuj kod]
Struktura religijna kraju w 2010 roku według Operation World[4]:
- protestanci – 30,2% (głównie: zielonoświątkowcy)
- katolicy – 22,0%
- hinduiści – 21,6%
- niezależne kościoły – 12,4% (głównie: Spiritual Baptist)
- muzułmanie – 5,8%
- bez religii – 3,6%
- Świadkowie Jehowy – 0,7%
- bahaizm – 0,7%
- sikhizm – 0,7%
- prawosławie – 0,6%
- inne religie – 1,7%.
W 1932 roku w pobliżu Port-of-Spain urodził się w rodzinie indyjskich braminów Vidiadhar Surajprasad Naipaul, brytyjski pisarz (w 2001 roku Literacka Nagroda Nobla) oraz w 1982 roku raperka Onika Maraj ps. Nicki Minaj. Na Trynidadzie wśród hinduistów rozgrywa się m.in. akcja powieści Naipaula "Masażysta cudotwórca" (1957) i "Wybory w Elwirze" (1958).
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Kraj jest jednym z najbogatszych państw Ameryki Środkowej dzięki złożom ropy naftowej, gazu ziemnego i asfaltu. Przemysł zajmuje się głównie przetwórstwem wydobywanych bogactw naturalnych. Na wyspach znajdują się rafinerie, zakłady petrochemiczne i fabryki nawozów sztucznych. Rolnictwo nie odgrywa znaczącej roli w gospodarce kraju. Najwięcej użytków rolnych zajmują uprawy trzciny cukrowej i kakaowca.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Podział administracyjny Trynidadu i Tobago
- Trynidadzkie Siły Powietrzne
- Transport kolejowy w Trynidadzie i Tobago
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2013: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2014 (ang.). [dostęp 11-04-2014].
- ↑ Portal Wiedzy: Trynidad i Tobago
- ↑ Trynidad i Tobago - Wiem
- ↑ Trynidad & Tobago. Operation World, 2010. [dostęp 2015-05-06].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
|
|