Վազիրիստան
Վազիրիստան اسلامی امارات وزیرستان |
|||||
|
|||||
|
|||||
Հիմնական տեղեկություններ | |||||
Պետական լեզուներ | Փուշթու լեզու | ||||
Մայրաքաղաք | Վանա | ||||
Կրոն | Իսլամ | ||||
Պետական ատրիբուտներ | |||||
Վեբ | ISO | Հեռ. | [[.]] | .vz | | ||||
Վազիրիստանը (պարսկերեն՝ وزيرستان) լեռնային շրջան է Պակիստանի հյուսիս-արևմուտքում, Աֆղանստանի սահմանի մոտ։ Կազմված է Հյուսիսային և Հարավային Վազիրիստաններից, որոնք մտնում են Ցեղերի տարածքի մեջ։
Բովանդակություն
Աշխարհագրություն[խմբագրել]
Վազիրիստանի տարածքը կազմում է 11 585 կմ² է։ Վազիրիստանը գտնվում է Փեշավարից դեպի արևմուտք, Քուրրամի և Քայրուի գետամեջից մինչև Գոմալ գետը։ Բնակչությունը կազմում է 791 087 մարդ (1998), որոնց հիմնական մասն են հանդիսանում փուշթունական ցեղեր են։
Բնակչություն[խմբագրել]
Վազիրինգստանի յուրաքանչյուր մասի բնակչությունն ունի իր առանձնահատկություններ, չնայած որ երկու խումբն էլ խոսում են Վազիրվոլա լեզվով, ինչը փուշտու լեզվի հարավային բարբառն է։ Վազիրինգստանի բնակիչները հնուց ունեն զինվորական, ռազմական ժողովրդի բնորոշում, որ հայտնի է իր արյան փոխհատուցման սերնդային ավանդույթներով։ Փուշտուի ցեղային և կրոնական առաջատարները ավանդապես ներկայացված են Պակիստանի խորհրդարանում։ Տոհմերը ստորաբաժանվում են խմբերի, որոնք կառավարվում են գյուղերի առաջնորդների կողմից և ժամանակ առ ժամանակ հավաքվում տոհմական խոհուրդներում՝ լոյա–ջիրգայում, հասարակական հարցեր և խնդիրներ քննարկելու համար։ Վազիրիստանական փուշտուների կյանքը չափազանց պահպանողական է և դավանաբանական առումով։ Կանայք իրենց հեռու են պահում ուրիշներից, յուրաքանչյուր տնային տնտեսություն պետք է ղեկավրվի բացառապես տղամարդու կողմից։
Պատմություն[խմբագրել]
1893 թվականից սկսած՝ Վազիրիստանը տարածաշրջան է, որը փաստացիորեն անկախ է ինչպես անգլիական դոմինիոններից, այնպես էլ աֆղանական կառավարությունից։
1947 թվականին Վազիրիստանը մտավ անկախ Պակիստանի կազմի մեջ։
2001 թվականից սկսած՝ Վազիրիստանը համարվում է Թալիբան շարժման հիմնավայրերից մեկը։ Թալիբները 2004 թվականից գրեթե ամբողջովին գրավել են շրջանի փաստացի իշխանությունը։
Արտաքին հղումներ[խմբագրել]
|
||
---|---|---|
Անկախ պետություններ | Ադրբեջան1 • Արևելյան Թիմոր • Աֆղանստան • Բանգլադեշ • Բահրեյն • Բրունեյ • Բութան • Եմեն • Թաիլանդ • Թուրքմենստան • Թուրքիա 1• Իսրայել • Ինդոնեզիա • Իրան • Իրաք • Լաոս • Լիբանան • Կատար • Հյուսիսային Կորեա • Հարավային Կորեա • Հայաստան1 • Հորդանան • Հնդկաստան • Ղրղզստան • Ճապոնիա • Մալայզիա • Մալդիվներ • ՄԱԷ • Մոնղոլիա • Մյանմա • Վիետնամ • Վրաստան1 • Կիպրոս • Ղազախստան1 • Նեպալ • Շրի Լանկա • ՉԺՀ • Պակիստան • Ռուսաստան1 • Սաուդյան Արաբիա • Սինգապուր • Սիրիա • Տաջիկստան • Ուզբեկստան • Կամբոջա • Քուվեյթ • Օման • Ֆիլիպիններ | |
Մասամբ ճանաչված պետություններ | Աբխազիա1 • Հարավային Օսեթիա1• Թայվան • Պաղեստին | |
Չճանաչված պետություններ | Հյուսիսային Կիպրոս • Արցախ 1 | |
Այլ չճանաչված պետական կազմավորումներ | Վազիրիստան | Շան | |
1Մասամբ գտնվում են Եվրոպայում ըստ տարբեր բնույթի դասակարգումների։ |