Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
15 listopada jest 319. (w latach przestępnych 320.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 46 dni.
Imieniny obchodzą: Albert , Alfons , Artur , Gurias , Idalia , Józef , Leopold , Leopoldyna , Przybygniew , Sekundus i Roger
Autonomia Palestyńska – Święto Niepodległości
Belgia – Dzień Świętego Leopolda , Dzień Wspólnoty Niemieckojęzycznej Belgii
Brazylia – Święto Republiki
Polska – Święto Wojskowego Centrum Geograficznego (od 2009 )[1]
Wybrzeże Kości Słoniowej – Dzień Pokoju
Wspomnienia i święta w Kościele katolickim [2] [3] obchodzą:
Replika
Złotej Łanii , flagowego okrętu Francisa Drake’a w czasie jego wyprawy dookoła świata (1577)
655 – Zwycięstwo wojsk Nortumbrii nad wojskami Mercji w bitwie pod Winwaed .
1028 – Roman III Argyros został cesarzem bizantyjskim .
1315 – Zwycięstwo wojsk szwajcarskich nad austriackimi w bitwie pod Morgarten .
1492 – W dzienniku wyprawy do Nowego Świata Krzysztofa Kolumba pojawiła się pierwsza wzmianka o tytoniu .
1533 – Hiszpański podbój Peru : konkwistador Francisco Pizarro ostatecznie pokonał Państwo Inków , zajmując w imieniu króla Hiszpanii ich stolicę Cuzco .
1573 – Hiszpański konkwistador Juan de Garay założył miasto Santa Fe w Argentynie .
1577 – Francis Drake wyruszył na wyprawę przeciw hiszpańskim posiadłościom na Pacyfiku , podczas której jako drugi opłynął Ziemię. Za swe zasługi został uszlachcony przez królową Elżbietę I Tudor .
1666 – Po nieudanej próbie zdobycia Bremy , szwedzki feldmarszałek Karol Gustaw Wrangel został zmuszony do zawarcia pokoju w Habenhausen .
1703 – Wojna o sukcesję hiszpańską : zwycięstwo wojsk francuskich nad siłami Hesji-Kassel i Palatynatu w bitwie pod Speyer .
1715 – Holandia i Austria zawarły tzw. trzeci traktat barierowy wyznaczający granicę belgijsko (wówczas Austriackie Niderlandy )-holenderską.
1770 – Dwa hiszpańskie statki przypłynęły na Wyspę Wielkanocną , jako druga europejska wyprawa po 48 latach od jej odkrycia przez Holendra Jacoba Roggeveena .
1777 – W Yorku w stanie Pensylwania Kongres Kontynentalny przyjął Artykuły konfederacji i wieczystej unii .
1790 – Leopold II Habsburg został koronowany w Bratysławie na króla Węgier .
1796 – I koalicja antyfrancuska : rozpoczęła się bitwa pod Arcole .
1812 – Inwazja Napoleona na Rosję : rozpoczęła się bitwa pod Krasnym .
1830 – Brytyjska Izba Gmin przegłosowała wotum nieufności wobec pierwszego rządu księcia Wellington .
1839 – Po 4 miesiącach istnienia upadła zbuntowana Republika Juliana w Brazylii .
1852 – Niemiecki astronom Hermann Goldschmidt odkrył planetoidę (21) Lutetia .
1854 – Założono Francuskie Stowarzyszenie Fotograficzne (SFP).
1863 – Chrystian IX został królem Danii .
1864 – Wojna secesyjna : rozpoczął się marsz Shermana .
1868 – Erupcja Wezuwiusza .
1884 – Rozpoczęła się konferencja berlińska w sprawie podziału kontynentu afrykańskiego .
1885 – Założono miasto Nederland w amerykańskim stanie Kolorado .
1889 – W Brazylii mjr Deodoro da Fonseca obalił cesarstwo i proklamował republikę.
1892 – Francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (344) Desiderata .
1893 – Założono szwajcarski klub piłkarski FC Bazylea .
1894 – Prudente de Morais został prezydentem Brazylii .
1898 – Campos Sales został prezydentem Brazylii.
1901 – Otwarto Kanał Kaliningradzki .
1902 – Rodrigues Alves został prezydentem Brazylii.
1906 :
1907 – Indeks Dow Jones na nowojorskiej giełdzie osiągnął najniższy poziom od momentu wybuchu w październiku paniki na amerykańskich rynkach finansowych.
1908 – Utworzono Kongo Belgijskie .
1910 – Hermes de Fonseca został prezydentem Brazylii.
1914 – Venceslau Brás został prezydentem Brazylii.
1918 – Delfim Moreira został prezydentem Brazylii.
1920 – W Genewie po raz pierwszy zebrało się Zgromadzenie Ligi Narodów .
1922 :
1923 – António Ginestal Machado został premierem Portugalii .
1926 – Washington Luís został prezydentem Brazylii.
1935 – Manuel Luis Quezon został prezydentem Filipin .
1942 :
1943 – Heinrich Himmler wydał postanowienie, że Cyganie i "częściowi Cyganie" mają być traktowani tak samo jak Żydzi (Porajmos ).
1945 – Zoltán Tildy został ostatnim premierem Królestwa Węgier .
1947 – Syryjski niedźwiedź brunatny Wojtek , który adoptowany przez żołnierzy 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii w 2. Korpusie Polskim dowodzonym przez gen. broni Władysława Andersa przeszedł szlak bojowy z Iranu do Włoch , został przekazany do ogrodu zoologicznego w stolicy Szkocji Edynburgu .
1948 :
1949 – W mieście Ambala został stracony przez powieszenie Nathuram Godse , zabójca Mahatmy Gandhiego .
1955 :
1956 – Polska delegacja z Władysławem Gomułką i Józefem Cyrankiewiczem na czele przybyła z wizytą do Moskwy .
1959 – W Holding w stanie Kansas Perry Smith i Richard Hickock zamordowali 4 członków rodziny Clutterów. Zbrodnia ta stała się znana dzięki powieści Trumana Capote Z zimną krwią .
1964 – 29 osób zginęło w katastrofie lotu Bonanza Air Lines 114 pod Sloan w stanie Nevada .
1966 :
1967 – Katastrofa i śmierć pilota amerykańskiego samolotu rakietowego North American X-15 .
1971 :
1972 – Zwycięstwo komunistycznych rebeliantów nad wojskami rządowymi w bitwie o Płaskowyż Bolovens w Laosie .
1977 – Premiera filmu science fiction Bliskie spotkania trzeciego stopnia w reżyserii Stevena Spielberga .
1978 – 183 osoby zginęły w katastrofie wyczarterowanego islandzkiego samolotu Douglas DC-8 na Sri Lance .
1980 – Rozpoczęła się wizyta Jana Pawła II w RFN .
1983 – Ogłoszono niepodległość tureckiej części Cypru (Cypru Północnego ).
1985 – Premierzy Margaret Thatcher i Garret FitzGerald podpisali porozumienie z Hillsborough , po raz pierwszy przyznające Irlandii rolę doradczą w sprawach Irlandii Północnej .
1987 – 28 spośród 82 osób na pokładzie zginęło w katastrofie należącego do linii lotniczych Continental Airlines samolotu McDonnell Douglas DC-9 , który rozbił się w czasie burzy śnieżnej krótko po starcie z Denver w stanie Kolorado .
1988 :
1989 – Lech Wałęsa jako trzeci w historii niepełniący funkcji głowy państwa bądź szefa rządu cudzoziemiec (po markizie Marie Jospephie de La Fayette i Winstonie Churchillu ) wygłosił przemówienie do połączonych izb Kongresu Stanów Zjednoczonych . Tłumaczem był Jacek Kalabiński .
1990 :
1994 – 78 osób zginęło, a 225 zostało rannych w trzęsieniu ziemi na filipińskiej wyspie Mindoro .
1995 – Rozpoczęła się misja Polskiego Kontyngentu Wojskowego na Haiti .
1999 – Przejście Merkurego na tle tarczy Słońca .
2000 :
2002 :
12 izraelskich osadników zginęło, a 15 zostało rannych w wyniku ataku palestyńskich terrorystów w Hebronie .
4 pasażerów autobusu zginęło, a 9 zostało rannych w dokonanym przez czeczeńskiego terrorystę samobójczym zamachu z użyciem granatu w Malgobeku (Inguszetia ).
Hu Jintao został sekretarzem generalnym KPCh .
2003 :
2004 :
2006 – Joseph Kabila wygrał pierwsze od 22 lat wybory prezydenckie w Demokratycznej Republice Konga .
2007 – Około 3,5 tys. osób zginęło w Bangladeszu w wyniku uderzenia cyklonu Sidr .
2008 :
2011 – Sprent Dabwido został prezydentem Nauru .
2012 – Xi Jinping został sekretarzem generalnym KPCh.
1316 – Jan I Pogrobowiec , król Nawarry i Francji (zm. 1316 )
1397 – Mikołaj V , papież (zm. 1455 )
1511 – Jan Everaerts , niderlandzki poeta (zm. 1536 )
1601 – Cecco Bravo , włoski malarz (zm. 1661 )
1607 – Madeleine de Scudéry , francuska pisarka (zm. 1701 )
1670 – Bernard de Mandeville , holendersko-brytyjski filozof, ekonomista, myśliciel polityczny, satyryk (zm. 1733 )
1674 – Girolamo Grimaldi , włoski kardynał (zm. 1733 )
1688 – Louis Bertrand Castel , francuski jezuita, uczony (zm. 1757 )
1708 – William Pitt , brytyjski arystokrata, polityk, premier Wielkiej Brytanii (zm. 1778 )
1738 – William Herschel , niemiecki astronom (zm. 1822 )
1745 – Salomon Leclerc , francuski lasalinin, męczennik, błogosławiony (zm. 1792 )
1757 – Jacques-René Hébert , francuski dziennikarz, rewolucjonista (zm. 1794 )
1773 – (lub 1772 ) Euzebiusz Słowacki , polski historyk i teoretyk literatury, dramaturg, ojciec Juliusza (zm. 1814 )
1784 – Hieronim Bonaparte , król Westfalii (zm. 1860 )
1793 – Michel Chasles , francuski matematyk, fizyk (zm. 1880 )
1798 – Carl Moltke , duński polityk (zm. 1866 )
1803 – Karl von Spruner , niemiecki generał, kartograf (zm. 1892 )
1805 :
1812 – Aimé-Victor-François Guilbert , francuski duchowny katolicki, kardynał-nominat, arcybskup Bordeaux (zm. 1889 )
1813 – John L. O'Sullivan , amerykański dziennikarz, polityk, dyplomata (zm. 1895 )
1822 – Ferdynand Sabaudzki , książę Genui (zm. 1855 )
1828 – Napoleon Lucjan Bonaparte , francuski kardynał (zm. 1895 )
1832 – Hermann Ottomar Herzog , amerykański malarz pochodzenia niemieckiego (zm. 1932 )
1847 – Magdalena Morano , włoska salezjanka, błogosławiona (zm. 1908 )
1852 :
1857 – Michaił Aleksiejew , rosyjski generał (zm. 1918 )
1861 – Juliusz Leo , polski prawnik, ekonomista, polityk, prezydent Krakowa (zm. 1918 )
1862 – Gerhart Hauptmann , niemiecki pisarz, laureat Nagrody Nobla (zm. 1946 )
1865 – Lea Fatur , słoweńska pisarka, poetka, dramaturg (zm. 1943 )
1866 – Cornelia Sorabji , indyjska pisarka, działaczka społeczna (zm. 1954 )
1872 – Kazimierz Porębski , polski wiceadmirał, rosyjski kontradmirał (zm. 1933 )
1874 – August Krogh , duński fizjolog, laureat Nagrody Nobla (zm. 1949 )
1876 :
1877 – Leopold Skulski , polski farmaceuta, chemik, polityk, premier RP (zm. 1940 )
1879 – Lewis Stone , amerykański aktor (zm. 1953 )
1880 – Wacław Makowski , polski prawnik, polityk, minister, marszałek Sejmu (zm. 1942 )
1887 :
1889 – Manuel II Patriota , król Portugalii (zm. 1932 )
1891 – Erwin Rommel , niemiecki feldmarszałek III Rzeszy (zm. 1944 )
1894 – Karol López Vidal , hiszpański działacz Akcji Katolickiej , męczennik, błogosławiony (zm. 1936 )
1895 :
1896 – Bolesław Bronisław Duch , polski generał (zm. 1980 )
1897 – Sacheverell Sitwell , brytyjski krytyk literacki, historyk sztuki, poeta,eseista (zm. 1988 )
1900 – Marcin Józef , hiszpański lasalianin, męczennik, święty (zm. 1934 )
1901 :
1903 – Mieczysław Mietkowski , polski polityk, generał pochodzenia żydowskiego (zm. 1990 )
1905 :
1906 – Curtis LeMay , amerykański generał lotnictwa (zm. 1990 )
1907 :
1908 – Carlo Abarth , austriacki konstruktor (zm. 1979 )
1909 :
1912 – Karl-Heinz Gerstner , niemiecki dziennikarz (zm. 2005 )
1914 :
1919 – Nova Pilbeam , brytyjska aktorka (zm. 2015 )
1922 :
1923 – Samuel Klein , polski przedsiębiorca (zm. 2014 )
1924 – Gianni Ferrio , włoski dyrygent, kompozytor (zm. 2013 )
1925 – Howard Baker , amerykański polityk (zm. 2014 )
1926 – Manfred Müller , niemiecki duchowny katolicki, biskup Ratyzbony (zm. 2015 )
1927 – Harry Keough , amerykański piłkarz (zm. 2012 )
1929 :
1930 :
1931 – Mwai Kibaki , kenijski polityk, prezydent Kenii
1932 :
1933 – Gloria Foster , amerykańska aktorka (zm. 2001 )
1934 :
1937 – Yaphet Kotto , amerykański aktor
1938 – Stefan Jurczak , polski polityk, związkowiec, działacz opozycji w okresie PRL , wicemarszałek Senatu (zm. 2012 )
1940 :
1944 – Ignacy Józef III Younan , syryjski duchowny katolicki, patriarcha Antiochii
1945 – Anni-Frid Lyngstad , norweska piosenkarka
1947
1948 – Mando Ramos , amerykański bokser (zm. 2008 )
1949 – Andrzej Arendarski , polski polityk
1950 :
1951 :
1952 :
1954 :
1955 – Martien Vreijsen , holenderski piłkarz
1957 – Jerzy Borowczak , polski związkowiec, polityk, poseł na Sejm RP
1959 – Timothy Creamer , amerykański astronauta
1961 – Piotr Perżyło , polski lekkoatleta, kulomiot (zm. 2012 )
1962 :
1964 :
1966 :
1967 :
1968 :
1969 – Helen Kelesi , kanadyjska tenisistka
1970 :
1971 :
1972 – Jacek Lachowicz , polski klawiszowiec, wokalista, członek zespołu Ścianka
1973 :
1974 :
1975 – Nikola Prkačin , chorwacki koszykarz
1976 :
Brandon DiCamillo , amerykański aktor, komik, reżyser, scenarzysta, scenograf
Mario Galinović , chorwacki piłkarz, bramkarz
Virginie Ledoyen , francuska aktorka
Claudia Llosa , peruwiańska reżyserka, scenarzystka filmowa
1977 :
1978 :
1979 :
1982 :
1983 :
1984 :
1985 :
1986 :
1987 :
1988 :
1990 :
1991 :
1992 :
1993 – Paulo Dybala , argentyński piłkarz pochodzenia polsko-włoskiego
655 :
1028 – Konstantyn VIII , cesarz bizantyński (ur. 960 )
1136 – Leopold III , margrabia Austrii , święty (ur. 1073 )
1280 – Albert Wielki , niemiecki dominikanin, teolog, filozof scholastyczny, Doktor Kościoła , święty (ur. ?)
1527 – Jan (Sacranus) z Oświęcimia , polski duchowny katolicki, kanonik krakowski i kujawski, profesor i rektor Akademii Krakowskiej , teolog, mówca, epistolograf (ur. 1443 )
1544 – Łucja z Narni , włoska tercjarka dominikańska, stygmatyczka, błogosławiona (ur. 1476 )
1560 – Domingo de Soto , hiszpański filozof, teolog, dominikanin (ur. 1494 )
1622 – Paweł Wołucki , polski duchowny katolicki, biskup kamieniecki , włocławski i łucki , dyplomata (ur. 1560 )
1628 :
1630 – Johannes Kepler , niemiecki astronom (ur. 1571 )
1634 – Tomasz Hioji Rokusayemon Nishi , japoński dominikanin, męczennik, święty katolicki (ur. 1590 )
1635 – Thomas Parr , angielski superstulatek (ur. 1483 )
1670 – Jan Ámos Komenský , czeski pedagog, filozof, reformator i myśliciel protestancki (ur. 1592 )
1691 – Aelbert Cuyp , holenderski malarz (ur. 1620 )
1709 – Teofila Ludwika Zasławska , polska księżna (ur. 1654 )
1712 – James Hamilton , szkocki arystokrata, dyplomata (ur. 1658 )
1761 – Giovanni Poleni , włoski matematyk, fizyk, astronom, wynalazca (ur. 1683 )
1765 – Zofia Dorota , księżniczka pruska, margrabina brandenburska (ur. 1719 )
1787 – Christoph Willibald Gluck , niemiecki kompozytor (ur. 1714 )
1794 – John Witherspoon , amerykański polityk (ur. 1723 )
1811 – Józef Pignatelli , hiszpański prezbiter, jezuita, święty (ur. 1737 )
1819 – Daniel Rutherford , szkocki chemik, fizyk (ur. 1749 )
1839 – Giocondo Albertolli , włoski architekt, dekorator, malarz, rzeźbiarz pochodzenia szwajcarskiego (ur. 1742 )
1848 :
1853 – Maria II , królowa Portugalii (ur. 1819 )
1863 – Fryderyk VII , król Danii (ur. 1808 )
1883 – John Lawrence LeConte , amerykański entomolog (ur. 1825 )
1888 – Maksymilian Józef Wittelsbach , książę w Bawarii (ur. 1808 )
1904 – Helena Maria de Chappotin , francuska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Franciszkanek Misjonarek Maryi , błogosławiona (ur. 1839 )
1905 – Iwan Sieczenow , rosyjski fizjolog (ur. 1829 )
1907 – Józef Kalinowski , polski inżynier wojskowy, uczestnik powstania listopadowego , święty (ur. 1835 )
1910 – Stanisław Kostanecki , polski chemik (ur. 1860 )
1915 – Félix de Blochausen , luksemburski polityk, premier Luksemburga (ur. 1834 )
1916 – Henryk Sienkiewicz , polski pisarz, publicysta, laureat Nagrody Nobla (ur. 1846 )
1917 – Émile Durkheim , francuski filozof, socjolog, pedagog (ur. 1858 )
1919 – Alfred Werner , szwaicarski chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1866 )
1929 – Marceli Barciński , polski przemysłowiec, działacz gospodarczy, społeczny i oświatowy, dziennikarz, literat (ur. 1881 )
1939 – Szaja Uger , polski dziennikarz, działacz społeczny i sportowy pochodzenia żydowskiego (ur. 1873 )
1941 :
1942 – Erik Severin , szwedzki curler (ur. 1879 )
1947 – Eduard von Schleich niemiecki pilot wojskowy, as myśliwski (ur. 1888 )
1948 – Ludwik Darowski , polski polityk, minister (ur. 1881 )
1949 :
1954 – Lionel Barrymore , amerykański aktor (ur. 1878 )
1955 – Lloyd Bacon , amerykański aktor, reżyser filmowy (ur. 1889 )
1956 – Kazimierz Czyński , polski reżyser filmowy (ur. 1891 )
1957 :
1958 :
1959 – Charles Thomson Rees Wilson , szkocki fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1869 )
1961 – Johanna Westerdijk , holenderska botanik (ur. 1883 )
1962 – Irene Lentz , amerykańska kostiumografka (ur. 1900 )
1963 :
1967 :
1972 :
1976 – Jean Gabin , francuski aktor (ur. 1904 )
1977 :
1978 – Margaret Mead , amerykańska antropolog kulturowy (ur. 1901 )
1981 – Walter Heitler , niemiecki fizyk, chemik (ur. 1904 )
1982 :
Vinoba Bhave , indyjski reformator społeczny (ur. 1895 )
Franciszek Fenikowski , polski pisarz, poeta, reportażysta (ur. 1922 )
Achille Lauro , włoski przedsiębiorca, polityk (ur. 1887 )
Marian Olewiński , polski inżynier budownictwa, polityk (ur. 1912 )
Allen Woodring , amerykański lekkoatleta, sprinter (ur. 1898 )
1986 – Aleksander Tansman , polski kompozytor, pianista (ur. 1897 )
1987 – Marian Turwid , polski pisarz, malarz (ur. 1905 )
1991 :
1996 – Andrzej Górbiel , polski dziennikarz, informatyk (ur. 1970 )
1998 – Henryk Chmielewski , polski bokser (ur. 1914 )
1999 – Lucien Jasseron , francuski piłkarz (ur. 1913 )
2000 :
2001 – Alberto Ullastres , hiszpański polityk, prawnik (ur. 1914 )
2002 :
2003 – Mohamed Choukri , marokański pisarz (ur. 1935 )
2004 – Honorat Wiśniewski , polski trener lekkoatletyki (ur. 1942 )
2006 :
2007 – Elżbieta Ostrowska , polska pisarka (ur. 1923 )
2008 :
2009 :
2010 :
2011 – Jakub Goldberg , polski historyk (ur. 1924 )
2012 :
2013 :
2014 :
Przypisy