Txirrindularitza
Txirrindularitza edo ziklismoa aisialdirako jarduera eta hainbat dizplina (hala nola, ziklo-krosa, errepideko txirrindularitza eta pistako txirrindularitza) barne-hartzen duen kirola da. Kirol gisa, Txirrindularitzaren Nazioarteko Batasunak (UCI) arautzen du, baina badira beste hainbat erakunde ere, txirrindularitzako beste arloak kudeatzen dituztenak (UCI Pro Tour). Bereziki kirola denean, bi gurpileko bizikleta batean jarduten da, oinekin bi pedal sakatuz eta zangoekin indar eginez. Hala ere, txirrindularitza praktikatzeko badira bestelako zikloak, hala nola trizikloak eta monozikloak.
Pistan izaten diren lasterketak lastertasunezkoak edo erresistentziazkoak izaten dira. Errepideetan egiten direnak oso ezagunak dira, batik bat profesionalen artean egiten diren itzuli handiak. Ezagunak dira halaber astebete irauten duten itzuliak (Euskal Herriko Itzulia, Kataluniako Itzulia, besteak beste) eta baita egun bakarreko lasterketak ere (Milan-San Remo, Paris-Niza, eta Donostia Klasikoa, besteak beste). Txirrindularitza olinpiar kirola da 1896. urteaz geroztik.
1900. urtean sortu zen Nazioarteko Txirrindularitza Federazioa (Union Cycliste Internationale, UCI). Garai haietan hasi ziren itzuli handiak antolatzen: Frantziako Tourra (1903), Italiako Giroa (1908), eta Espainiako Itzulia (1935). 1965. urtean, txirrindulari profesionalen eta amateurren artean izan ziren gorabeherak zirela eta, Nazioarteko Olinpiar Batzordeak txirrindularitza Olinpiar Jokoetatik kentzeko mehatxua egin zuen; hala, UCI zena bi elkartetan banatu zen: profesionalak biltzen dituen Fédération Internationale du Cyclisme Professionnel (Europako 10 herrialde biltzen dituena) eta Fédération Internationale Amateur de Cyclisme (munduan zehar 100 elkarte kide baino gehiago dituena).
Txirrindularitza kirol bezala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lasterketa ezagunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Txirrindularitza  |
- (Ingelesez)(Frantsesez)UCIren webgunea
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek Creative Commons Aitortu 3.0 Espainia lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
