ਜਿਬਰਾਲਟਰ
ਜਿਬਰਾਲਟਰ ਔਬੇਰਿਅਨ ਪਰਾਇਦੀਪ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਨੋਕ 'ਤੇ ਭੂਮੱਧ ਸਾਗਰ ਦੇ ਪਰਵੇਸ਼ ਦਵਾਰ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਸਵਸ਼ਾਸੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖੇਤਰ ਹੈ। 6.843 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ (2.642 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਹੱਦ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਪੇਨ ਨਾਲ਼ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਜਿਬਰਾਲਟਰ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਸ਼ਸਤਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਆਧਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਨੌਸੇਨਾ (Royal Navy) ਦਾ ਇੱਕ ਅਧਾਰ ਹੈ।
ਜਿਬਰਾਲਟਰ ਦੀ ਸੰਪ੍ਰਭੁਤਾ ਆਂਗਲ - ਸਪੇਨੀ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੁੱਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਤਰੇਚਤ ਸੁਲਾਹ 1713 ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਪੇਨ ਦੁਆਰਾ ਗਰੇਟ ਬਰੀਟੇਨ ਦੀ ਕਰਾਉਨ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਪੇਨ ਨੇ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਅਧਿਕਾਰ ਜਤਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਲੌਟਾਨੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਿਬਰਾਲਟਰ ਦੇ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਰਹਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਸੰਪ੍ਰਭੁਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ।[੧]
ਇਹ ਚਟਾਨੀ ਪਰਾਇਦੀਪ ਹੈ, ਜੋ ਸਪੇਨ ਦੇ ਮੂਲ ਥਾਂ ਵਲੋਂ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਪੂਰਵਂ ਵਿੱਚ ਭੂਮੱਧ ਸਾਗਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਐਲਜੇਸਿਅਰਾਸ ਦੀ ਖਾੜੀ ਹੈ। 1713 ਤੋਂ ਇਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਉਪਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਛਾਉਨੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਜਿਬਰਾਲਟਰ ਦੇ ਚਟਾਨੀ ਪ੍ਰਾਯਦੀਪ ਨੂੰ ਚੱਟਾਨ (ਦਿੱਤੀ ਰਾਕ) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਚੱਟਾਨ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਅਚਾਨਕ 'ਤੇ ਉੱਠਦੀ ਦਿਸਣਯੋਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਚਟਾਨੀ ਸਥਲਖੰਡ ਉੱਤਰ ਦੱਖਣੀ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਪਤਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੁਆਰਾ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਵਿਭਕਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਪਰ ਕਈ ਉੱਚੀ ਚੋਟੀਆਂ ਹਨ। ਚੱਟਾਨਾਂ ਚੂਨਾ ਪੱਥਰ ਦੀ ਬਣੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੁਫਾਵਾਂ ਨਿਰਮਿਤ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕੁੱਝ ਗੁਫਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਜੀਵ-ਜੰਤੁਵਾਂਦੇ ਚਿਹਨ ਵੀ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ।
ਜਿਬਰਾਲਟਰ ਨਗਰ ਨਵਾਂ ਬਸਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਨਗਰ ਦੀ ਆਮਤੌਰ: ਸਾਰੇ ਪੁਰਾਣੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਇਮਾਰਤਾਂ ਲੜਾਈ (177-83) ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਗਈ। ਵਰਤਮਾਨ ਨਗਰ ਰਾਕ ਦੇ ਉੱਤਰੀ-ਪੱਛਮ ਵਾਲਾ ਭਾਗ ਵਿੱਚ 3/16 ਵਰਗ ਮੀਲ ਦੇ ਖੇਤਰਫਲ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਸਮੁੰਦਰ ਦਾ ਕੁੱਝ ਭਾਗ ਸੁਖਾਕਰ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਗਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਵਪਾਰਕ ਭਾਗ ਪੱਧਰਾ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪੱਧਰੇ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦੇ ਵੱਲ ਉੱਚੇ ਅਸਮਤਲ ਭੱਜਿਆ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਿਵਾਸਸਥਾਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਦੇ ਵੱਲ ਫੌਜ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਅਤੇ ਬੇਰਕ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆ ਵੀ ਹੈ। ਜਿਬਰਾਲਟਰ ਕੋਇਲੇ ਦੇ ਵਪਾਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਸੀ 'ਤੇ ਤੇਲ ਤੋਂ ਜਲਯਾਨੋਂ ਦੇ ਚਲਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਜਿਆਦਾ ਸਥਿਲਤਾ ਆ ਗਈ ਹੈ।
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ[ਸੋਧੋ]
- Interactive Map of Gibraltar
- Gibraltar.com – Complete information portal for Gibraltar
- Government of Gibraltar
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
 |
ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ ਜਿਬਰਾਲਟਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੀਡੀਆ ਹੈ। |
 |
ਇਹ ਲੇਖ ਇੱਕ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। |  |
