Tunisia
|
Tunisia |
|||
|---|---|---|---|
| Devisa nacionala : cap | |||
| Identificants | |||
| ULAN | |||
|
|||
| Autres informacions
|
|||
| Lenga oficiala | arabi, francés | ||
| Capitala populacion (an) |
Tunis 1 996 117 (metropòli - 2003) |
||
| President | Moncef Marzouki | ||
| Primièr ministre | Béji Caïd Essebsi | ||
| Superfícia | 163 610 km² | ||
| Populacion Densitat |
10 327 800[1] (2008) 63 ab./km² |
||
| Independéncia - Jorn |
(de França) 20 de març de 1956 |
||
| Moneda | dinar tunisian | ||
| Ora Ora d'estiu |
UTC+1 UTC+2 |
||
| Imne nacional | Himat Al Hima | ||
| ISO-3166 (Internet) | .tn | ||
| Còde telefonic | +216 | ||
Tunisia es un país del nòrd d'Africa. Confronta Libia al sud-èst e al sud, e Argeria a l'oèst.
Somari
Istòria[modificar | modificar la font]
Lo territòri de la Tunisia modèrna foguèt administrat gaireben en la siá totalitat jol nom de la província romana d'Africa, e venguèt un dels granièrs de Roma. Al sègle V, los vandals jol comandament de Genseric, ocupèron la region. Al sègle VI, Belisari recuperèt la region per l'Empèri Bizantin. Al sègle VII venguèt una partida de la dinastia omeia e dels abbassidas, jol nom de Ifriqiya; a aquela epòca se fondèt la vila de Cairoan. Posteriorament los berbèrs natius arribèron al poder amb l'aprovacion del Califat Fatimita, e la dinastia aglabida foguèt remplaçada per la dinastia dels Ziris. En 1045, los ziris renoncièron al shi'isme, e los fatimidas mandèron a Banu Hilal, una confederacion de bedoïns, per acabar amb los ziris. D'aqueste biais, la region foguèt devastada e la prospèra industria agrària foguèt arroïnada.
En 1159, los Almoravidas dominèron la region, e foguèron expulsats al sègle XIII pels hafsis, que governèron Ifriqiya. Se refugièt ailà e i moriguèt Loís IX de França, quand anava pel camin de las crosadas. A la debuta del sègle XVI, Espanha capitèt de contrarotlar qualques vilas litoralas, que foguèron lèu perdudas davant l'Empèri Otoman, que governèt Ifriqiya dempuèi 1574. Los governants turcs, los Begs, obtenguèron un gra d'independéncia per çò qu'es de Turquia.
Al sègle XIX los Begs sollicitèron lo prèst de gròssas somas d'argent a França, que comencèt de contemplar la colonizacion de Tunisia. Lo 12 de mai de 1881, França declarèt Tunisia coma protectorat, après un acòrdi ont permetèt l'ocupacion britanica de Chipre; malgrat aiçò, fòrça abans d'aquela data lo govèrn beg tunisian aviá perdut la siá autonomia.
Pendent la Segonda Guèrra Mondiala, Tunisia foguèt una de las colonias francesas leialas al regim proalemand de Vichèi, e las tropas alemandas ocupèron lo sieu territòri, en essent atrapadas. Tunisia contunhariá jol contraròtle colonial de França après la guèrra e arribariá a la siá independéncia en 1956.
Lo president Zine El Abidine Ben Ali foguèt reelegit per un tresen mandat en 1999, e lo sieu partit, l'Agropacion Constitucionala Democratica (RCD), obtenguèt 148 dels 182 sètis del Parlament. Mohamed Ghannouchi foguèt nomenat primièr ministre. Tunisia comencèt un periòde de mai de dubertura cap a l'exterior. Los IVen Encontres Patronals Centromediterranèa se debanèron pel primièr còp en Tunisia, ont lo país prepausèt la creacion d'una zona de liure comèrci, que se concretizèt en 2001 entre Marròc, Egipte, Tunisia e Jordania. S'aumentèt la cooperacion amb los païses de Magrèb ras de la menaça islamica, amb entrevistas amb los Presidents d'Argeria e Libia, e lo Rei de Marròc.
En 2001 l'Union Europèa signèt d'acòrdis amb Tunisia pel contraròtle de l'emigracion clandestina, que se concretizarián pel Grop 5+5 en 2002 (Portugal, Espanha, França, Itàlia, Malta e Mauritània, Marròc, Argeria, Tunisia e Libia). Un grop terrorista ligat a Al-Qaida cometèt un atemptat l'11 d'abril de 2002 en una sinagòga a l'illa de Jerba, ont moriguèron 15 personas.
En 2002, l'Assemblada Nacionala aprovèt una reforma de la Constitucion que preconizava la creacion d'una segonda cambra legislativa (Cambra de Conselhièrs), màger proteccion dels dreches e libertats publicas aital coma l'eliminacion del limit de mandats d'un president.
En 2011, a la seguida de manifestacions, lo president Ben Ali fugís en Arabia Saudita. Foued Mebazaa ven president per interim.
Politica[modificar | modificar la font]
Geografia[modificar | modificar la font]
Tunisia a un litoral de 1148 km d'extension en la Mar Mediterranèa. Lo sieu clima es temperat al nòrd, e desertic al sud. Lo terren al nòrd es montanhós e al sud es plan e caud.
Economia[modificar | modificar la font]
De veire: Economia de Tunisia
Tunisia a una economia divèrsa, ont los sectors de màger importància son l'agricultura, mineracion, energia torisme, petròli e manufacturas. Del temps que demòra lo pes del contraròtle governamental suls tèmas economics, s'es anat redusint pauc a pauc amb la creissença de la privatizacion, una simplificacion de l'estructura en los impòstes, e un tractament mai adaptat sul deute. La creissença reala èra de 5,0% dins lo decenni de 1990, e l'inflacion seguiguèt en casuda fins a 2006. L'aument dins lo comèrci e lo torisme son estats los elements clau per la creissença economica establa.
L'associacion entre Tunisia e l'Union Europèa, la primièra entre l'UE e un país mediterranèu, dintrèt en vigor lo 1èr de març de 1998. Jos aquel acòrdi, Tunisia acceptèt de facilitar lo comèrci amb los Estats Units dins lo decenni de 2000. Màger privatizacion, e desliurança del còde dels investiments per atraire d'investiments estrangièrs, e desvolopament en l'eficiéncia del govèrn son los rèptes pel futur de Tunisia. Segon lo British Philip's university atlas del 2000, Tunisia possedís una resèrva de fosfat dins la part centrala del país.
