Belgica

Belgica

Res apud Vicidata repertae:

Continens: Europa
Territoria finitima: Germania, Luxemburgum, Francia, Nederlandia, Regnum Nederlandiae
Caput: Urbs Bruxellae

Gubernium

Monarchia constitutionalis, Q3208952
Princeps: Philippus
Praefectus: Carolus Michel
Consilium: Q1137059
Iudicium: Q1755321, Q1230309, Q1761425
Situs interretialis

Populus

Numerus: 11 150 516±1
Sermo publicus: Lingua Batava, lingua Francogallica, Lingua Theodisca
Zona horaria: Q25989, Q6655, Q6723
Moneta: Euro, Q232415

Commemoratio

Paean: Q161539

Sigla

ISO BE, BEL, 056; IOC BEL
Dominium interretiale: Q39773
Praefixum telephonicum: +32

Belgica ("Gallia Belgica") sive Belgium (Batave: Koninkrijk België; Francogallice: Royaume de Belgique; Theodisce: Königreich Belgien) est regnum in Europa Occidentali situm, in limite culturae inter Europam Latinam et Germanicam. Caput est Bruxellae, sedes Unionis Europaeae.

Divisiones administrativae

Belgica "est omnis divisa in partes tres" (ut diceret Caesar), quarum unam incolunt Flandri (Flandriam, ubi Batavice loquuntur), aliam Vallones (Regionem Vallonicam, ubi Francogallice), tertiam qui ipsorum lingua Bruxellois, nostra 'Bruxellenses' appellantur (in qua regione maior incolarum pars sermone Francogallico utitur, quae tamen regio de iure bilinguis habetur).

In orientalibus regni summi partibus exstat regio administrativa cuius incolae sermone Theodisco utuntur.

Historia

A Medio Aevo exeunte usque ad saeculum septimum decimum Belgicum territorium fuit prosperum commercii culturaeque sedes. Totum fere territorium eadem in essentia a ducibus Burgundiae saeculo quinto decimo collectum est, antequam diversis Europaeis potentiis (Hispania, Austria, Francia, Batavia) caperetur, et postea suam libertatem anno 1830 consecuta est. Recens Belgiae historia rapida industrializatione, Congi colonizatione, duobus bellis orbis terrarum, et inter principales linguisticas civitatis communitates politicis conflictuum ortibus notata est.

Belgia monarchia constitutionalis est, nunc Philippus, septimus Belgarum rex est. Belgia est Foederalis Civitas ex anno 1994 sex foederalibus rebus integrata quae tres regiones (Bruxellensis, Flaminga, Vallonica) et tres communitates (Flaminga, Francica, Theodisca) sunt. Sanctus Belgiae patronus est Sanctus Iosephus. Sententiola est "Concordia Vis."

Toponymia

Nomen Belgica ducta est a Gallia Belgica, imperii Romani provincia in maxima Galliae Septemtrionis parte, quam populus Belgarum, i.e. Celtarum Germanorumque mixtio, incolebat. Historice, Belgia, Nederlandia et Luxemburgum Pagi Inferiores nota sunt, qui aliquod extensius quam praesens Beneluxiensium civitatum circulus complecti solebant. Per saecula quintum decimum et sextum decimum, nomen Belgiae vox administrativa et etiam "Pagorum Inferiorum nympham" repraesentantis allegoriae nomen factum est. Eius semanticus complexus, nihilominus, ob septem provinciarum divisionem post Bellum Octoginta Annorum minutus est. Saepius vox exclusive ad meridionales provincias et earum incolas referebatur, quamquam vocis Nederlandensis synonymum erat. Cum Franciae adiunctione, et voluntaria Principatus Leodiensis coniunctio in Rem Publicam Francicam, vox Belga populo grator facta est ut praesentis Regni Belgiae incolas designaret. Anno 1830, libertate capta, nomen publicum factum est.

Historia

Septendecim Provinciae (russae, fuscae et flava areae) et Principatus Leodiensis (viridis).

Saeculo primo, Caesar Belgas, loci tribum, vicit, et provincia Galliae Belgicae instructus est. Germanicarum Francarum tribuum Gradualis immigratio per saeculo quinto, regionem sub Merovingiorum regum regula posuit. Sequit^? est par Imperium Carolingium per saeculum octavum. Hoc imperium anni 843 divisa erat in partes tres et ideo in plus minusve liberorum feudorum aggregatum quae per Medium Aevum vel Regis Franciae vel Imperatoris Romani vassali erant. Horum feudorum multa intra Nederlandiam Burgundiensem saeculis quarto decimo et sexto decimo coniuncta sunt. Imperator Carolus V Septemdecim Provinciarum unionem personaeannis fere 1540/1549 tetendit, eam multo plus quam unionem personalem secundum Pragmaticam Sanctionem anni 1549 faciens, et suum pondus super Principatu Leodiensi auxit.

Bellum Octoginta Annorum (1568–1648) regionem in Septemtrionalem Belgicam Foederatam et in meridiem Belgicam Regiam divisit. Haec ultima deinceps ab Hispanicis et Austriacis Habsburgensibus regitur et maximam praesentis Belgiae partem continebat. Hoc plerorumque Franco-Hispanicorum et Franco-Austriacorum bellorum theatrum per saeculis septimo decimo et duodevicensimum fuit. Expeditiones anni 1794 in Bellis Rerum Novarum Francicarum sequentes, Pagi Inferiores, inclusis territoriis quae nominaliter nunquam sub Habsburgensi regula fuerant, ut Principatus Leodicensis, Prima Re Publica Francica adiuncti sunt, sic finita Austriaca regula in regione. Pagorum Inferiorum readunatio ut Regnum Foederatum Pagorum Inferiorum evenit, dissoluto Primo Imperio Francico anno 1815. Die 18 Novembris 1830 Res Novae Belgicae liberam et Catholicam et neutralisticam Belgiam sub temporaria gubernatione et nationali congressu instituerunt. Anno 1831, rege Leopoldo I, Belgia monarchia constitutionalis et parlamentaria democratia facta est. Quamquam suffragium in principiis restrictum est, suffragium universale anno 1893 (cum suffragio plurali usque ad annum 1919) et feminis anno 1949 inductum est. Principales politicae saeculi XIX factiones Factio Catholica et Factio Liberalis erant, emergente Factione Laborali Belgica eodem exeunte saeculo. Francica originaliter una sollemnis lingua a nobilitate et classe burgensium adoptata est. Progressive suum universum pondus amisit, lingua Batava etiam agnita. Haec agnitio sollemnis anno 1898 facta est, et anno 1967 Batavica Constitutionis versio secundum leges accepta est.

Rerum Novarum Belgicarum episodia anni 1830, pictura ab Aegidio Carolo Gustavo Wappers anno 1834 picta, nunc in Museo Artis Antiquae Bruxellis.

Conloquium Berolinense anni 1885 Liberam Congi Civitatem regi Leopoldo II privatam possessionem dedit. E circa 1900, crescens internationalis cura saevae tractationis Congengium incolarum sub Leopoldo II, cui Congus praecipue redituum fons ex ebore et cumme erat. Anno 1908, protestationes civitatem Belgicam responsalitatem^? colonialis gubernationis sumere fecerunt, quamobrem Congus Belgicus nominatus est.

Germania in Belgiam anno 1914 invasit ut Destinati Schieffeniani pars et pleraque aciei occidentalis proelia primo bello mundano occidentalibus in reipublicae partibus evenerunt. Belgica Germanicas colonias Ruandae Urundiae (in praesenti Ruandae et Burundiae per bellum suscepit, et Belgiae anno 1924 Societate Civitatum datae sunt. Ut belli mundani sequelae, Borussianorum Oeporum et Malmundariae districta Belgia anno 1925 adiuncta sunt, quod quamobrem Theodiscophonicae communitatis causa est. Germania de novo in civitatem anno 1940 per Belli Fulgurosi offensionem invasit et eam occupavit usque ad liberationem anno 1945 ab Alligatis. Congus Belgicus libertatem anno 1960 per Crisem Congi consecutus est; Ruanda Urundia duobus annis postea eum secuta sunt.

Post secundum bellum mundanum Belgia Consociationo ex Pacto Atlantico Septentrionali socia conditrix se iunxit et circulus Beneluxiensis civitatis iuxta cum Nederlandia et Luxemburgo formavit. Belgia Communitatis Europaeae Carbonis et Chalybis sex conditricum una et Communitatis Europaeae Energiae Atomicae et Communitatis Oeconomicae Europaeae, anno 1957 conditae, facta est. Haec ultima nunc Unio Europaea est cui Belgia hospitio principalium administrationum et institutorum accipit, inclusis Commissione Europaea, Consilio Unionis Europaea et extraordinariis et commissionis sessionibus Parlamenti Europaei.

Regimen et res politicae

Ab die 6 Decembris 2011 dux gubernationis Aelius Di Rupo.

Foederale bicamerale parlamentum Senatu et Camera Legatorum Belgica componitur. Quorum primus a quadraginta directe electis politicis et viginti uno legatis constituitur quos tres communitatis parlamentarii, decem senatores cooptati et regis filii, ut senatores de Iure qui practice suum suffragium non ferunt designant. Camerae 150 legati per proportionalis suffragii systema ex undecim districtis comitialibus eliguntur. Belgia paucarum civitatum suffragium obligatorium habentium una est, quod sic maximorum participationis comitialis indicum unum in mundo manet.

Rex (in praesenti Philippus) est dux civitatis, quamquam cum circumscriptis praerogativis. Ministros, Primo Ministro incluso, qui Camerae Legatorum fiduciam habent ut gubernatio foederalis formetur designat. Batavophonorum et Francophonorum ministrorum numerus idem est ut Constitutio praescribit. Iudiciale systema in Iure Civili quod e Codice Neapolionico oritur fundatur. Tribunal Cassationis ultimae provocationis tribunal est, dum Tribunale Appellationis unus gradus inferius est.

Belgica politica instituta complexa sunt; pleraeque politicae potestates de necessitate repraesentandarum principalium culturae communitatum instruuntur. Circa annum 1970, significativae nationales Belgicae factiones politicae in distincta elementa divisae sunt quae politicas linguisticasque harum communitatum curas praecipue repraesentant. Principales factiones in quaque communitate, quamquam prope medium politicum, ad tres magnos circulos pertinent qui sunt: Dexterae Liberales, socialiter Conservativi Democratae Christiani, et Sociales Democratae Sinistram formantes. Additiciae notabiles factiones munere suo fungi medio in ultimo saeculo coeperunt, praesertim de linguisticis, nationalisticis oecologisticis thematibus et nuper peculiariter Liberali natura aliquae.

Democratico-Christianae coalitionis gubernationum catena ex anno 1958 post primam Crisem Dioxinarum, maximum nutritionalis contaminationis scandalum, anno 1999 fracta est. "Coalitio Iridis" e sex factionibus emersit quae erant; Flamingi et Francophoni Liberales, Social-Democratae et Oecologistae. Postea, Liberalium et Social-Democratarum "Coalitio Purpurea" formata est postquam Oecologistae pleraque sua scamna in Comitiis Generalibus anni 2003 amitterent. Gubernatio a Primo Ministro Guidone Verhofstadt ex anno 1999 ad 2007 ducta libratam dispensationem oeconomicam, aliquas stipendiarias reformationes, destina paulatim nuclearem amotionem consecuta est et legislationem instigavit permittenda stringentiore criminum bellicorum et leniore drogiarum mollium usus prosecutione. Restrictiones de abnuenda euthanasia minutae et matrimonium homophylophilicum^? legitimum est. Gubernatio activae diplomatiae in Africa favit et Iraquiae occupationi adversata est. Guidonis Verhofstadt coalitioni in Iunii anni 2007 comitiis male evenerunt. Ex illo tempore regnum diuturnum discrimen politicum experitur. Sic magna haec crisis est ut aliqui observatores de possibili Belgiae partitione cogitaverint. E die 21 Decembris anni 2007 usque ad 20 Martii anni 2008 tertia gubernatio Guidonis Verhofstadt officio functa est. Haec coalitio Flamingorum Francophonorumque Democratarum Christianorum, Flamingorum Francophonorumque Liberalium, et Francophonorum Social-Democratarum temporariam gubernationem usque ad 20 Martii anni 2008 formavere. Isto in die nova gubernatio, a Flamingo Democrata Christiano Ivo Leterme ducta, vero foederalium comitiorum Iunii anni 2007 victore, a rege iurata est. Die 15 Iulii 2008, Ivus Leterme ministrorum consilii abdicationem regi nuntiavit, quia nullus progressus in constitutionalibus reformationibus factus erat. Satis potestatem servavit ut obsignaretur Foedus Olisiponense.

Relatores sine finibus, in suo Indice mundano libertatis preli (2007), Belgicam quinto loco (cum Finnia et Suecia) e 169 civitates conlocavit.

Communitates regionesque

Communitates:
     Communitas Flaminga          Communitas Franco-Flaminga      Communitas Francophona     Communitas Theodiscophona

Regiones:
     Regio Flaminga     Bruxellae-Capitis Regio     Regio Vallonica

Secundum usum qui vestigari usque ad regias Burgundiensem Habsburgensemque possunt, saeculo XIX Francice loqui necessarium erat ad pertinendum ad gubernantem classem superiorem, et Batave, Vallonice aut quavis alia dialecto locuti reapse secundae classis cives erant. Sero hoc saeculo et continenter sequenti saeculo XX Motus Flamingus et Vallonicus evolverunt ut hic status contrarie mutaretur. Dum Vallones et plerique Bruxellenses Francicam ut suam primam linguam adoptaverunt, Flamingi noluerunt et in progressive imponenda Batava ut Flandriae sollemni lingua bene successit. Post secundum bellum mundanum Belgica politia magis magisque duarum principalium linguarum communitatum autonomia dominata est. Intercommunales tensiones ascenderunt et constitutio emendata est ut minuerentur potentiales conflictus.

In quattuor linguisticis areis annis 1962–1963 definitis, consecutivae nationalis constitutionis emendationes annis 1970, 1980, 1988, et 1993 unam foederalem civitatem cum segregatis politicis potestatibus statuerunt tribus in planis quae sunt:

1. 1. Gubernatio foederalis Belgica, fundata in Bruxellis
2. 2. Tres communitates linguisticae:
   1. Communitas Flaminga (Batavophona)
   2. Communitas Francophona
   3. Communitas Theodiscophona
3. 3. Tres regiones:
   1. Regio Flandrica, subdivisa in quinque provinciis
   2. Regio Vallonica, subdivisa in quinque provinciis
   3. Bruxellae-Capitis Regio

Constitutionales linguisticae areae linguas sollemnes suis in communibus, necnon geographicos limites institutorum cum potestate certarum rerum, determinant. Quamquam haec septem parlamentis et gubernationibus computarentur, Communitatibus Regionibusque creatis anno 1980, Flamingi politici coniungi decreverunt; sic in Regione Flaminga unicum institutionale parlamenti gubernationisque corpus ad facienda omnia, exceptis foederalibus specialibusque communalibus rebus, valet. Ex parte se coincidentes Regionum Communitatumque limites duas notabiles peculiaritates creavere: territorium Bruxellarum-Capitis Regionis (quod fere decennio post alias regiones exsistere incepit) in ambibus Communitatibus, Francica et Flaminga, continetur, et Communitas Theodiscophona tota in Communitate Vallonica vivit. Tribunal Constitutionale Belgiae conflictus inter corpora solvunt. Structura in animo habet compromissum ut variae culturae pacifice convivant.

Foederalis Civitatis auctoritas iustitiam, defensionem, vigiles foederales, assecurationem socialem, energiam nuclearem, vigiles monetarios, et debitum publicum et alios aerarii publici aspectus continet. Publicae proprietatis societates Cursum Publicum et Ferriviam continent. Gubernatio Foederalis Belgicis obligationibus et suis foederalizatis institutis ob Unionem Europaeam et Consociationem ex Pacto Atlantico Septentrionali responsalis^? est. Substantiales valetudinis publicae, nationalium et internationalium rationum partes dirigit. Dispensatio oeconomica—sine debito—a Foederali Gubernatione custodita circa 50 centesimae reipublicae fiscalis reditus par est. Foederalis gubernatio circa 12 centesimas civilium servorum conducit.

Communitates suam auctoritatem solum intra linguistice determinatos geographicos limites, exercent quae primo ad unius Communitariae linguae individua directae sunt: id est in cultura (inclusis audivisificis mediis), educatione, et eminentis linguae usu. Ad personales res minus directe cum lingua conexas ampliationes valetudinariam politiam (curativam praeventivamque medicinam) et auxilium individuis (iuvenum protectionem, providentiam socialem, auxilium familiare, immigrantium auxilii diaconias etc.) comprehendunt.

Regiones auctoritatem in campos qui generatim suo territorio sociari possunt habent. Qui oeconomiam, munus, agricultura, aquaticam politiam, domicilium, opera publica, energiam, transvectionem, oecologiam, proposita urbana et regni, naturae servationem, creditum et externum commercium continent. Provincias, communia et intercommunalis utilitatis societates inspiciunt.

Aliquibus in campis, dissimilia plana sua propria opinionem de specialibus rebus habent. Cum educatione, verbi gratia, Communitatum autonomia nec decretiones de obligatoriis aspectibus comprehendit nec minimis praemii qualificationum requisitis indulget quae ut foederales res manent. Omnia gubernationis plana scientificae investigationi et internationalibus rationibus cum suis potestatibus sociatis involvi possunt. Regionum Communitatumque Gubernationum potestas ad facienda foedera in mundo omnium foederalium unitatum latissima est.

Provinciae

Belgia in regiones tres dividitur, quarum duae singulae in singulas provincias quinque subdividuntur. In provincias divisio Articulo Quinto Constitutione Belgica determinatur. Ultra provinciae in arrondissamenta iterum dividuntur.

Provinciae Flandriae

Provincia	Antverpia	Limburgum	Brabantia Flandrensis	Flandria Orientalis	Flandria Occidentalis
Batave	Antwerpen	Limburg	Vlaams Brabant	Oost-Vlaanderen	West-Vlaanderen
Theodisce	Antwerpen	Limburg	Flämisch-Brabant	Ostflandern	Westflandern
Francogallice	Anvers	Limbourg	Brabant flamand	Flandre orientale	Flandre occidentale
Vallonice	Anverse	Limbork	Braibant Flamind	Flande Levantrece	Flande Coûtchantrece
Locus
Vexillum
Insigne
HASC	BE.AN	BE.LI	BE.VB	BE.OV	BE.WV
FIPS	BE01	BE05	BE12	BE08	BE09
ISO 3166-2	VAN	VLI	VBR	VOV	VWV
Numeri cursuales	2000-2999	3500-3999	1500-1999, 3000-3499	9000-9999	8000-8999
Area	2860 km² 21.15% Flandriae 9.38% Belgiae	2414 km² 17.85% Flandriae 7.92% Belgiae	2106 km² 15.57% Flandriae 6.91% Belgiae	2982.24 km² 22.12% Flandriae 9.81% Belgiae	3151 km² 23.30% Flandriae 10.33% Belgiae
Locus altissimus	Beerzelbergum (55 m)	Remersdaalum (288 m)	Valshoutemum (137 m)	Hottondbergum (150 m)	Pottelbergum (157 m)	Mons Cemmelensis (156 m)
Subdivisiones	3 Arrondissamenta 70 communia	3 Arrondissamenta 44 communia	2 Arrondissamenta 65 communia	6 Arrondissamenta 65 communia	8 Arrondissamenta 64 communia
Caput	Antverpia	Hasseletum	Lovanium	Gandavum	Brugae
Incolae	1 682 683 28% Flandriae	805 786 13% Flandriae	1 037 786 17% Flandriae	1 389 199 23% Flandriae	1 130 040 19% Flandriae
Spissitudo	587 / km²	333 / km²	493 / km²	459 / km²	362 / km²
Gubernator	Catharina Berx	Stephanus Stevaert	Ludovicus De Witte	Andreas Denys	Paulus Breyne
Gubernatio	CD&V, N-VA, sp.a, Open Vld	CD&V, N-VA, sp.a, Open Vld	CD&V, N-VA, sp.a, Open Vld	CD&V, N-VA, sp.a, Open Vld	CD&V, N-VA, sp.a
situs Telae Totius Terrae	www.provant.be	www.limburg.be	www.vlaamsbrabant.be	www.oost-vlaanderen.be	www.west-vlaanderen.be

Provinciae Valloniae

Provincia	Henogovia	Brabantia Valloniensis	Namurcum	Leodicum	Luxemburgum
Francogallice	Hainaut	Brabant wallon	Namur	Liège	Luxembourg
Theodisce	Hennegau	Wallonisch-Brabant	Namur	Lüttich	Luxemburg
Batave	Henegouwen	Waals Brabant	Namen	Luik	Luxemburg
Vallonice	Hinnot	Roman Payis	Nameur	Lidje	Lussimbork
Locus
Vexillum
Insigne
HASC	BE.HT	BE.BW	BE.NA	BE.LG	BE.LX
FIPS	BE03	BE10	BE07	BE04	BE06
Area	3800 km² 22.56% Valloniae 12.44% Belgiae	1093 km² 6.49% Valloniae 3.58% Belgiae	3664 km² 21.75% Valloniae 11.99% Belgiae	3844 km² 22.82% Valloniae 12.58% Belgiae	4443 km² 26.38% Valloniae 14.54% Belgiae
Subdivisiones	7 Arrondissamenta 69 communia	1 Arrondissamentum 27 communia	3 Arrondissamenta 38 communia	4 Arrondissamenta 84 communia	5 Arrondissamenta 44 communia
Caput	Mons	Waverensis urbs	Namurcum	Leodicum	Orolaunum

Undecima provincia (Oepi-Sanctus Vithus)

Quia Communitas Theodiscophona tota in Provincia Leodici sita est, ab ea undecimam provinciam, Provinciam Oeporum-Sancti Viti creare pluries propositum est quae novem communia Communitatis Theodiscophonae comprehenderet. Pleraque munera provincialibus organis gesta tunc Communitatis Theodiscophonae organis peragerentur.

Geographia, clima et ambitus

Si plus cognoscere vis, vide Catalogus fluminum, rivorum et lacuum Belgiae

Si plus cognoscere vis, vide Catalogus montium Belgiae

Poldera iuxta Ysarae flumen

Belgia Franciae (620 km), Germaniae (167 km), Luxemburgum (148 km) et Nederlandiae (450 km) finitima est. Tota area, inclusa superficialis aquae area, 33 990 chiliometra quadrata est; terrestris area solum 30 528 chiliometra quadrata. Belgiae tres principales geographicae regiones sunt: litoralis planities Boreali Occidente et centrale oropedium, ambo ad Sinum Anglo-Belgicum pertinentia; Ardennense oropedium Australi Oriente Orogenici Hercynici cinguli pars est. Sinus Parisinus parvam quartam aream Belgico in Meridionallimo extremo, Lotharingiam Belgicam attingit.

Planities litoralis praecipue in molibus arenosis et polderis consistit. Longius intus suavis et lente ascendens prospectus numerosis rivis irrigatus, cum fertilibus vallibus et Boreorientali arenosa planitie Campiniae (Batave et Theodisce: Kempen, Francogallice: Campine), iacet. Colles et oropedia Ardennensia cum densis silvis abruptiora et saxosiora cum specibus et parvis angustiis sunt, et Belgicae vitae silvestris pleramque sed parvam agriculturae capacitatem offerunt. Ad Occidentem in Franciam patens, haec area ad Orientem conexa est cum Eifla in Germania per Faniarum oropedium (Batave: Hoge Venen, Francogallice: Hautes Fagnes, Theodisce: Hohes Venn), ubi Signum Botrangense altissimum locum nationis cum 694 metra (2277 pedes) format.

Arboreus prospectus Ardennensis

Clima maritimum temperatum est, cum significativa praecipitatione in omnibus anni temporibus (secundum classificationem climatum Köppeniana: Cfb). Temperatura media minima Ianuario cum 3 ºC (37 ºF) et maxima Iulio cum 18 °C (64 °F) est. Praecipitatio media per mensem inter 51 millimetra (2,1 uncias) Februario aut Aprile et 78 millimetra (3,1 uncias) Iulio variat. Annorum inter 2000 et 2006 mediae quotidie temperaturas minimas 7 °C (45 °F) et maximas 14 °C (57 °F), et menstruam pluviam 74 millimetrorum (2,9 unciarum) monstrant; sunt fere unus gradus Celsianus et 10 millimetra super ultimi saeculi normales valores respective.

Phytogeographice, Belgia inter Atlanticam Europaeam et Centro-Europaeam Regionis Circumborealis provincias in Regno Boreali partitur. Secundum Institutum Mundanum Naturae sive WWF, Belgicum territorium ad oecoregionem silvarum mixtarum Atlanticarum pertinet.

Ob suam magnam spissitudinem incolarum, suum locum in Europa Occidentali et suum inadaequatum politicum conatum, Belgia gravibus oecologicis problematibus obviam it. Anni 2003 relatio Belgica flumina minimam aquae qualitatem inter 122 nationes investigatas habere suggerebat. In anni 2006 gubernatorius Indice Functionis Ambitalis, Belgia 75,9% totius ambitalis functionis notata et inter Unionis Europaeae nationes pessime locata est, quamquam solum loco 39 inter 133 nationes erat.

Oeconomia

Chalybis fabricatio iuxta Mosam Ugratae (Francogallice, Batave Theodisceque: Ougrée; Vallonice: Ougrêye), prope Leodicum

Belgica oeconomia et sua transvectionalis infrastructura cum relicta Europa inseruntur. Cuius locus in valde industrializatae regionis corde eam anni 2007 quinta decima maximam commercialem civitas in mundo fecit. Oeconomia magna productiva laborali vi, magno producto nationali grosso et multis exportationibus per capita distinguitur. Belgii praecipuae importationes alimentaria producta, machinationes, rudes adamantes, chemica, vestimenta accessoriaque et textilia sunt. Eius principales exportationes autocineta, alimentaria producta, ferrum, et chalybs, confecti adamantes, textilia, materia plastica, petrolei producta, et haud ferrea metalla sunt. Belgica oeconomia valde ad diaconias instituta est et dualem naturam ostendit: dynamicam Flandriensem oeconomiam et Vallonicam oeconomiam quae pone est. Velut Unionis Europaeae conditricum sociarum una, Belgia valide oeconomiam apertam et Unionis Europaeae institutionum potestatum extensionem ut sociarum oeconomiae inseruntur sustinet. Ex anno 1922, Belgia et Luxemburgum unicus commercialis mercatus fuerunt in telonaria et monetaria unione; Unione Oeconomica Belgo-Luxemburgensi.

Belgia prima continentalis Europaea natio quae Res Novae Industriales ineunte saeculo XIX fecit fuit. Leodicum et Caroloregium metallicas res et chalybis fabricationem rapide evoluerunt, quae usque ad medium saeculum vicensimum Sabico-Mosica in valle, sulco industriali (Francogallice: sillon industriel), floruerunt et Belgiam ex anno 1830 ad 1910 trium mundanarum potentiarum unam fecerunt. Nihilominus, per annis 1840/1850 textilis industria Flandrica grave in crise fuit et regio famem inter annos 1846 et 1850 passa est.

Post primum bellum mundanum Gandavum et Antverpia rapidam chemicae et petrolei industriarum expansionem passa sunt. Annorum 1973 et 1979 petrolei discriminic oeconomiam in recessionem miserunt; praecipue longa in Vallonia fuit, ubi chalybeia industria minus competitiva facta et gravem deminutionem passa est. Annis 1980-1999 oeconomica sedes se in Septemtrionem tranferre perseveravit et nunc in populosa^? Adamantis Fladriensis area densatur.

Per annos fere 1985/1990 Belgicae macroeconomicae politiae cumulativum gubernationis debitum circa 120 centesimae producti domestici grossi effecerant. Ex anno 2006, dispensatio oeconomica librata est et publicum debitum par 90.30 centesimae producti domestici grossi erat. Annis 2005 et 2006, realis producti domestici grossi incrementi indices 1.5 centesimae et 3.0 centesimae, respective,^? parum super Euronis zonae medietatem fuerunt. Operis vacationis indices 8.4 centesimae anno 2005 et 8.2 centesimae anno 2006 prope areae medietatem fuerunt. De anno 1832 usque ad 2002, Belgicus nummus francus Belgicus fuit. Belgia eum pro eurone anno 2002 mutavit, cum prima euronis nummorum synthese anno 1999 cusa. Dum usitati Belgici euronis nummi ut circulent designati Regis Alberti II efficiem ostendunt, hoc commemorativis nummis non evenit, ubi pictura libere eligitur.

Demographia

Praecipui loci in Belgia.

Ineunti anno 2007 fere 92 centesimae Belgarum nationis cives et circa 6 centesimae aliarum Unionis Europaeae sociarum nationum cives erant. Principales advenae nationales Itali (171 918), Francogalli (125 061), Batavi (116 970), Marocenses (80 579), Hispani (42 765), Turci (39 419), et Theodisci (37 621) erant.

Urbanizatio

Bruxellae, caput Belgicum et maxima urbana nationis area.

Fere omnes Belgae urbani, 97 centesimae anno 2004, sunt. Incolaria spissitudo Belgica 342 per chiliometrum quadratum (886 per mille passuum quadratorum) est, maximarum in Europa una post Nederlandiam et aliquas microcivitates ut Monoecum. Maxima dense habitata area Adamas Flandriensis est, Antverpiae, Lovanii, Bruxellarum, et Gandavi agglomerationibus delineatus. Ardennensis regio minimam spissitudinem habet. De anno 2006, Regio Flaminga fere 6 078 600 incolas habebat cum suis cultissimis urbibus, Antverpia (457 749), Gandavo (230 951), Brugis (117 251); Vallonia 3 413 978 habebat cuius maximae cultissimae urbes Caroloregium (201 373), Leodicum (185 574) et Namurcum (107 178) sunt. Bruxellae hospitio 1 018 804 in Capitis Regionis 19 communibus accipiunt quorum duo circa 100 000 incolas habent.

Urbes principales

Urbis nomen Latine aut latinizatum	Batave	Francogallice	Theodisce	Vallonice	Incolarum numerus	Incolarum spissitudo (inc./km²)
Urbes cum incolarum numero maiore quam 1 000 000
Bruxellae (Regio Bruxellarum-Capitis)	Brussel	Bruxelles	Brüssel	Brussele	1 031 000	6390
Urbes cum incolarum numero inter 100 000 et 1 000 000
Antverpia	Antwerpen	Anvers	Antwerpen	Anverse	510 610	2280
Gandavum	Gent	Gand	Gent	Gand	235 000	1506
Caroloregium	Charleroi	Charleroi	Charleroi	Tchålerwè	201 000	1974
Leodicum	Luik	Liège	Lüttich	Lîdje	189 000	2722
Bruxellae (urbs)	Brussel	Bruxelles	Brüssel	Brussele	146 000	4475
Brugae	Brugge	Bruges	Brügge		117 000	845
Namurcum	Namen	Namur	Namur	Nameur	107 000	613
Urbes cum incolarum numero inter 50 000 et 100 000
Lovanium	Leuven	Louvain	Löwen	Lovén	92 000	1623
Mons	Bergen	Mons	Mons	Mont	91 000	622
Maclinia	Mechelen	Malines	Mecheln		79 000	1210
Alostum	Aalst	Alost	Aalst	Åch	78 000	996
Luperia	La Louvière	La Louvière	La Louvière	El Lovire	77 000	1207
Cortoriacum	Kortrijk	Courtrai	Kortrijk	Courtrai	74 000	922
Hasseletum	Hasselt	Hasselt	Hasselt	Hase	71 000	700
Sanctus Nicolaus	Sint-Niklaas	Saint-Nicolas	Sint-Niklaas		70 000	836
Ostenda	Oostende	Ostende	Ostende		69 000	1832
Tornacum	Doornik	Tournai	Tournai	Tournai	68 000	317
Geneche	Genk	Genk	Genk	Genk	64 000	730
Seranus	Seraing	Seraing	Seraing	Serè	61 000	1733
Rollarium	Roeselare	Roulers	Roeselare		56 000	941
Vervia	Verviers	Verviers	Verviers	Vervî	54 000	1637
Muscro	Moeskroen	Mouscron	Mouscron	Moucron	53 000	1327

Linguae

Belgium tres linguas publicas habet, quae, in ordine e loquentium maiore ad minorem numerum, Batava, Francogallica et Theodisca sunt. Belgae quoque non sollemnibus minoritariis linguis numero loquuntur.

Quia census non est, statistica publica data de trium Belgicarum linguarum aut dialectorum distributione aut usu non sunt. Varia autem criteria,^? inter quae parentium, educationis, linguis aut secundae linguae stats ob peregrinum natum, sugesta^? schemata^? praebere possunt. Aestimatum Belgarum 59 centesimae Batave (crebro colloquialiter "Flandrice" relatum) et 40 centesimae Francogallice loquitur. Toti Batavophoni Belgae 6.23 milliones, in Septemtrionali Flandrica regione densati, sunt, dum Francophoni 3.32 milliones in Vallonia et aestimatos 0.87 milliones sive secundum leges bilinguis Bruxellarum-Capitis Regionis 85 centesimas continent. Communitas Theodiscophona a 73 000 hominum Regionis Vallonicae Oriente constituitur; circa 10 000 Theodiscorum et 60 000 Belgicarum nationalium Theodisce loquuntur. Fere 23 000 plus Theodiscophonorum communia publica Communitatis vicina colunt.

Tam Belgiae lingua Batava quam Belgica lingua Francogallica paulum in lexicis et semanticis differentiis a varietatibus in Nederlandia et Francia respective locutis distant. Multi Flamingi adhuc Batavis dialectis in suis localibus ambitibus loquuntur. Vallonica, olim praecipua Valloniae lingua regionalis, nunc solum interdum intellecta et locuta est, praecipue a senioribus hominibus. Vallonicae dialectoi,^? iuxta cum Picardicae eis, in publica vita non usae sunt.

Educatio

Educatio e sex annis in duodeviginti annos aetatis Belgis obligatoria est, sed multi suis studiis usque ad 23 annos aetatis perseverant. Inter Consociationis pro Oeconomica Cooperatione et Evolutione nationes anno 2002, Belgia tertiam maximam inter 18 et 21 annos natorum puerorum in postsecundaria educatione adscriptorum proportionem cum 42 centesimas habebat. Quamquam aestimatum 98 centesimae adultorum alphabetizatum est, cura analphabetismi functionalis ascendit. Programma Aestimatimationis Studentium Internationalium, a Consociatione pro Oeconomica Cooperatione et Evolutione coordinatum, in praesenti Belgiam in loco decimo nono inter mundi nationibus, significative quam Consociationis pro Oeconomica Cooperatione et Evolutione media maiore loco, conlocant.

Duplicem saeculi undevicensimi politicorum topiorum structuram, a Liberali et Catholico factionibus distinctam, reddens, educativum systema in saeculare et religiosum segmentum disiungitur. Saecularis scholarizationis ramus a Communitatibus, provinciis aut communibus regitur, dum praecipue Catholici rami educatio a religiosis auctoritatibus instruitur, quamquam cum Communitatum subsidiis et praesidio.

Religio

Cathedralis Sanctorum Michaelis et Gudulae in Bruxellis.

Ex reipublicae libertate, Catholicismus Romanus, fortibus Eleutherophrontisticis motibus compensatus, ponderis munus in Belgica politia habuerat. Nihilominus Belgia valde saecularis regnum est quia laica constitutio religionis libertatem praebet et generaliter gubernatio hoc ius in praxe veretur. Per Alberti I et Baldovini I regna, monarcha profundarum radicum Catholici famam habuerat.

Gerardus Mercator.

Symbolice materialiterque, Ecclesia Catholica Romana favorabilem locum manet. Belgicum "agnitarum religionum" conceptum semitam ut Religio Islamica Iudaicae Protestanticarumque religionum tractationem sequeretur et consequeretur posuit. Dum aliae minoritariae religiones, ut Hinduismus, adhuc talem statum non habent, sed Buddhismus sua prima gressa in legalem agnitionem anno 2007 fecit. Secundum Recensionem et Studium de Religione anni 2001, circa 47 centesimae Belgarum ad Ecclesiam Catholicam pertinentes se agnoscunt, dum Religio Islamica secunda extensissima religio cum 3,5 centesimis est. Anni 2006, perscrutatio in Flandria, religiosior regio quam Vallonia putata, 55 centesimae religiosum se habere et 36 centesimae Deum mundum creavisse credere ostendit.

Secundum recentissimam Eurobarometri demoscopiam anni 2005, 43 centesimae Belgarum civium "se Deum esse credere" respondit, dum 29 centesimae "se quemdam spiritum aut vitalem vim credere" et 27 centesimae "se nullum spiritum, nullum deum aut nullam vitalem vim credere" dixerunt.

Inter 3 et 4 centesimas Belgarum Musulmanum esse aestimatur (98% Sunniticum) (inter 350 000 et 400 000 hominum). Plerique Musulmani Belgae praecipuas urbes, inter quas Antverpiam, Bruxellas, et Caroloregium, colunt. Maximus immigrantium circulus in Belgia Marocenses sunt, cum 264 974 hominum. Turci tertius maximus circulus et secundus maximus Musulmanus ethnicus circulus sunt, cum 159 336 hominum. Exiguus Hinduistarum et Sichorum circulus quoque est.

Scientia et technologia

Scientiae technologiaeque evolutioni contributiones per totam civitatis historiam apparuerunt. Europae Occidentalis saeculi sexti decimi Novum Aevum florens cartographum Gerardum Mercatorem, anatomistam Andream Vesalium, herbalistam Rembertum Dodonaeum, et Simonem Stevin inter maximi ponderis scientistis comprehendebat.

Rapide evoluta et densa Belgicarum ferriviariarum formula ut praecipuae societates velut La Brugeoise et Nivelles SA. (nunc Bombardier Transportation societatis BN divisio) speciales technologias evolverent effecit, et oeconomice ponderis profundissima carbonis fodinalis expilatio in cursu Primarum Rerum Novarum Industrialium valde supposita specializata studia fodinalibus ingeniariis poposcit.

Saeculum undevicensimo exeuns et saeculum vicensimum ponderis progressus in applicata puraque scientia viderunt. Chemicus Ernestus Solvay et ingeniarius Zenobius Gramme (Scholae Industrialis Leodicensis) processui Solvayano et dynamo Grammeano, respective sua nomina annis 1860/1870 dederunt. Bakelitum inter annos 1907 et 1909 a Leone Baekeland evolutum est. Georgius Lemaître (Universitatis Catholicae Lovaniensis) Fragoris Maximi theoria de universi origine anno 1919 proposuisse creditur. Physiologiae Medicinaeque Praemia Nobeliana tria concessa est Belgiis; Iulio Bordet (Universitatis Liberae Bruxellensis) anno 1919, Cornelio Heymans (Universitatis Gandavensis) anno 1938 et Alberto Claude (Universitatis Liberae Bruxellensis) Christianoque de Duve (Universitatis Catholicae Lovaniensis) anno 1974. Elias Prigogine Chemicae Praemium Nobelianum anno 1977 consecutus est.

Cultura

Culturae vita in praesenti in quaque linguistica communitate densatur et saeptorum varietas communem culturae sphaeram minus notatam fecit. Ex annis fere 1970/1979 bilinguae universitates, Regia Academia Militari excepta, communia communicationis media et ulla ponderis culturae aut scientiae societas non sunt in quibus ambae communitates repraesentantur. Vis quae Belgas iunctos manent, Catholicismus Romanus et oeconomica politicaque oppositio versus Batavos, non valde fortes sunt. Etiamsi politica et linguistica divisiones per saecula valide mutaverunt, regio hodie Belgiae correspondens praecipuorum artificiosorum motuum florescentiam qui tremendum^? pondus in Europaeis arte culturaque habuerunt vidit.

Bellae artes

Icon Hominis cum Turbano (oleum super tabula, circa annum 1433) ab Iohanne de Eyck, in Londiniensi Pinacotheca Nationali.

Contributiones picturae et architecturae summe ponderis fuere. Ars Mosana, Flandrica primitiva, Renascentia Flandrica et pictura Baroca, et Romanicae, Gothicae, Renascentisticae et Barocae architecturarum praecipua exempla artis historiae milliaria sunt. Dum saeculi quinti decimi ars in Pagis Inferioribus religiosis Iohannis de Eyck et Rogerii van der Weyden picturis regitur, saeculum sextum decimum latiore stylorum congressione, velut Petri Bruegel topiorum picturis et Lamberti Lombard antiquitatis repraesentatione, designatur. Quamquam Barocus Petri Pauli Rubens et Antonii de Dyck stylus ineunte saeculo septimo decimo in Meridionalibus Pagis Inferioribus floruit, paulatim postea exstinctus est. Per saecula undevicensimum et vicensimum multi originales Romantici, Espressionistici, Superrealistici Belgae pictores emerserunt, inter quos Iacobus Ensor, Constans Permeke, Renatus Magritte. Primaciosus motus CoBrA annis 1950/1959 apparuit, dum sculptor Panamarenko notabilis homo in contemporanea arte manet. Multidisciplinaris artifex Ioannes Fabre et pictor Lucas Tuymans alii internationaliter clari in contemporanea artifiosa scaena sunt. Belgica contributio architecturae saeculis undevicensimo et vicensimo quoque pergit, inclusis Victoris Horta et Henrici van de Velde operibus, qui praecipui Floralis styli initiatores fuerunt.

Scholae Franco-Flandrensis musica vocalis in Meridionali Pagorum Inferiorum parte se evoluit et ponderis contributio ad Renascentiae culturam fuit. Saecula undevicensimum et vicensumum testes fuerunt pro principalium violinistarum apparitione, inter quos Eugenius Ysaÿe et Arcturus Grumiaux, dum Adolphus Sax saxophonum anno 1846 excogitavit. Compositor Caesar Franck anno 1822 Leodici natus est. Contemporanea musica in Belgia quoque notabilis est. Iazii musicus Toots Thielemans et cantor Iacobus Brel globalem famam consecuti sunt. In rockica et populare musicis Telex, Front 242, K's Choice, Hooverphonic, Zap Mama, Soulwax, et dEUS valde nota sunt.

Belgia varios bene claros auctores produxit, inter quos poëta Aemilius Verhaeren et fabulatores Hendricus Conscience, Georgius Simenon, Susanna Lilar et Amelia Nothomb. Poëta et dramaturgus Mauritius Maeterlinck Praemium Nobelianum Litterarum anno 1911 abstulit. De Titini et Miluli facinoribus ab Hergé Franco-Belgicus notissimus liber nubeculatus est, sed multi alii ponderis auctores, inter quos Peyo (auctor librorum de Strumphis), Andreas Franquin, Edgardus Petrus Jacobs, Gulielmus Vandersteen librorum nubeculatorum industriam ad paritatem cum Statunitensi et Iaponio attulerunt.

Belgica cinematographia principalium Flandricarum fabularum numerum ad vitam in albo attulerunt. Alii Belgici moderatores inter quos Andreas Delvaux, Tinus Coninx, Lucas et Iohannes Petrus Dardenne; valde clari actores Ioannem Decleir et Mariam Gillain comprehendunt; inter prosperas pelliculas Advenit prope domum vostram et Res Alzheimer sunt. Annis 1980/1989 Regalis Academia Bellarum Artium Antverpiae ponderis mores creatores, Antverpienses Sex nominatos, produxit.

Laographia

Aegidii (Francogallice: Gilles) Binchienses, cum veste, cereas personas induentes.

Laographia ponderis munus in Belgica culturae vita habet; regno comparative^? est magnus numerus processionum, vectationum, pomparum, ommegangorum ducassarumque, encaeniorum, et aliorum localium^? sollemniorum, fere semper cum originaliter^? religiosis aut mythologicis anterioribus. Carnelevarium Binchiense cum suis claris Aegidiis (Francogallice: Gilles), et Athae, Bruxellarum, Teneramondae, Macliniae, et Montis "Processionales Gigantes et Dracones" ut Summa Opera Patrimonii Oralis et Intangibilis Humanitatis Societate Educativa, Scientifica, et Culturali Consocietatis Nationum agnoscuntur. Alia exempla sunt; Carnelevarium Alosti; sunt adhuc valde religiosae processiones Sancti Sanguinis in Brugis, Virgae Iesse Hasseleti, et Hansvica Mascliniae; sollemnia diei 15 Augusti Leodici; et Valonica sollemnia Namurci. Orta anno 1832 et denuo vivificata annis fere 1960/1969, Sollemnia Gandavensia recens traditio^? facta sunt. Praecipuus non publicus dies festus Dies Sancti Nicolai, dies festus pueris, et Leodici, studentibus, est.

Artes athleticae

Anni 1920 Olympia Aestiva Antverpiae, in Belgia, celebrata sunt.

Pediludium et birotatio populo sunt artes athleticae gratissimi in Belgia. Cum sex victoriis in Circuitu Franciae et multis aliis birotationalibus principatibus, Belga Eduardus Merckx loco primo ut optimus birotarius omnium temporum est. Cuius horae velocitatis principatus (positus anno 1972) duodecim annos manet. Ioannes Maria Ptaff, antiquus Belga ianitor, in pediludica historia optimorum unus consideratur. Belgia in praesenti cum Nederlandia ad hospitio accipiendum Cantharum Mundanum FIFA anni 2018 licitatur. Ambae civitates antea hospitio Certamen Europaeum Pediludii anno 2000 acceperunt. Belgia Certamen Europaeum Pediludii anno 1972 quoque accepit.

Kimberlya Clijsters et Iustina Henin ambae Anni Tennilusores in Societate Tenniludii Feminei cum loco primo inter tennilusores feminas erant fuerunt. Spandanarum et Francorcamporum motrorum certaminum circuitus hospitio Formulae I Campionatus Mundani Magnum Praemium Belgicum accipit. Belga autocinetista Iacobus Ickx octo Magna Praemia et sex 24 Horarum Cenomani victorias consecutus est et bis competitor iuxta victorem in Formulae I Campionatu Mundano perfecit. Belgia quoque famam habet in transitione birotarum automatarum, inter cuius mundanos campiones Rogerius De Coster, Ioel Robert, Georgius Jobé, Ericus Geboers, Ioel Smets et Stephanus Everts sunt.

Gastronomia

Gafra Bruxellis in Belgia.

Belgia bene nota est in mundo ob suam coquinam. Multae optime locatae Belgicae cauponae in maximi ponderis gastronomicis itinerariis, ut Itinerario Michelinico inveni possunt. Belgae gafra et terrestria poma fricta, quae quoque in Belgia orta sunt et baculiformiter secantur, amant. Belgici catini "frustum et terrestria poma fricta cum acetariis" et "mituli cum terrestribus pomis frictis" sunt. Inter caseos reperitur Fromage de Herve.

Belgicorum socolatarum et pralinorum notae, velut Callebaut, Côte d'Or, Neuhaus, Leonidas, Guylian, et Godiva, mundanam famam habent et passim venduntur.

Belgia circa quingenti cervisiae varietates producit. Abbatiae Vestfleterenensis cervisia Trappista in orbe terrarum optima cervisia a multis aestimata est. Maxima braxatoria societas in mundo secundum volumen Anheuser-Busch InBev, in Belgia condita, est.

Scriptores

Nederlandice scribentes

• Guido Cumpanio
• Paulus Nicolaus

Francogallice scribentes

• Christophorus Gérard
• Mauritius Maeterlinck
• Felicianus Marceau
• Amalia Nothomb
• Ericus Emmanuel Schmitt
• Francisca Wanson
• Franciscus Weyergans
• Margarita Yourcenar

Vide etiam

• Ambiorix
• Reges Belgiae

Nexus externus

• Statistica practica Belgii foederati

Civitates sociae Unionis Europaeae

 

Civitates et regiones Europae