Америкин Цхьанатоьхна Штаташ

ХӀара яззам Википеди чура бу — маьрша энциклопеди
Дехьа гӀо: навигаци, Лахар
Америкин Цхьанатоьхна Штаташ
United States of America
Flag of the United States.svg Great Seal of the United States (obverse).svg
Байракх Доккха зорба
Девиз: «In God We Trust» (1956 дуьйна) —
«На Бога уповаем»
«E Pluribus Unum» (лат.; традиционни) —
«Из многих — единое»»
Гимн: «The Star-Spangled Banner»
United States (orthographic projection).svg
Маьрша яьлла хан 1776 шаран 4 июль (Йоккха Британех)
(къобалйина 1783 шаран 3 сентябрехь)
Официалан мотт американ ингалсан (де-факто)[1]
Коьрта гӀала Вашингтон
Яккхий гӀаланаш Нью-Йорк, Лос-Анджелес, Чикаго, Хьюстон, Филадельфи, Финикс, Сан-Антонио, Сан-Диего, Даллас
Урхаллин тайпа Президентан республика
Президент
Вице-президент
Пачсекретарь
Барак Хусейн Обама II
Джозеф Робинетт Байден-младший
Джон Форбс Керри
Латта
• Массо
• % хина тӀехле.
4-гӀа дуьненахь
9 519 431[2][3] км²
6,76
Бахархой
• Мах хадор (2013)
Луьсталла

320 194 478[4] адам.
32 адам./км²
ДЧС
  • Дерриг (2013)
  • ХӀораннан а сина

16,724 трлн[5] $ (1-гӀ)
49 922[6] $
АДКМ (2013) 0,937[7] (лакхара) (3-гl)
Ахча АЦШн доллар (USD,код 840)
Интернет-доменаш .us, .mil, .gov
Код ISO US
Код МОК USA
Телефонан код +1
Сахьтан асаш −5…−10
  1. Де-юре официального языка нет. В некоторых районах южных штатов дополнительно используется испанский (де-факто), Луизианехьфранцузийн, на Гавайях — официально — гавайский: Справочник ЦРУ. Архив йина хьалхара хьастан чура 2012 шаран 28 июнехь.(ингалс.)
  2. United States (ингалс.). CIA — The World Factbook. Теллина 2013 шаран 21 апрелехь.
  3. Без зависимых территорий.
  4. Счетчик населения Соединенных Штатов Америки
  5. Report for selected countries — United States
  6. Report for Selected Countries and Subjects — United States, 2012, per capita
  7. Human Development Report 2013(ТӀе цакхочу хьажорг — истори). United Nations Development Programme (2013, 14 март). Теллина 2013 шаран 14 мартехь.

Координаташ: 40°00′00″ къ. ш. 100°00′00″ м. д. / 40.00000° къ. ш. 100.00000° м. д. / 40.00000; -100.00000 (G) (O)

Америкин Цхьанатоьхна Штаташ[1][2] я (Ӏамерикин Цхьанатоьхна Штаташ) — (en. United States of America) Къилбаседa Американ мохк бу, къилбехь Мексикац къилбаседехь Канадац доза а долуш. Ӏамерикан мехкаш малхбалехьа, малхбузехь, Атлантик а кӀорга хӀордац ара болуш болун мохк бу.

Викингаш дӀабоьвлча Керла-Дуьненан йисте испанхой кхаьчча.1492 шарахь октябрь баттахь испански экспедици кхечир Сан-Сальвадор аьлла гӀайре тӀе,шайн куьгаллехь Христофор Колумб а волуш. 1507 шарахь лотарингийн географо Мартин Вальдземюллерс Керла-Дуьненан Америка аьлла цӀе тилла сацам бина, флорентийн хӀордталлархочун цӀарах Америго Веспуччи. Эцу хенахь Ӏамерика таллам болабелла. 1513 шарахь испанхойн конкистадорас Хуан Понсе де Леонс дӀабилна гӀайренах Флорида, циггахь 1565 шарахь кхоллаелла дуьххьарлера даиман йолу европейски колони, цара кхоьллана Сент-Огастин аьлла шахьар.1530 шо чекхдолуш Эрнандо де Сотос дӀайилна Миссисипи, кхи дӀа Арканзас хи долче кхаьчча иза.

ХӀара мохк карийнарг Христофор Колумб ву, испанхо а волуш ша къомах. Цунна ша дӀайилнаг Инди ю моьттуш хилла, амма иза бакъ ца хиллера. Европахой хӀорд-кеманахь адамаш далош АЦШ махкахь шай колониш кхолла буьйлабелира, амма индейш шайбоца наханна реза бацара.

Таханалерачу дийнахь АЦШ дуьненчохь уггаре чогӀа пачхьалкх лораш ю.

Суьрташ[нисъе | нисъе чухулара]

Административни екъаялар[нисъе | нисъе чухулара]

Алабама Аляска Аризона Арканзас Калифорния Колорадо Коннектикут Делавэр Флорида Джорджи Гавайи Айдахо Иллинойс Индиана Айова Канзас Кентукки Луизиана Мэн Мэриленд Массачусетс Мичиган Миннесота Миссисипи Миссури Монтана Небраска Невада Нью-Гэмпшир Нью-Джерси Нью-Мексико Нью-Йорк (штат) Северная Каролина Северная Дакота Огайо Оклахома Орегон Пенсильвани Род-Айленд Къилбера Каролина Къилбера Дакота Теннесси Техас Юта Вермонт Виргини Малхбузера Виргиния Висконсин Вайоминг Делавэр Мэриленд Нью-Гэмпшир Нью-Джерси Массачусетс Коннектикут Малхбузера Виргини Вермонт Род-АйлендMap of USA with state names ru(2).svg
Суьртах лаьцна
АЦШн штаташ
Штат
Официальни цӀе
Почтан
код
Йиллина
терахь
Бахархой
(2011)
Майда
ВВП
на душу
населения (2005)[3]
Коьрта гӀала
Йокха гӀала
Байракх
1 Айдахо State of Idaho ID 189007031890 шаран 3 июль 001 584 985 216 632 33012 Бойсе Бойсе Flag of Idaho.svg
2 Айова State of Iowa IA 184612281846 шаран 28 декабрь 003 062 309 145 743 38529 Де-Мойн Де-Мойн Flag of Iowa.svg
3 Алабама State of Alabama AL 181912141819 шаран 14 декабрь 004 802 740 135 765 32866 Монтгомери Бирмингем Flag of Alabama.svg
4 Аляска State of Alaska AK 195901031959 шаран 3 январь 000 722 718 1 717 854 60079 Джуно Анкоридж Flag of Alaska.svg
5 Аризона State of Arizona AZ 191202141912 шаран 14 февраль 006 482 505 295 254 36327 Финикс Финикс Flag of Arizona.svg
6 Арканзас State of Arkansas AR 183606151836 шаран 15 июнь 002 937 979 137 732 31233 Литл-Рок Литл-Рок Flag of Arkansas.svg
7 Вайоминг State of Wyoming WY 189007101890 шаран 10 июль 000 568 158 253 348 53843 Шайенн Шайенн Flag of Wyoming.svg
8 Вашингтон State of Washington WA 188911111889 шаран 11 ноябрь 006 830 038 184 827 42702 Олимпи Сиэтл Flag of Washington.svg
9 Вермонт State of Vermont VT 179103041791 шаран 4 март 000 626 431 24 923 37130 Монтпилиер Бёрлингтон Flag of Vermont.svg
10 Виргини Commonwealth of Virginia VA 178806251788 шаран 25 июнь 008 096 604 110 785 46613 Ричмонд Вирджиния-Бич[4] Flag of Virginia.svg
11 Висконсин State of Wisconsin WI 184805291848 шаран 29 май 005 711 767 169 639 39294 Мэдисон Милуоки Flag of Wisconsin.svg
12 Гавайи State of Hawai`i
Moku`a-ina o Hawai`i
HI 195908211959 шаран 21 август 001 374 810 28 311 42119 Гонолулу Гонолулу Flag of Hawaii.svg
13 Делавэр State of Delaware DE 178712071787 шаран 7 декабрь 000 907 135 6 452 64437 Довер Уилмингтон Flag of Delaware.svg
14 Джорджи State of Georgia GA 178801021788 шаран 2 январь 009 815 210 153 909 40155 Атланта Атланта Flag of Georgia (U.S. state).svg
15 Малхбузера Виргини State of West Virginia WV 186306201863 шаран 20 июнь 001 855 364 62 755 29602 Чарлстон Чарлстон Flag of West Virginia.svg
16 Иллинойс State of Illinois IL 181812031818 шаран 3 декабрь 012 869 257 149 998 43886 Спрингфилд Чикаго Flag of Illinois.svg
17 Индиана State of Indiana IN 181612111816 шаран 11 декабрь 006 516 922 94 321 38048 Индианаполис Индианаполис Flag of Indiana.svg
18 Калифорни State of California CA 185009091850 шаран 9 сентябрь 037 691 912 423 970 44846 Сакраменто Лос-Анджелес Flag of California.svg
19 Канзас State of Kansas KS 186101291861 шаран 29 январь 002 871 238 213 096 38419 Топика Уичита Flag of Kansas.svg
20 Кентукки Commonwealth of
Kentucky
KY 179206011792 шаран 1 июнь 004 369 356 104 659 33632 Франкфорт Луисвилл Flag of Kentucky.svg
21 Колорадо State of Colorado CO 187608011876 шаран 1 август 005 116 769 269 837 46314 Денвер Денвер Flag of Colorado.svg
22 Коннектикут State of Connecticut CT 178801091788 шаран 9 январь 003 580 709 14 357 55400 Хартфорд Бриджпорт[5] Flag of Connecticut.svg
23 Луизиана State of Louisiana
État de Louisiane
LA 181204301812 шаран 30 апрель 004 574 836 135 382 36765 Батон-Руж Керла Орлеан[6] Flag of Louisiana.svg
24 Массачусетс Commonwealth of Massachusetts MA 178802061788 шаран 6 февраль 006 587 536 27 336 51344 Бостон Бостон Flag of Massachusetts.svg
25 Миннесота State of Minnesota MN 185805111858 шаран 11 май 005 344 861 225 181 45451 Сент-Пол Миннеаполис Flag of Minnesota.svg
26 Миссисипи State of Mississippi MS 181712101817 шаран 10 декабрь 002 978 512 125 443 27545 Джексон Джексон Flag of Mississippi.svg
27 Миссури State of Missouri MO 182108101821 шаран 10 август 006 010 688 180 533 37251 Джефферсон-Сити Канзас-Сити[7] Flag of Missouri.svg
28 Мичиган State of Michigan MI 183701261837 шаран 26 январь 009 876 187 250 493 37338 Лэнсинг Детройт Flag of Michigan.svg
29 Монтана State of Montana MT 188911081889 шаран 8 ноябрь 000 998 199 381 156 31903 Хелена Биллингс Flag of Montana.svg
30 Мэн State of Maine ME 182003151820 шаран 15 март 001 328 188 91 646 34105 Огаста Портленд Flag of Maine.svg
31 Мэриленд State of Maryland MD 178804281788 шаран 28 апрель 005 828 289 32 133 43729 Аннаполис Балтимор[8] Flag of Maryland.svg
32 Небраска State of Nebraska NE 186703011867 шаран 1 март 001 842 641 200 520 39950 Линкольн Омаха Flag of Nebraska.svg
33 Невада State of Nevada NV 186410311864 шаран 31 октябрь 002 723 322 286 367 45778 Карсон-Сити Лас-Вегас Flag of Nevada.svg
34 Нью-Гэмпшир State of New Hampshire NH 178806211788 шаран 21 июнь 001 318 194 24 217 42513 Конкорд Манчестер[9] Flag of New Hampshire.svg
35 Нью-Джерси State of New Jersey NJ 178712181787 шаран 18 декабрь 008 821 155 22 608 49414 Трентон Ньюарк[10] Flag of New Jersey.svg
36 Нью-Йорк State of New York NY 178807261788 шаран 26 июль 019 465 197 141 300 50038 Олбани Нью-Йорк Flag of New York.svg
37 Нью-Мексико State of New Mexico
Estado de Nuevo México
NM 191201061912 шаран 6 январь 002 082 244 315 194 35949 Санта-Фе Альбукерке Flag of New Mexico.svg
38 Огайо State of Ohio OH 180303011803 шаран 1 март 011 544 951 116 096 38594 Колумбус Кливленд[11] Flag of Ohio.svg
39 Оклахома State of Oklahoma OK 190711161907 шаран 16 ноябрь 003 791 508 181 196 33978 Оклахома-сити Оклахома-сити Flag of Oklahoma.svg
40 Орегон State of Oregon OR 185902141859 шаран 14 февраль 003 871 859 255 026 39920 Сейлем Портленд Flag of Oregon.svg
41 Пенсильвани Commonwealth of Pennsylvania PA 178712121787 шаран 12 декабрь 012 742 886 119 283 39194 Харрисбург Филадельфия Flag of Pennsylvania.svg
42 Род-Айленд State of Rhode Island and Providence Plantations RI 179005291790 шаран 29 май 001 051 302 4 002 40691 Провиденс Провиденс Flag of Rhode Island.svg
43 Къилбседера Дакота State of North Dakota ND 188911021889 шаран 2 ноябрь 000 683 932 183 272 37975 Бисмарк Фарго Flag of North Dakota.svg
44 Къилбседера Каролина State of North Carolina NC 178911211789 шаран 21 ноябрь 009 656 401 139 509 39690 Роли Шарлотт Flag of North Carolina.svg
45 Теннесси State of Tennessee TN 179606011796 шаран 1 июнь 006 403 353 109 247 37985 Нэшвилл Мемфис[12] Flag of Tennessee.svg
46 Техас State of Texas TX 184512291845 шаран 29 декабрь 025 674 681 696 241 42975 Остин Хьюстон[13] Flag of Texas.svg
47 Флорида State of Florida FL 184503031845 шаран 3 март 019 057 542 170 304 37889 Таллахасси Джэксонвилл[14] Flag of Florida.svg
48 Къилбера Дакота State of South Dakota SD 188911021889 шаран 2 ноябрь 000 824 082 199 905 40037 Пирр Су-Фолс Flag of South Dakota.svg
49 Къилбера Каролина State of South Carolina SC 178805231788 шаран 23 май 004 679 230 82 931 32848 Колумби Колумби[15] Flag of South Carolina.svg
50 Юта State of Utah UT 189601041896 шаран 4 январь 002 817 222 219 887 36377 Солт-Лейк-Сити Солт-Лейк-Сити Flag of Utah.svg
Массо 310 973 914 9 830 575

Хьажа. кхин[нисъе | нисъе чухулара]

Къилбаседа Американ пачхьалкхаш
Антигуа а, Барбуда а | Багаман гӀайренаш | Барбадос | Белиз | Гаити | Гватемала | Гондурас | Гренада | Доминика | Доминикан Республика | Канада | Коста-Рика | Куба | Мексика | Никарагуа | Панама | Сальвадор | Сент-Люси | Сент-Винсент а, Гренадинаш а | Сент-Китс а, Невис а | Америкин Цхьаьнакхетта Штаташ | Тринидад а, Тобаго а | Ямайка
Йозуш йолу мехкаш: Американ Виргинин гӀайренаш | Ангилья | Аруба | Банка Бахо-Нуэво | Банка Серранилья | Бермудан гӀайренаш | Бонайре, Синт-Эстатиус а, Саба а (Карибан Нидерландаш) | Британин Виргинин гӀайренаш | Гваделупа | Гренланди | Кайманийн гӀайренаш | Клиппертон | Кюрасао | Мартиника | Монтсеррат | Навасса | Пуэрто-Рико | Сан-Андрес-а-Провиденси а | Сен-Бартелеми | Сен-Мартен | Сен-Пьер а, Микелон а | Синт-Мартен | Тёркс а, Кайкос а | Венесуэлан долахь йолу меттигаш


Билгалдахарш[нисъе | нисъе чухулара]

  1. Байден Джо: Европан карта цоьстуьйтур дац
  2. А.Г. Мациев, А.Т Карасаев Русско-чеченский словарь. — Русский язык, 1978. — 728 с.
  3. en:List of U.S. states by GDP per capita (nominal)
  4. 10 округов и 6 городов штата Виргиния образуют наиболее населённую объединённую статистическую область «Вашингтон — Балтимор — Северная Виргиния» (Washington-Baltimore-Northern Virginia Combined Statistical Area).
  5. Наиболее населённой в штате Коннектикут является объединёная статистическая область «Хартфорд — Вест-Хартфорд — Уиллимантик» (Hartford-West Hartford-Willimantic Combined Statistical Area).
  6. По оценке Бюро Переписи США на 1 июля 2005 года Бахархой Нью-Орлеана составляло 464863 человека, а Бахархой Батон-Руж 222064 человека. После урагана «Катрина» Бахархой Нового Орлеана сократилось, а Бахархой Батон-Руж соответственно выросло.
  7. Город Сент-Луис и 8 округов штата Миссури образуют самую населённую в штате объединённую статистическую область «Сент-Луис — Сент-Чарльз — Фармингтон» (St. Louis-St. Charles-Farmington Combined Statistical Area).
  8. Балтимор и 12 округов штата Мэриленд образуют наиболее населённую объединённую в штате Мэриленд статистическую область «Вашингтон — Балтимор — Северная Вирджиния» (Washington-Baltimore-Northern Virginia Combined Statistical Area)
  9. 5 юго-восточных округов штата Нью-Гэмпшир образуют наиболее населённую в штате объединённую статистическую область «Бостон — Ворчестер — Манчестер» (Boston-Worcester-Manchester Combined Statistical Area).
  10. 13 северных округов штата образуют наиболее населённую объединённую статистическую область «Нью-Йорк — Ньюарк — Бриджпорт» (New York-Newark-Bridgeport Combined Statistical Area)
  11. Наиболее населённой в штате Огайо является объединённая статистическая область «Кливленд — Акрон — Элирия» (Cleveland-Akron-Elyria Combined Statistical Area).
  12. Наиболее населённой в штате Теннесси является объединённая статистическая область «Нэшвилл — Мёрфрисборо — Коламбиа» (Nashville-Davidson-Murfreesboro-Columbia Combined Statistical Area).
  13. Наиболее населённой в штате Техас является объединённая статистическая область «Даллас — Форт-Уорт» (Dallas-Fort Worth Combined Statistical Area).
  14. Наиболее населённой в штате Флорида является объединённая статистическая область «Майами — Форт-Лоудердейл — Майами-Бич» (Miami-Fort Lauderdale-Miami Beach Metropolitan Statistical Area).
  15. Наиболее населённой в штате Южная Каролина является объединённая статистическая область «Гринвилл — Спартанбург — Андерсон» (Greenville-Spartanburg-Anderson Combined Statistical Area).

Хьажоргаш[нисъе | нисъе чухулара]