Dżibuti

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Inne znaczenia Ten artykuł dotyczy państwa. Zobacz też: Dżibuti - stolica tego państwa.
République de Djibouti
جمهورية جيبوتي

Republika Dżibuti
Flaga Dżibuti
Godło Dżibuti
Flaga Dżibuti Godło Dżibuti
Hymn: hymn Dżibuti
Położenie Dżibuti
Język urzędowy arabski, francuski
Stolica Dżibuti
Ustrój polityczny republika
Głowa państwa prezydent
Ismail Omar Guelleh
Szef rządu premier
Abdoulkader Kamil Mohamed
Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe
148. na świecie
23 200[1] km²
20 km² (~0,1%)
Liczba ludności (2008)
 • całkowita 
 • gęstość zaludnienia
167. na świecie
506 221[2]
21 osób/km²
PKB (2013)
 • całkowite 
 • na osobę

1,457 mld[3] USD
1595[3] USD
PKB (PSN) (2013)
 • całkowite 
 • na osobę

2,509 mld[3] USD
2746[3] USD
Jednostka monetarna frank dżibutyjski (DJF)
Niepodległość od Francja Francji
27 czerwca 1977
Religia dominująca islam
Strefa czasowa UTC +3
Kod ISO 3166 DJ
Domena internetowa .dj
Kod samochodowy DJI
Kod samolotowy J2
Kod telefoniczny +253
Mapa Dżibuti

Dżibuti (fr. Djibouti, arab. جيبوتي), Republika Dżibuti (fr. République de Djibouti, arab. جمهورية جيبوتي) – państwo we wschodniej Afryce, nad Zatoką Adeńską i cieśniną Bab al-Mandab. Graniczy z Somalią (a dokładniej z Somalilandem), Etiopią i Erytreą.

Dawne nazwy Dżibuti: Somali Francuskie, Francuskie Terytorium Afarów i Issów.

Polityka[edytuj | edytuj kod]

Ustrój polityczny[edytuj | edytuj kod]

Według konstytucji z 1992 roku, Dżibuti jest republiką, w której głową państwa jest prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na 6-letnią kadencję. Władze wykonawczą sprawują premier i rząd, powoływani przez prezydenta. Władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy parlament - Izba Deputowanych z 65 deputowanymi, wybieranymi w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję.

Partie polityczne[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też artykuł: Wybory prezydenckie w Dżibuti w 2011 roku

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Dżibuti jest podzielone na 6 jednostek administracyjnych pierwszego rzędu (5 regionów i 1 miasto), które dzielą się następnie na 11 dystryktów.

Siły zbrojne[edytuj | edytuj kod]

Siły zbrojne
wiek zdolności
do służby wojskowej
18
zdolni do
służby wojskowej
wiek 18-49
mężczyźni: 95 328
kobiety: 87 795
przeszkoleni do
służby wojskowej
wiek 18-49
mężczyźni: 46 020
kobiety: 42 181
Wydatki na wojsko 29,05 mln USD (2005)
Wydatki na wojsko % PKB 3,8% (2006)


Siły powietrzne kraju nie posiadają własnych samolotów.

W Dżibuti stacjonuje 13 Półbrygada Legii Cudzoziemskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Historia Dżibuti.

Tereny obecnego Dżibuti zamieszkiwały od wielu wieków plemiona Afarów i Issów, które prowadziły stałe kontakty handlowe z Arabami. Doprowadziło to do przyjęcia przez nich islamu jako własnej religii. W 2. połowie XIX wieku Francuzi zainteresowali się terenami Rogu Afryki, położonymi nad Zatoką Adeńską. W latach 80. XIX wieku Francuzi utworzyli w tym regionie protektorat Somali Francuskie z gubernatorem Léoncem Lagardem. Somali Francuskie stało się jedną z francuskich kolonii w Afryce. W roku 1947 kolonia zyskała status terytorium zamorskiego Francji, a w roku 1967 nazwa została zmieniona na Francuskie Terytorium Afarów i Issów. 27 czerwca 1977 roku Terytorium uzyskało niepodległość pod nazwą Dżibuti. Na czele Republiki Dżibuti stanął Hassan Gouled Aptidon.

 Osobny artykuł: wojna domowa w Dżibuti.

W latach 90. kraj doświadczył wojny domowej i klęski głodu. Konflikt spowodowany był rywalizacją pomiędzy rządzącymi Issami i opozycyjnymi Afarami. Rząd wsparty został zbrojnie przez Francję. W roku 1994 walki zakończyły się porozumieniem pokojowym[4].

W 2008 roku odbył się konflikt graniczny między Dżibuti i Erytreą który pozostał nierozstrzygnięty. Dżibuti wsparte zostało w konflikcie przez rząd Francji. Obecnym prezydentem Dżibuti jest Ismail Omar Guelleh.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Geografia Dżibuti.
Krajobraz jeziora Asal

Państwo położone we wschodniej Afryce na Półwyspie Somalijskim. Leży nad Morzem Czerwonym, Zatoką Adeńska i cieśniną Bab al-Mandab. Graniczy z Somalią, Etiopią i Erytreą.

Dżibuti zajmuje obszary o charakterze pustynnym i półpustynnym. Powierzchnia górzysto-wyżynna, charakterystycznym krajobrazem są pasma gór zrębowych (na północy góry Mabla i Goda), które stanowią przedłużenie Gór Danakilskich, położonych w Erytrei. Topografia kraju ukształtowana jest głównie przez działalność wulkaniczną. Na terenie Dżibuti znajduje się najniższy punkt Afryki - Jezioro Asal - 150 m p. p. m.[5]

Klimat podrównikowy suchy, gorący, pustynny.

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Gospodarka Dżibuti.
Port w Dżibuti.

Dżibuti jest biednym, słabo rozwiniętym, niesamodzielnym gospodarczo krajem. Jest wspomagany z zagranicy, przede wszystkim przez Francję i Arabię Saudyjską. Podstawą gospodarki są usługi portowe i tranzytowe (przez terytorium tego kraju przechodzi wybudowana w początkach XX wieku na polecenie cesarza Etiopii linia kolejowa łącząca stolicę Etiopii Addis Abebę z portem w Dżibuti - w roku 2008 planowany był jej remont) z których pochodzi znaczna większość dochodów kraju. Priorytetowe znaczenie dla ekonomii kraju ma także rolnictwo, będące źródłem utrzymania dla niemal 4/5 społeczeństwa. Przemysł składa się z kilkunastu małych zakładów produkcyjnych (głównie przemysł spożywczy) oraz elektrowni cieplnej zasilanej ropą znajdującej się w stolicy kraju. Poza tym pozyskuje się także sól w okolicach Jeziora Assal.

Obowiązującą walutą jest frank dżibutyjski który dzieli się na 100 centymów.

W roku 2008 media doniosły, iż istnieje plan budowy największego na świecie mostu pomiędzy Jemenem a Dżibuti, który łączyłby Afrykę z Półwyspem Arabskim. Inwestycję miałaby być finansowana przez firmy z Jemenu, Francji i Arabii Saudyjskiej

Mapa lokalizacyjna Dżibuti
Ali Sabieh
Ali Sabieh
As Ejla
As Ejla
Assa-Gueyla
Assa-Gueyla
Chabelley
Chabelley
Dikhil
Dikhil
Dżibuti
Dżibuti
Herkale
Herkale
Moucha
Moucha
Obock
Obock
Tadżura
Tadżura
Geographylogo.svg
Porty lotnicze w Dżibuti

Demografia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Demografia Dżibuti.
Somalijczyk
Przedstawiciel nomadów afaryjskich

Ludność Dżibuti składa się z dwóch głównych grup: Issów (Somalijczyków), którzy tworzą ok. 60% społeczeństwa, i Afarów (ok. 35%). Pozostałe 5% przypada na Europejczyków (głównie Francuzów i Włochów), Arabów i Etiopczyków. Na początku lat 90. między Afarami i Issami dochodziło na tle narodowościowym do zamieszek, które przerodziły się nawet w krótkotrwałą wojnę domową.

Dominującą religią jest islam, chrześcijanie tworzą niewielką grupę, reprezentowaną przede wszystkim przez Europejczyków.

Choć oficjalnie językami urzędowymi są arabski i francuski, w użyciu jest także język somalijski i język afar.

Religia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Diecezja Dżibuti.

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center[6][7]:

Media[edytuj | edytuj kod]

Rząd ma w posiadaniu główne gazety krajowe (La Nation) oraz Radiodiffusion-Television de Djibouti (RTD), która kontroluje krajowe radio i telewizje. W Dżibuti nie ma prywatnych stacji.

Rząd kontroluje prawie wszystkie elektroniczne media. Prywatne gazety i inne publikacje są generalnie udostępnione do wolnego obiegu, ale pod warunkiem że dziennikarze sami się cenzurują. Oficjalne media są bezkrytyczne wobec rządu.

Prasa[edytuj | edytuj kod]

  • La Nation - dziennik rządowy
  • La Republique - periodyk opozycyjny
  • Le Renouveau - prowadzony przez opozycje

Radio[edytuj | edytuj kod]

Telewizja[edytuj | edytuj kod]

Agencje informacyjne[edytuj | edytuj kod]

Nauka i oświata[edytuj | edytuj kod]

Nauka w szkołach odbywa się na ogół w języku francuskim. Coraz większą popularność zdobywają szkoły koraniczne. W Dżibuti nie ma żadnych uczelni wyższych.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

  1. Dane za: CIA The World Factbook: Djibouti. [dostęp 22 grudnia 2008].
  2. Dane szacunkowe CIA na lipiec roku 2008: CIA The World Factbook: Djibouti. Według szacunków ONZ, w roku 2007 Dżibuti liczyło ok. 833 tys. mieszkańców: World Population Prospects The 2006 Revision. [dostęp 22 grudnia 2008]. Według szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2008, Dżibuti liczyło ok. 784 tys. mieszkańców: Report for Selected Countries and Subjects – Djibouti. [dostęp 22 grudnia 2008].
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2013: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2014 (ang.). [dostęp 12-04-2014].
  4. Jean-Marc Balencie et Arnaud de La Grange, Mondes rebelles : L'encyclopédie des acteurs, conflits & violences politiques, Paris, Éditions Michalon, 2001, s.1677 (ISBN 2841861422), s. 961-967
  5. Wielka Encyklopedia Świata, t.3, Oxford Educational Sp. z o.o., Polskie Media Amer.Com S.A., 2003, ISBN 83-7325-543-5
  6. Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-28].
  7. Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-28].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Rządowe[edytuj | edytuj kod]

Wiadomości[edytuj | edytuj kod]

Inne[edytuj | edytuj kod]