Bosnia e Herzegovina

Bosnia e Herzegovina
Bosna i Hercegovina Босна и Херцеговина
Flago di Bosnia e Herzegovina	Blazono di Bosnia e Herzegovina
Nacionala devizo:
{{{Devizo}}}
Nacionala himno:
Državna himna Bosne i Hercegovine
[[File:{{{Audio_ligilo}}}]]
{{{Imajo_informo}}}
Urbi:
Chefurbo:	Sarajevo
· Habitanti:	305.242 (2009)
· Dato:	{{{Dato_chefurbo}}}
· {{{TituloChefurbo2}}}:	{{{Chefurbo2}}}
· Habitanti:	{{{Lojanti_chefurbo2}}}
· Dato:	{{{Dato_chefurbo2}}}
· {{{TituloChefurbo3}}}:	{{{Chefurbo3}}}
· Habitanti:	{{{Lojanti_chefurbo3}}}
· Dato:	{{{Dato_chefurbo3}}}
Precipua urbo:	Sarajevo
· Habitanti:	{{{Lojanti_precipua}}}
Linguo:
Oficala linguo:	{{{Oficala_linguo}}}
Lingui:
Oficala lingui:	Bosniana, Kroatiana, Serbiana
Nacionala linguo:	{{{Nacionala_linguo}}}
Nacionala lingui:	{{{Nacionala_lingui}}}
Regionala linguo:	{{{Regionala_linguo}}}
Regionala lingui:	{{{Regionala_lingui}}}
Etnii:
· {{{Etnii_procenti}}}	{{{Etnii}}}
· {{{Etnii2_procenti}}}	{{{Etnii2}}}
· {{{Etnii3_procenti}}}	{{{Etnii3}}}
· {{{Etnii4_procenti}}}	{{{Etnii4}}}
· {{{Etnii5_procenti}}}	{{{Etnii5}}}
· {{{Etnii6_procenti}}}	{{{Etnii6}}}
· {{{Etnii7_procenti}}}	{{{Etnii7}}}
· {{{Etnii8_procenti}}}	{{{Etnii8}}}
· {{{Etnii9_procenti}}}	{{{Etnii9}}}
· {{{Etnii10_procenti}}}	{{{Etnii10}}}
Demonimo:	{{{Demonimo}}}
Guvernerio:
Tipi:	Republiko
· Chefo di la prezidanteso:	Bakir Izetbegović
· Prezidisto (serbo):	{{{Serbiana_prezidisto}}}
· Prezidisto (kroato):	{{{Kroatiana_prezidisto}}}
· Prezidisto (Bosno):	{{{Bosniana_prezidisto}}}
· Ko-princi:	{{{Ko-princi}}}
· Ko-princi:	{{{Chefi_di_la_Kongreso_dil_Populo}}}
· General-guverniestro:	{{{Generala_guverniestro}}}
· Chefministro:	Vjekoslav Bevanda
Legifantaro:	[[{{{Legifantaro}}}]]
Historio:
· {{{Historio}}}:	{{{Historio_dato}}}
· {{{Historio2}}}:	{{{Historio2_dato}}}
· {{{Historio3}}}:	{{{Historio3_dato}}}
· {{{Historio4}}}:	{{{Historio4_dato}}}
· {{{Historio5}}}:	{{{Historio5_dato}}}
Surfaco:	(127ma granda)
· Totala:	51,129 km²
· Aquo:	0,2%
Habitanti:	(128ma granda)
· Totala:	4.613.414 (2009)
· Denseso di habitantaro:	90,2 hab./km²
KLP (KPP):
· Totala:	{{{KLP_KPP_totala}}}
· Segun persiono:	{{{KLP_KPP_segun_persiono}}}
KLP:
· Totala:	{{{KLP_totala}}}
· Segun persiono:	{{{KLP_segun_persiono}}}
Gini:	([[{{{Gini_yaro}}}]])
	{{{Gini_chanjo}}} {{{Gini}}}
	{{{Gini_valoro}}} · {{{Gini_rango}}}
IHD:	([[{{{IHD_yaro}}}]])
	{{{IHD_chanjo}}} {{{IHD}}}
	{{{IHD_valoro}}} · {{{IHD_rango}}}
Pluse informi:
Valuto:	Marka di Bosnia e Herzegovina
· Abreviuro:	{{{Abreviuro}}}
· Simbolo:	{{{Simbolo}}}
Tempo-zono:	{{{Tempo_zono}}}
· Somero tempo:	{{{Somero_tempo}}}
Dato-formato:	{{{Dato_formato}}}
Veho-latero:	{{{Veho_latero}}}
Telefono-kodexo:	{{{Telefono_kodexo}}}
ISO:	{{{ISO}}}
	{{{ISO2}}}
	{{{ISO3}}}
Reto-domeno:	.ba
Reto-domeni:	{{{Reto_kodi}}}
	{{{Reto_kodo2}}}
	{{{Reto_kodo3}}}
	{{{Reto_kodo4}}}
	{{{Reto_kodo5}}}
Precipua religio:	islamo 45%, ortodoxa kristanismo 36%, katolikismo 15%
Oficala retosituo:	{{{Oficalaretosituo}}}

Bosnia e Herzegovina esas lando qua jacas en sudo di Europa. Lua vicina landi esas

• Kroatia en nordo, westo e sudo,
• Serbia en esto,
• Montenegro en sudo.

Lua litoro en Adriatiko havas nur 24 km.

Historio

Videz anke: Historio di Bosnia e Herzegovina.

Bosnia ja habitesis dum neolitiko. Unesma habitanti divenis konocita kom Iliriani. Kelti enmigris vers la regiono dum la 4ma yarcento aK. Romani nur konquestis la regiono en la yaro 9. La regiono divenis parto di Iliria sub Roman okupeso.

Cirkum la 9ma yarcento la regiono divenis kristana. La princii di Serbia e Kroatia dividis la kontrolo di Bosnia e Herzegovina dum 9ma e 10ma yarcenti. Dum 15ma yarcento la regiono okupesis da Otoman imperio, mas pos perdar milito de 1683 til 1697 kontre Austria, Otomani perdis Slavonia por Austri. En 1716 Austria okupis la nordo di Serbia e la nordo di Bosnia.

Dum la 19ma yarcento Otomani atemptis facar reformi en guvernerio di la regiono, ma ye 1878 Austria perdis l'administro di Bosnia e Herzegovina por Austria-Hungaria.

En 28 di junio 1914 Austrian arkiduko Franz Ferdinand esis asasinita en Sarajevo da Gavrilo Princip, pretexto por komencar Unesma mondomilito. Ye 1918 kande Austria-Hungaria esis vinkita, la regiono divenis parto di la Rejio di Serbiani, Kroatiani e Sloveniani, e pos de Yugoslavia.

En 6 di aprilo 1941 nacional-socialista Germania invadis Yugoslavia, e komencis militeto, komandita da Josip Broz Tito kontre Nacionalsocialista okupeso. Ye 25 di novembro 1943 Tito liberigis Bosnia e Herzegovina de Germana okupeso. En 1946 Bosnia e Herzegovina divenis un di la 6 republiki de la Republiko Socialista Federala di Yugoslavia.

Videz anke: Bosniana milito.

Bosnia e Herzegovina divenis nedependanta de Yugoslavia ye la 6ma di aprilo 1992. Balde komencis sangoza interna milito qua lastis til 1995. En 21 di novembro 1995 subskribesis la pakto pri paco en Dayton, qua finis la interna milito inter la nacionala grupi. La pacala pakto kontenas anke la nuna konstituco di Bosnia e Herzegovina.

Politiko

Bosnia e Herzegovina havas 3 prezidanti: un qua reprezentas l'islamana socio, un qua reprezentas la kroatiana socio, ed un qua reprezentas la serbiana socio. Segun l'artiklo 5ma de Bosnana konstituco, la tri prezidanti amase servas un termo di 4 yari, en rotaciva sistemo. La prezidanto recevas la titulo "Chefo di la Prezidanteso".

Bosnia e Herzegovina konsistas depos 1995 ek du "entiteti". La serba "Serbala Republiko" e la kroata-muslimana "Federacio Bosnia e Herzegovina". La Federuro Bosnia e Herzegovina konsistas ek 10 kantoni, qui anke havas sua propra guverni.

Geografio

La litoro di Bosnia e Herzegovina havas nur 24 km di extenso. La maxim alta monto esas Maglić, kun 2386 metri di altitudo, bordero kun Montenegro. Preske 50% di lando esas kovrita da foresti, specali en esto.

Ekonomio

Videz anke: Ekonomio di Bosnia e Herzegovina.

Demografio

En Bosnia e Herzegovina vivas tre grupi nacionala, Bosniaki, Serbi e Kroati.

• Bosniaki esas musulmani e decendanti di musulmani habitanta la republiko. Bosniaki esas 48 % de habitanti e li habitas la westa, centra, esta ed nord-esta parto dil republiko.
• Serbi esas ortodoxa Kristani. Serbi esas 37 % de habitanti e li habitas norda, sud-esta ed esta parto di republiko.
• Kroati esas katolika Kristani. Kroati esas 14 % de habitanti e habitas en sud-westa, centra e norda parto di republiko.

La maxim granda urbo esas la chefurbo, Sarajevo. Altra importanta urbi esas Banja Luka, Mostar, Zenica, e Tuzla.

Kulturo

Bosnia e Herzegovina havas richa literaturo, kun poeti kom Antun Branko Šimić (kroato), Aleksa Šantić (serbo), Jovan Dučić (serbo) e Mak Dizdar (croato), e skribisti kom Ivo Andrić (prima fase - croato, poi serbo), Meša Selimović (serbo), Semezdin Mehmedinović, ed altre. Nacionala Teatro esis fondita en Sarajevo ye 1919 e lua unesma direktisto esis l'skriptisto Branislav Nušić.

Referi

	Europana Uniono
Membrostati:	Austria – Belgia – Bulgaria – Chekia – Chipro – Dania – Estonia – Finlando – Francia – Germania – Grekia – Hispania – Hungaria – Irlando – Italia – Kroatia - Latvia – Lituania – Luxemburgia – Malta – Nederlando – Polonia – Portugal – Rumania – Slovakia – Slovenia – Suedia – Unionita Rejio
Negocianta stati:	Islando - Montenegro – Republiko Macedonia – Serbia – Turkia
Peticionanta stati:	Albania
Potenciala kandidati:	Bosnia e Herzegovina - Kosovo