جبل طارق

جبل طارق Gibraltar جبل طارق
پرچم
شعار ملی: هیچ دشمنی بر آن دست نیافت
سرود ملی: سرود جبل طارق
پایتخت (و بزرگترین شهر)		جبل طارق ۳۶°۸′ شمالی ۵°۲۱′ غربی
زبان رسمی		انگلیسی
نوع حکومت		فرادریایی بریتانیا
نام حاکمان  • ملکه • فرماندار • وزیر		ملکه الیزابت دوم سر آدرین جونز فابین پیکاردو
مساحت
-	مساحت	۶٫۸کیلومتر مربع (۲۲۹ام)
-	‌آب‌ها (٪)	۰
جمعیت
-	سرشماری	۲۸٬۸۷۵  (۲۰۷ام)
-	تراکم جمعیت	۴٬۲۹۰‎/km۲‏ (۵ام)
تولید ناخالص داخلی	(تخمین ۲۰۰۷)
-	مجموع	بیلیون دلار (ام)
-	سرانه	دلار (ام)
واحد پول		پوند جبل طارق (GIP)
منطقه زمانی		CET (ساعت جهانی+۱)
-	تابستانی (DST)	CEST (ساعت جهانی)
دامنه اینترنتی		.gi
پیش‌شماره تلفنی		+۳۵۰

برای دیگر کاربردها، جبل‌الطارق را ببینید.

جَبَل‌طارِق (به اسپانیایی: Gibraltar)(به معنی کوه طارق) نام دهکده‌ای کوهستانی است درساحل جنوبی اسپانیا در جنوب غربی اروپا که زیر پرچم بریتانیا به شمار می‌رود. کوه طارق در بخش ساحلی خود به تنگه جبل‌الطارق پیوسته‌است این تنگه دریای مدیترانه را به اقیانوس اطلس می‌پیوندد و در دو سوی آن مراکش و اسپانیا قرار دارد.

تاریخچه

در ۳۰ آوریل ۷۱۱ یک دسته از مسلمانان به رهبری طارق بن زیاد توانستند از این گذرگاه بخش اعظم اسپانیا را فتح کنند. نام وی در واژه جبل‌الطارق ابدی شده‌است.

در همان سال طارق بن زیاد از همین کوهپایه اقدام به فتح آندلس کرد، ولی در سال۴۹۱ در دوره فردیناند و دوره ایزابل مسلمانان مجبور به خروج از اندلس شدند و بسیاری از آنها از همین منطقه به شهر سبته و تطوان کوچ اجباری داده شدند و بسیاری نیز به قتل رسیدند.

در زمان جنگ‌های جانشینی اسپانیا، نیروهای بریتانیایی و هلندی که از متحدان کارلوس بودند در قالب نیروی دریایی متحدی شهرهای ساحلی جنوب اسپانیا را مورد حمله قرار دادند. بریتانیایی‌ها در روز ۴ اوت ۱۷۰۴ پس از شش ساعت آتشباری دریایی،این منطقه را به تصرف خود در آوردند.

در سال۱۹۶۹ انگلیسی‌ها از ساکنان رای‌گیری کردند و اکثریت به نفع انگلیستان رای دادند و پادشاه فرانکو این شهرک کوچک را در محاصره قرار داد؛ ولی از سال۱۹۷۰ مجدداً تسهیلاتی برای عبور و مرور ساکنان به خاک اسپانیا قائل شد. در دهه ۸۰ قرن بیستم میلادی، چارلز، شاهزاده ولز و دایانا، شاهدخت ولز ماه عسل خود را در این دهکده گذراندند و این موضوع باعث تنش جدیدی در روابط اسپانیا و انگلیس شد.

مالکیت این منطقه بین اسپانیا و بریتانیا مورد اختلاف ۳۰۰ ساله بوده‌است. به رغم آنکه حاکمیت بر جبل‌الطارق در سال۱۷۱۳ و بر اساس معاهده اوترخت به انگلستان واگذار شد، اسپانیا همچنان بر مالکیت جبل طارق اصرار می‌ورزد. دولت‌های اسپانیا، انگلیس در روز ۲۶ شهریور به منظور حل مشکلات تاریخی در زمینه‌های حمل و نقل هوایی و ترانزیت توافقنامه‌ای را در شهر کوردوبا به امضاء رساندند. استفاده از فرودگاه، ترانزیت کالا، نحوه پرداخت دستمزد و به روز کردن سیستم مخابراتی در کوه طارق از جمله مواد مهم مورد توافق میان طرفین بود در مدت سه ماه فرودگاه به بهره‌برداری مشترک می‌رسد و مسافرین خطوط هوایی بدون تشریفات پلیسی و گمرکی خواهند توانست از اسپانیا و برعکس به جزیره رفت‌وآمد نمایند؛ و اتحادیه اروپا در مدت ۶ ماه با این فرودگاه به مثابه یکی از فرودگاههای اتحادیه رفتار خواهد کرد این به معنی آن است که افراد نیازی به روادید نخواهند داشت. قرار است که این دهکده به خط تلفن و موبایل اسپانیا نیز وصل شود و مؤسسه سوانتس نیز شعبه زبان اسپانیولی را در این دهکده افتتاح خواهد کرد. این اقدامات اگرچه امتیاز بزرگی برای اسپانیا است اما می‌تواند درآمد توریستی دهکده را بطور چشمگیری افزایش دهد در همین حال حزب راستگرای مردم قرارداد اخیر را نکوهش نموده و آنرا به معنی برسمیت شناختن نظام (حاکمیت انگلیسی) دهکده دانسته‌است. میگل انخل موراتینوس وزیر امور خارجه اسپانیا، جفری هون رئیس اداره اروپای وزارت خارجه بریتانیا و پیتر کاروانا رئیس دولت جبل الطارق در کوردبا قرارداد سه جانبه‌ای را امضاء کردند که به بسیاری از صفحات تاریخ نزاع انگلیس و اسپانیا خاتمه می‌دهد. این اولین باری است که دولت اسپانیا، رئیس کابینه کوهپایه طارق را به عنوان یکی از طرف‌های مذاکره می‌پذیرد. کاروانا رئیس دولت جبل الطارق، این مذاکرات را تاریخی توصیف کرده‌است. در مذاکرات اخیر هیچگونه مطلبی راجع به حاکمیت مطرح نیست ولی مفاد گفتگوها بگونه‌ای است که نظارت مشترک و یا اداره مشترک از آن استنباط می‌شود. به رغم آنکه حاکمیت بر کوه طارق در سال ۱۷۱۳ و بر اساس قرار داد اوترخت به انگلستان واگذار شد، دولت مادرید تا کنون همچنان بر مالکیت کوه الطارق اصرار می‌ورزیده‌است. البته اخیراً دیوان دادگستری اتحادیه اروپا با رد پیشنهاد اسپانیا، نظام رأی گیری بریتانیایی را برای برگزاری انتخابات اروپایی درجبل الطارق مناسب تشخیص داد و بر آن صحه گذاشت. قانون گذاران انگلیسی محدوده حق رأی کشورهای هم سود را گسترش دادند تا از این طریق شهروندان جبل طارق نیز بتوانند در انتخابات آتی اتحادیه اروپا شرکت کنند. قرارداد اخیر سه جانبه در کوردوبا در مراکش نیز با دقت مورد توجه قرار گرفت زیرا ادعاهای ارضی اسپانیا بر سر مالکیت جبل الطارق در حالی از سوی دولت اسپانیا دنبال می‌شوند که اسپانیا خود اداره دو شهر بندری مراکش موسوم به ملیلیه و سبته و صخره جعفریه را در دست دارد و هیچ افقی وجود ندارد که نشان دهد در آینده نزدیک حاکمیت این دو شهر را به مراکش واگذار خواهد کرد.

جبل الطارق جزو آخرین مستعمرات جهان است و واژه مستعمره مانند بسیاری از واژگان مفاهیم متعددی دارد. در سده گذشته واژه سرزمین‌های تحت حمایت، سرزمین زیر قیمومیت، مستعمره، اراضی مکتسبه، اراضی بی صاحب و... کاربرد و مصداق زیادی داشت. اسپانیا خواهان کنترل مجدد تنگه‌است که از ۱۷۰۴ در دست انگلستان بوده‌است. اگر این خواست تحقق یابد، آب‌های سرزمینی اسپانیا (تا۱۲ مایل دریایی) راه شرقی ورود به تنگه را خواهد پوشاند. این موضوع می‌تواند توجیهی باشد که چرا مراکش تهدید سئوته و ملیله را عنوان خواهد کرد. مراکش توانست منطقه بین‌المللی طنچه را از اسپانیا بازپس گیرد ولی سئوته و ملیله در دست اسپانیایی‌ها باقی‌ماند.

جستارهای وابسته

• صخره جبل‌الطارق