Bélxica
Koninkrijk België (nl) Royaume de Belgique (fr) Königreich Belgien (de) |
|||||
|
|||||
Lema nacional: Ne.: Eendracht maakt macht. Fr.: L'union fait la force. Al.: Einigkeit gibt Stärke («La xunión fai la fuercia») |
|||||
Himnu nacional: La Brabançonne | |||||
Capital • Población • Coordenaes |
Bruseles 1.031.215 (2007) 50°50' N 4°20' E |
||||
Ciudá más poblada | {{{ciudá_más_poblada}}} | ||||
Llingües oficiales | {{{llingües_oficiales}}} | ||||
Llingües reconocíes | {{{llingües_reconocíes}}} | ||||
Forma de gobiernu | Monarquía parlamentaria Felipe I Charles Michel |
||||
Independencia • Declarada • Reconocencia |
De los Países Baxos 4 d'ochobre de 1830 20 d'avientu de 1830 |
||||
Superficie • Total • % agua Llendes Costes |
Puestu 135º 30.510 km² 6.20 1.385 km 64 km |
||||
Población • Total • Densidá |
Puestu 76º 10.392.226 (2007) 344'32 hab/km² |
||||
PIB (PPA) • Total (2007) • PIB per capita |
Puestu 30º US$ 342.800 millones US$ 33.000 |
||||
Moneda | Euro¹ (€, EUR ) |
||||
Xentiliciu | belga belxicanu, -a, -o |
||||
Zona horaria • en Branu |
CET (UTC+1) CEST (UTC+2) |
||||
Dominiu d'Internet | .be | ||||
Códigu telefónicu | +32 |
||||
Prefixu radiófonicu | ONA-OTZ |
||||
Códigu ISO | 056 / BEL / BE | ||||
Miembru de: XE, OTAN, ONX, OCDE, OSCE, Benelux | |||||
Sitiu web del Gobiernu: |
|||||
¹Enantes de 1999, el francu belxicanu. |
El Reinu de Bélxica ye un país nel noroeste d'Europa asitiáu a la oriella del Mar del Norte y con llendes al sur con Francia y Luxemburgu, al norte colos Países Baxos y al este con Alemaña. Ye ún de los miembros fundadores de la Xunión Europea. Bélxica tien una población d'alrodiu diez millones y mediu de persones, esbillaes per un área de cerca de 30.000 quilómetros cuadraos.
Bélxica ta llingüísticamente dixebrada. Tien dos llingües principales: el 60% de la so población, principalmente na rexón de Flandes, fala neerlandés, mentantu qu'al rodiu del 40% fala francés (na rexón de Valonia, al sur, y na Rexón de Bruseles-Capital, una rexón oficialmente billingüe qu'acueye tamién una minoría de falantes de neerlandés). Menos d'un 1% de los belxicanos vive na Comunidá xermanófona, al este del país. Davezu, esta bayura llingüística aporta a conflitos políticos y culturales, y asina s'espeya nel complexu sistema de gobiernu de Bélxica y na so hestoria política.
El nome de Bélxica remanez del so nome llatín de la parte más septentrional de la Galia, Gallia Belgica, y esti nome remanez d'una grea de tribes celtes, los belgues. Hestóricamente, Bélxica foi parte de los Países Baxos, que tamién comprenden los autuales Países Baxos y Luxemburgu, y cubríen una rexón daqué mayor que l'actual Benelux.
Dende caberos de la Edá Media hasta'l sieglu XVII, foi el centru del comercio y la cultura. Dende'l sieglu XVIII hasta la Revolución belxicana de 1830, Bélxica, n'aquella dómina denomada los Países Baxos del Sur, foi el llugar d'alcuentru de munches batalles ente los poderes europeos, y ye por ello que tiense ganao el nomatu de "campu de batalla d'Europa"[1]
Más recién, Bélxica es miembro fundaor de la Xunión Europea y abelluga la so sé en Bruseles, asína como munches otres organizaciones internacionales, como la OTAN.
Hestoria[editar | editar la fonte]
Delles Naciones y cultures ocuparon el llugar qu'anguaño recibe'l nome de Bélxica dende celtes y romanos hasta franceses y neerlandeses.
Tres del colapsu del Imperiu Romanu los francos tomaren posesión del territoriu y col pasu del tiempu la rexón pasó a ser una parte de los Países Baxos hasta la so guerra d'independencia. La Bélxica independente remóntase a 1830, cuando la rexón foi desmembrada del Reinu de los Países Baxos, na secuencia del Congresu de Viena. Enantes de les guerres napoleóniques, la rexión consistía nos Países Baxos Españoles. Dempués d'un pequeñu arbitrax internacional pa que nun fore parte de Francia, el Reinu Xuníu propunxo que'l nuevu país fore encabezáu por una casa real d'un tercer país, nesti casu dexándo-y l'honor al Duque Leopoldu de Saxonia-Coburgo-Gotha d'Alemaña, que se convertería nel Rei Leopoldu I de Bélxica , y que foi socedíu pol so fíu Leopoldu II de Bélxica, que tres de la colonización del Congo, convitió a Bélxica nuna potencia imperialista.
La República Popular d'El Congo (ex-Zaire) foi colonia belxicana nos sieglos XIX y XX, y proclamó la so independencia nel añu 1960.
Dempués de la Segunda Guerra Mundial, Bélxica xunióse a la OTAN, tando la so sé en Bruseles.
Divisiones alministratives[editar | editar la fonte]
Flandes |
Valonia |
Bruseles-Capital |
Comunidá flamenca |
Comunidá francesa |
Comunidá xermanófona |
L'Estáu Federal tien 3 niveles:
- 1. Les tres rexones (que difieren de ls comunidaes llingüístiques con respeutu a la Comunidá xermanófona y la rexón de Bruseles):
-
- la Rexón de Flandes;
- la Rexón de Valonia; y
- la Rexón de Bruseles-Capital.
-
- 2. El gobiernu federal, con sé en Bruseles.
- 3. Les tres comunidaes llingüístiques:
-
- la Comunidá Flamenca (ye dicir, de llingua neerlandesa);
- la Comunidá francesa (ye dicir, de llingua francesa);
- la Comunidá xermanófona (ye dicir, de llingua alemana)
-
Los conflictos ente los desemeyaos muérganos resuélvense pol Tribunal d'arbitrax. Esta disposición permite un alcuerdu ente les diferentes cultures pa que puedan convivir en paz.
Xeografía[editar | editar la fonte]
El territoriu de Bélxica tien una estensión de 30.510 km² y dixébrase xeográficamente en 3 rexones: la planicie costera al noroeste, la meseta central y les altiplanicies de les Ardenas al sureste. Siguiendo l'exemplu de los Países Baxos, la planicie costera tien ganao dalgunos espacios del Mar del Norte per duana de diques y canales. La meseta central, nel interior, ye un área llano y de pocu altor, que tien munchos valles fértiles y ye irrigáu por numberoses víes ñavegables. Equí tamién hai cadarmes d'un relieve más ásperu, como cueves y pequeños beyos.
Clima[editar | editar la fonte]
El clima ye marítimu d'albadíu, con precipitaciones significatives durante tol añu (Clasificación climático de Köppen: Cfb; la temperatura media ye de 3°C en xineru y de 18 °C en xunetu, y la precipitación media ye 65 mm en xineru y 78 milímetros en xunetu).[2]
Pola mor de la so alta densidá de población y del so allugu nel corazón d'Europa Occidental, Bélxica enfréntase a dellos y serios problemes medioambientales. Un informe de 2003[3] conseña que l'agua de los ríos de Bélxica tinía la peor calidá d'Europa, y que s'allugaba na cola de los 122 países del estudiu.
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ http://www.diplomatie.be/fr/belgium/belgiumdetail.asp?TEXTID=49437 Commerce extérieur et Coopération au Développement
- ↑ Eurometeo: El clima en Bruxeles
- ↑ Pearce, Fred (3 de mayu de 2005). «Sewage-laden Belgian water worst in world». New Scientist. Consultáu el 5 de setiembre de 2006.
- Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Bélxica.
Países de la Xunión Europea | ||
Alemaña | Austria | Bélxica | Bulgaria | Chequia | Croacia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estonia | Finlandia | Francia | Grecia | Hungría | Irlanda | Italia | Letonia | Lituania | Luxemburgu | Malta | Países Baxos | Polonia | Portugal | Reinu Xuníu | Rumanía | Suecia | Xipre | ||
Rexón ultraperiférica de la Xunión Europea: Azores | Canaries | Guadalupe | Guyana Francesa | Madeira | Martinica | La Reunión |
Países d'Europa | ||
Albania | Alemaña | Andorra | Austria | Bielorrusia | Bélxica | Bosnia y Hercegovina | Bulgaria | República Checa | Croacia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estonia | Finlandia | Francia | Grecia | Hungría | Irlanda | Islandia | Italia | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgu | República de Macedonia | Malta | Moldavia | Mónaco | Montenegro | Noruega | Países Baxos | Polonia | Portugal | Reinu Xuníu | Rumanía | Rusia | San Marino | Serbia | Suecia | Suiza | Turquía | Ucraína | Vaticanu | Xeorxa | Xipre
Dependencies: Akrotiri y Dhekelia | Gibraltar | Guernsey | Islles Feroe | Islla de Man | Jersey | Svalbard ya Islla Jan Mayen Rexón autónoma: Islles Åland Países con status discutíu: Abkhasia | Kosovo | Osetia del Sur | Transnistria |
|