Zimbabve
Flag |
Valdkundznam |
| Pälidn | Harare |
| Eläjiden lugu (2012) | 12,973,808[1] ristitud |
| Pind | 390,757 km² |
 |
|
| Kel' | anglijan, šonan, pohjoižndebelen |
| Valdkundan pämez' | Robert Mugabe |
| Päministr | eile olmas |
| Religii | hristanuskond, ateizm |
| Valüt | AÜV:oiden dollar ($) (USD)[2] |
| Internet-domen | .zw |
| Telefonkod | +263 |
| Aigvö | UTC+2 |
Zimbabve, täuz' oficialine form — Zimbabven Tazovaldkund (angl. Republic of Zimbabwe), om mererandatoi valdkund Afrikan suvipalas, Viktorii-vezilanktendan, Zambezi- da Limpopo-jogiden keskes. Edel 1980 vot sen nimi oli Suvirodezii. Sen pälidn da kaikiš suremb lidn om Harare.
Südäiolend
Etimologii[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Valdkundan nimituz ozutab jäl'ghetuleskelendad ezmäižen valdkundanke necil territorijal — Monomotap-imperijan Sur' Zimbabve-pälidnan nimenke.
Istorii[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Vl 1965 kül'mkun 11. päiväl Zimbabve tedištoiti ripmatomudes Sures Britanijaspäi.
Jäl'gmäine Konstitucijan udištamine oli vl 2013 keväz'kul, se ottud kaiken rahvahan referenduman jäl'ghe.
Geografijan andmused[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Zimbabve om mavaldkundröunoiš Zambijanke pohjoižes (röunan piduz — 797 km), Mozambikanke päivnouzmas (1231 km), Suviafrikanke suves (225 km) da Botsvananke päivlaskmas (813 km); röunatab Namibijanke ičeze kaikiš päivlaskmaižes ühtes čokkoimes. Ühthine röunoiden piduz — 3066 km. Zimbabve om mererandatoi valdkund.
Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om Unjangani-mägi, 2592 m valdmeren pindan päl.
Zimbabven klimat om subekvatorialine pohjoižes da tropine suves. Vodes om koume sezonad: läm' neps keza (kül'mkuspäi keväz'kuhesai, +21...+27°C), vilukoz kuiv tal'v (sulaku-kezaku, +13...+17°C, halad oleskeldas mägil) da räk kuiv keväz' (eloku-reduku, +30...+40°C). Paneb sadegid 400 millimetraspäi vodes suvitazangištol 2000 millimetrhasai päivnouzmil mägil.
Londuseližed pävarad oma platin da hrom (3nz' sija mail'mas), kuld, raudkivend, vas'k, nikel', boksitad, almazad, rubinad, izumrudad.
Tobmuz[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Zimbabve om prezidentine tazovaldkund dominirujan partijanke.
Valdkundan pämez' om prezident (rahvaz valičeb händast 6 vodeks, toižen strokun lugu om röunatoi). Vspäi 1987 nügüd'aigahasai Robert Mugabe om prezidentaks. Päministran radnikust eile.
Parlament om kaks'kodine. Üläkodi om Senat (93 ühtnijad: 60 heišpäi — rahvaz valičeb, 5 — prezident paneb, 10 oma agjoiden gubernatorad, 18 — Vejiden Nevondkundan pämez', hänen varapämez' da valitud Nevondkundal vejad). Alakodi om Suiman Kodi, mülüb 210 deputatad-ühtnijad (heid rahvaz valičeb 5 vodeks).
Vl 2013 prezidentan da parlamentan järgvaličendad oliba.
Administrativiž-territorialine jagand[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Kacu kirjutuz: Zimbabven administrativiž-territorialine jagand.
Zimbabven Tazovaldkund alajagase 8 agjaha (provincijha) da kahthe lidnha agjan statusanke (Harare da Bulavajo). Agjad alajagase 59 ümbrikho, a ned — 1200 municipalitetha.
Eläjad[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Zimbabves elädas zimbabvelaižed.
Toižed sured lidnad (enamba 100 tuh. rist. vn 2012 rahvahanlugemižen mödhe, surembaspäi penembha): Bulavajo, Čitungviz, Mutare, Epvort, Gveru, Kvekve.
Ižanduz[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
Zimbabven päeksport om tabak (3nz' sija mail'mas), raudühthesuladused, puvill, nikel', kuld, täuded (radmatomad) almazad.
Homaičendad[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
- ↑ Census Rezults in Brief. — Zimbabwe National Statistical Agency (zimstat.co.zw). (angl.)
- ↑ Mugažo kävutadas suviafrikan randan monetoid. Zimbabven dollar (ZWL) kävutihe edel vn 2009 sulakun 12. päiväd.
Irdkosketused[redaktiruida | redigeeri lähteteksti]
| Afrikan valdkundad | ||
 |
||
|
1 Om Azijas mugažo. |
