Африка

Сүлөөтэ Нэбтэрхэй Толи — Википеэдиһээ
(перенаправлено с «Африк»)
Шууд ошохо: тамаралга, хайха
Africa (orthographic projection).svg

Африка али Хара континент, Латин хэлэнһээ Africa — дэлхэйн тибэ болоно. Дэлхэйн хоёрдохи тибэ талмайгаараа болоно (Евраазиин һүүлдэ). Ехэнхидээ Зүүн хахад бумбэрсэгтэ һууна. Тэгэндэнь Экватор зурлаа гарана. Хоёр талаһаа 2 тэнгисэй уһаар угаагдана: Энэтхэг тэнгис — зүүн талынь, Атлантик тэнгис — баруун талынь, мүн Газар дундын далайгаар хойто талаһаа эрьеэ угаана, зүүн-хойноһоо Улаан далай дабһатай уһаараа Африка норгоодог. Африкын талмай 29,2 млн модо², хажуугаархи аралнуудтай — 30,3 млн модо², мүн, тиигээд бүгэдэ дэлхэйн талмай 6 % хушана, ба дэлхэйн хатуу газарай 20,4 % хушана. Африкын талмай дээрэ 54 улас гүрэнүүд һуудаг юм, 5 зүбшөөгдөөгүй уласууд ба 5 ондоо гүрэнэй эзэнтэ дооро (аралай) газарнууд.

Нэрэ[заһабарилха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  • Хоёрдохи нэрэнь — Хара континент.
  • Латин хэлэнһээ Africa «хүрэдэггүй» гэжэ буряад хэлэн дээрэ оршуулажа болохо.

Уласууд[заһабарилха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Африкийн бүсчлэл:      Умар Африк      Өрнө Африк      Төв Африк      Дорно Африк      Өмнө Африк
 
 
Topography of africa.png
Сансараас авсан зураг
African continent-ru.svg
Улас ороны нэрэ, далбаа Нутаг дэвсгэр
(км²)
Хүн ама
(2009 оны тооцоо) except where noted
Нягтшил
(км²)
Ниислэл
Дорно Африк: 6,384,904 316,053,651 49.5
Загбар:Country data Burundi Бурунди 27,830 8,988,091 322.9 Бужумбура
Загбар:Country data Comoros Коморын арлууд 2,170 752,438 346.7 Морони
Загбар:Country data Djibouti Жибути 23,000 516,055 22.4 Жибути хот
Загбар:Country data Eritrea Эритрей 121,320 5,647,168 46.5 Асмара
Загбар:Country data Ethiopia Этиоп 1,127,127 85,237,338 75.6 Аддис-Абеба
Загбар:Country data Kenya Кени 582,650 39,002,772[1] 66.0 Найроби
Загбар:Country data Madagascar Мадагаскар 587,040 20,653,556 35.1 Антананариву
Загбар:Country data Malawi Малави 118,480 14,268,711 120.4 Лилонгве
Загбар:Country data Mauritius Маврикий 2,040 1,284,264[1] 629.5 Порт-Луи
Загбар:Country data Mayotte Майотта (Франц) 374 223,765 489.7 Мамудзу
Мозамбик Мозамбик 801,590 21,669,278 27.0 Мапуту
Загбар:Country data Réunion Реюньон (Франц) 2,512 743,981(2002) 296.2 Сен-Дени
Загбар:Country data Rwanda Руанда 26,338 10,473,282 397.6 Кигали
Загбар:Country data Seychelles Сейшелийн арлууд 455 87,476 192.2 Виктори
Загбар:Country data Somalia Сомали 637,657 9,832,017 15.4 Могадишо
Танзани Танзани 945,087 41,048,532 43.3 Додома
Загбар:Country data Uganda Уганда 236,040 32,369,558 137.1 Кампала
Zambia Замби 752,614 11,862,740 15.7 Лусака
Zimbabwe Зимбабве 390,580 11,392,629[1] 29.1 Хараре
Төв Африк: 6,613,253 121,585,754 18.4
Ангола Ангол 1,246,700 12,799,293 10.3 Луанда
Загбар:Country data Cameroon Камерун 475,440 18,879,301 39.7 Яунде
Загбар:Country data Central African Republic Төв Африкийн Бүгд Найрамдах Улс 622,984 4,511,488 7.2 Банги
Загбар:Country data Chad Чад 1,284,000 10,329,208 8.0 Нджамена
Загбар:Country data Republic of the Congo Конго 342,000 4,012,809 11.7 Браззавилл
Загбар:Country data Democratic Republic of the Congo Бүгд Найрамдах Конго Ард Улс 2,345,410 68,692,542 29.2 Киншаса
Экваторай Гвиней Экваторын Гвиней 28,051 633,441 22.6 Малабо
Загбар:Country data Gabon Габон 267,667 1,514,993 5.6 Либревилл
Сан-Томе ба Принсипи Сан Томе ба Принсип 1,001 212,679 212.4 Сан Томе
Умар Африк: 8,533,021 211,087,622 24.7
Загбар:Country data Algeria Алжир 2,381,740 34,178,188 14.3 Алжир
Египет Египет 1,001,450 83,082,869 82.9 Кайро
Загбар:Country data Libya Ливи 1,759,540 6,310,434 3.6 Триполи
Загбар:Country data Morocco Марокко 446,550 34,859,364 78.0 Рабат
Загбар:Country data Sudan Судан 2,505,810 41,087,825 16.4 Хартум
Загбар:Country data Tunisia Тунис 163,610 10,486,339 64.1 Тунис
Загбар:Country data Western Sahara Баруун Сахар[2] 266,000 405,210 1.5 Эль-Аюн
Хойд Африк дахь Испани болон Португалын нутаг дэвсгэр:
Загбар:Country data Canary Islands Канарын арлууд (Испани)[3] 7,492 1,694,477(2001) 226.2 Лас-Пальмас,
Санта-Крус-де-Тенерифе
Загбар:Country data Ceuta Ceuta (Испани)[4] 20 71,505(2001) 3,575.2
Загбар:Country data Madeira Madeira Islands (Португал)[5] 797 245,000(2001) 307.4 Фуншал
Загбар:Country data Melilla Мелилла (Испани)[6] 12 66,411(2001) 5,534.2
Өмнө Африк: 2,693,418 56,406,762 20.9
Botswana Ботсвана 600,370 1,990,876 3.3 Габороне
Загбар:Country data Lesotho Лесотын Вант Улс 30,355 2,130,819 70.2 Масеру
Namibia Намиби 825,418 2,108,665 2.6 Виндхук
South Africa Өмнөд Африкийн Бүгд Найрамдах Улс 1,219,912 49,052,489 40.2 Блумфонтейн, Кейптаун, Преториа[7]
Загбар:Country data Swaziland Свазиланд 17,363 1,123,913 64.7 Мбабане
Өрнө Африк: 6,144,013 296,186,492 48.2
Загбар:Country data Benin Бенин 112,620 8,791,832 78.0 Порто-Ново
Загбар:Country data Burkina Faso Буркина-Фасо 274,200 15,746,232 57.4 Уагадугу
Кабо-Верде Кейп Верде 4,033 429,474 107.3 Прайа
Загбар:Country data Côte d'Ivoire Кот д'Ивуар 322,460 20,617,068 63.9 Абиджан,[8] Ямусукро
Загбар:Country data Gambia Гамби 11,300 1,782,893 157.7 Банжул
Гана Гана 239,460 23,832,495 99.5 Аккра
Загбар:Country data Guinea Гвиней 245,857 10,057,975 40.9 Конакри
Гвиней-Биссау Гвиней-Бисау 36,120 1,533,964 42.5 Бисау
Загбар:Country data Liberia Либери 111,370 3,441,790 30.9 Монровиа
Загбар:Country data Mali Мали 1,240,000 12,666,987 10.2 Бамако
Загбар:Country data Mauritania Мавритан 1,030,700 3,129,486 3.0 Нуакшот
Загбар:Country data Niger Нигер 1,267,000 15,306,252 12.1 Ниамей
Загбар:Country data Nigeria Нигери 923,768 149,229,090 161.5 Абужа
Загбар:Country data Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha Сент Хелена, Тристан да Кунья (Нэгдсэн Вант Улс) 410 7,637 14.4 Жэймстаун
Загбар:Country data Senegal Сенегал 196,190 13,711,597 69.9 Дакар
Загбар:Country data Sierra Leone Сьерра-Леоне 71,740 6,440,053 89.9 Фритаун
Загбар:Country data Togo Того 56,785 6,019,877 106.0 Ломе
Африк Нийт 30,368,609 1,001,320,281 33.0

Зүүлтэ[заһабарилха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. Ошибка цитирования Неверный тег <ref>; для сносок uscen не указан текст
  2. НҮБ-ийн 46 гишүүн хүлээн зөвшөөрдөг боловч НҮБ-д элсүүлэгдэж байгаагүй, өмнөд хэсэг нь де факто Мароккогийн захиргаан доор байдаг 1 улс: Баруун Сахарын Сахравигийн Ардчилсан Араб Бүгд Найрамдах Улс
  3. The Spanish Canary Islands, of which Las Palmas de Gran Canaria are Santa Cruz de Tenerife are co-capitals, are often considered part of Northern Africa due to their relative proximity to Morocco and Western Sahara; population and area figures are for 2001.
  4. The Spanish exclave of Ceuta is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for 2001.
  5. The Portuguese Madeira Islands are often considered part of Northern Africa due to their relative proximity to Morocco; population and area figures are for 2001.
  6. The Spanish exclave of Melilla is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for 2001.
  7. Блумфонтейн шүүх , Кейптаун хууль тогтоох, Преториа гүйцэтгэх.
  8. Ямусукро нь албан ёсны нийслэл боловч, Абиджан нь де факто .
Африка
LocationAfrica.png Алжир · Ангола · Бенин · Ботсвана · Буркино-Фасо · Бурунди · Габон · Гамби · Гана · Гвиней · Гвиней-Бисау · Джибути · Египет · Замби · Зимбабве · Кабо-Верде · Камерун · Кени · Коморын арлууд · Конго · Ардчилсан Конго Улас · Кот д'Ивуар · Лесото · Либери · Ливи · Маврикий · Мавритан · Мадагаскар · Малави · Мали · Марокко · Мозамбик · Намиби · Нигер · Нигери · Руанда · Сан-Томе ба Принсип · Свазиланд · Сейшелийн арлууд · Сенегал · Сомали · Судан · Сьерра-Леоне · Танзани · Того · Тунис · Түб Африкын Улас · Уганда · Урда Африкын Улас · Урда Судан · Чад · Экваторын Гвиней · Эритрей · Этиоп