Tunesië

الجمهورية التونسية Al-joumhouriyya At-Tounisiyya
(Details)
Basisgegevens
Officiële landstaal	Arabisch
Hoofdstad	Tunis
Regeringsvorm	Presidentiële republiek
Staatshoofd	President Beji Caid Essebsi
Regeringsleider	Premier Habib Essid
Religie	Islam (96 à 99%, staatsgodsdienst) Christendom (1 à 2,5%) Jodendom (< 1%)
Oppervlakte	163.610 km²  (-% water)
Inwoners	9.932.400 (2004) 10.937.521 (2014) (0000066851 66,9/km² (2014))
Overige
Motto	Hurriya, Nidham, ’Adala (Vrijheid, Orde, Gerechtigheid)
Volkslied	Humat al-Hima
Munteenheid	Tunesische dinar (TND)
UTC	+1
Nationale feestdag	20 maart
Web | Code | Tel.	.tn | TUN | 216
Portaal    Landen & Volken

Satellietfoto Tunesië

Tunesië (Arabisch: تونس, Frans: Tunisie), officieel de Republiek Tunesië, is een land in Noord-Afrika grenzend aan Algerije en Libië en aan de Middellandse Zee. Het behoort tot de Maghreblanden, waartoe ook Marokko, Mauritanië, Algerije en Libië worden gerekend.

Geschiedenis

De laatste veertig jaar heeft het archeologisch onderzoek in Tunesië een hoge vlucht genomen, wat veel informatie heeft opgeleverd over de periode voor de komst van de Feniciërs. Tunesië wordt van oudsher bewoond door Berbers. Vanaf de 10e eeuw v.Chr. werden de kustgebieden gekoloniseerd door Feniciërs. Hun belangrijkste nederzetting, Carthago, was vanaf de 5e eeuw v.Chr. een geduchte concurrent voor het opkomende Romeinse Rijk. De climax van de strijd tussen de beide steden was de legendarische veldtocht naar Italië van de Carthaagse generaal Hannibal, zoon van Hamilcar Barkas. In 146 v.Chr. werd Carthago door de Romeinen met de grond gelijk gemaakt en werd het huidige Tunesië ingelijfd bij het Romeinse rijk. In de late oudheid werd Tunesië eerst overheerst door de Vandalen, daarna door de Byzantijnen.

In de 7e eeuw werd Tunesië ingenomen door de Arabieren, die de islam introduceerden. Tot de 10e eeuw maakte de regio deel uit van de grotere Arabische kalifaten. Vanaf de 11e eeuw had het land zwaar te lijden onder vernietigende invallen door de Banu Hilal bedoeïen. Van de 10e tot de 16e eeuw heersten een opvolging van Berberdynastieën over het land: de Ziriden (973-1152), de Almohaden (1152-1229) en de Hafsiden (1229-1574). Onder deze laatste werd Tunis de hoofdstad en ontwikkelde het land zich als een grootmacht. Gedurende deze periode was het land constant in conflict met het Marokko van de Meriniden. Na enkele mislukte pogingen van Spanje om de Reconquista uit te breiden naar het Noord-Afrikaanse vasteland kregen vanaf eind 16e eeuw de Ottomanen het voor het zeggen. Zij regeerden Tunesië via de bei van Tunis, een machtige gouverneur die in de praktijk regeerde als een autonome vorst. Onder de beis ontwikkelde Tunis zich tot een belangrijke haven voor de beruchte Barbarijse zeerovers. Toen in de loop van de 19e eeuw de bei in financiële moeilijkheden raakten, grepen de Fransen, die eerder al Algiers hadden ingenomen, hun kans en bezetten het land. Halverwege de 20e eeuw werd Tunesië zelfstandig: eerst als koninkrijk maar al spoedig daarna als republiek.

Belangrijke data

12 mei 1881	Frans protectoraat
1942-1943	Duitse bezetting, pro-nationalistische bei Muhammad al-Munsif
1943-1957	bei Muhammad al-Amin
1954-1956	premier Tahar ben-Ammar
3 juni 1955	autonomie
20 maart 1956	onafhankelijk Koninkrijk Tunesië met Muhammad al-Amin als staatshoofd en Habib Bourguiba van de Parti Socialiste Destourien als premier
vanaf 1956	nationalisering Franse bedrijven, collectivisatie van de landbouw, stichting landbouwcoöperaties
25 juli 1957	de Republiek Tunesië wordt uitgeroepen: koning Al-Amin wordt afgezet, Bourguiba wordt president
1978	vanwege aanhoudende stakingen wordt de noodtoestand afgekondigd
1980	plundering grensstad door Libische militairen
1981	studentenrellen, invoering meerpartijenstelsel
1984	verbod op het dragen van een hoofddoek in openbare gebouwen
2 oktober 1987	Zine El Abidine Ben Ali wordt door Bourguiba als premier aangesteld
7 november 1987	Ben Ali zet Bourguiba af en wordt president
december 1987	Ben Ali stapt uit de Parti socialiste destourien en richt het Rassemblement constitutionnel démocratique op
1990	Ben Ali keurt de Iraakse bezetting van Koeweit scherp af
1991	Tunesië keurt de Amerikaanse en Britse inval in Irak af, de islamitische Ennadha groeit
2003	Tunesië keurt de aanval door de Coalitie-troepen op Irak af
14 januari 2011	De Jasmijnrevolutie begint, Zine El Abidine Ben Ali vlucht naar Saoedi-Arabië
23 oktober 2011	Eerste vrije verkiezingen sinds de val van het dictatoriale regime
13 december 2011	Moncef Marzouki wordt door het parlement verkozen tot interim-president
5 oktober 2013	Tussen de fracties in de Grondwetgevende Vergadering wordt een "routekaart naar democratie" overeengekomen
8 februari 2014	De nieuwe grondwet wordt ondertekend. Tunesie wordt een parlementaire democratie, waarin de macht wordt gedeeld tussen president, premier en parlement.
6 maart 2014	Bij presidentieel decreet wordt de noodtoestand opgeheven

Demografie

De bevolking bestaat oorspronkelijk voor het grootste gedeelte uit Berbers. De meeste Tunesiërs zijn zich hiervan echter niet meer bewust en beschouwen zichzelf als Arabieren. In de loop van de geschiedenis hebben veel verschillende volken het grondgebied bezet en er hun sporen achtergelaten. Zie verder de geschiedenis van Carthago, Rome en de islam.

Het geboortecijfer sinds 2004 is 16,1, het sterftecijfer is 13,8. In de loop van de 20e eeuw is de bevolking vervijfvoudigd.

Religie

De grondwet van Tunesië bepaalt dat haar staatsgodsdienst de islam is. 98% van de bevolking is islamitisch. Het land is lid van de Organisatie van de Islamitische Samenwerking (OIS) sinds de oprichting in 1969. Tunesië kent slechts een beperkte vorm van godsdienstvrijheid. Zo kan volgens de grondwet enkel een moslim president worden en mogen niet-islamitische religies er hun geloof niet uitdragen.

In Tunesië woont een minderheid van christenen (1% van de bevolking) en joden (minder dan 1% van de bevolking). Daar waar er in de vroege jaren 1970 circa 85.000 joden woonden in Tunesië, waren er in 1972 nog slechts 25.000 en in 2007 nog slechts 1.500 over. Een van de oudste Joodse gemeenschappen bevindt zich op het eiland Djerba. El-Ghriba, de eeuwenoude synagoge van het eiland, was op 11 april 2002 het mikpunt van een bomaanslag waarbij 21 mensen de dood vonden.

Het christendom kent een lange geschiedenis in Tunesië. Cyprianus was bisschop in Carthago in de 3e eeuw. De katholieke gemeenschappen, die in de 12e eeuw nog belangrijk waren, verdwenen op het einde van de 14e eeuw. In 1884 werd er opnieuw een aartsbisdom opgericht (Aartsbisdom Carthago). Het werd in 1964 onder druk van de Tunesische regering opgeheven en omgezet in de prelatuur (nullius) Tunis. De meeste kerken werden toen ook genationaliseerd. De kathedraal van Saint-Louis werd aan de eredienst onttrokken maar in 1993 terug in gebruik genomen. Op 31 mei 1995 werd de prelatuur terug verheven tot bisdom. Sinds 2005 staat bisschop Maroun Lahham aan het hoofd van het bisdom.

Bestuurlijke indeling

Tunesië is staatkundig onderverdeeld in 24 gouvernementen.

Geografie

Steden

De hoofdstad van Tunesië is Tunis, dat in het noorden van het land ligt. Buiten de medina die nog een traditionele sfeer ademt, is Tunis voor een deel een zeer westers aandoende stad, voornamelijk door de invloed van de Fransen aan het begin van de twintigste eeuw.

Bezienswaardigheden

• Monumenten op de Werelderfgoedlijst

Toerisme in Tunesië

Tunesië is voor veel Europeanen een vakantieland. Populaire vakantiebestemmingen in het land zijn het eiland Djerba, en kustplaatsen als Sousse, Hammamet en Port El Kantaoui. Het land kent verder archeologische sites als die van Carthago dicht bij Tunis en El Djem met een indrukwekkend Romeins amfitheater. Ook heeft het land zeer gevarieerde soorten landschappen: van woestijnlandschap in de Sahara in het zuiden tot bossen in het noorden op het schiereiland Kaap Bon. Een goedkope manier van reizen is de gedeelde taxi (genaamd louage), waarvoor men op goed geluk naar een taxistandplaats kan gaan: de chauffeurs zijn altijd blij als ze hun taxi vol krijgen. Minder bekend dan het eiland Djerba zijn de Kerkennah Eilanden die voor de kust van Sfax liggen.

Belangrijke oases in Tunesië zijn Tozeur en Douz. Vanuit deze plaatsen kan men de Sahara verkennen, alsmede het zoutmeer Sjott el-Djerid. Wie nog nooit een fata morgana heeft gezien, maakt hier een goede kans er een waar te nemen. Sidi Bou Said is een pittoreske plaats niet ver van de hoofdstad Tunis, die onder meer kunstzinnige mensen aantrekt.

Golf in Tunesië

De Fransen hebben de golfsport in Tunesië geïntroduceerd. Al in 1927 werd de Carthage Golf Club (par 66) opgericht, een van de oudste golfclubs in Afrika. Eind 2009 had het land tien golfclubs en twaalf 18-holesbanen.

Politiek

Staatsinrichting

Er wordt getwijfeld aan de feitelijke juistheid van het volgende gedeelte Raadpleeg de bijbehorende overlegpagina voor meer informatie, en pas na controle desgewenst het artikel aan. Opgegeven reden: Informatie vermoedelijk verouderd, in 2014 is een nieuwe grondwet aangenomen

De grondwet van Tunesië dateert van 1959. Volgens die grondwet is het land een democratie, met een republikeinse staatsvorm en de islam als staatsgodsdienst. Staatshoofd van de republiek Tunesië is de voor vijf jaar (algemeen kiesrecht) gekozen president. Net als in de vroegere kolonisator Frankrijk, bezit de president verregaande bevoegdheid. Het kabinet van Tunesië wordt geleid door een minister-president. Hoogste wetgevende macht in Tunesië is de Nationale Vergadering (parlement), dat door alle burgers van 20 jaar en ouder voor vijf jaar wordt gekozen.

Het lokaal bestuur bestaat uit gouvernementen (provincies) o.l.v. een gouverneur met vrij grote bevoegdheden. Ieder gouvernement heeft ook een provinciale raad. Zowel de raad als de gouverneur worden via algemeen kiesrecht gekozen. Verder bestaan er gemeenteraden en landsdistricten. Aan het hoofd van een landsdistrict staat een door de districtsraad gekozen sjeik en aan het hoofd van een gemeente een door de gemeenteraad gekozen burgemeester.

Politieke partijen

De grootste politieke partij is de seculiere Nidaa Tounes. Andere partijen zijn de islamistische Ennahda-beweging, het sociaalliberale Congres voor de Republiek, het sociaaldemocratische Democratisch Forum voor Arbeid en Vrijheid en het liberale Afek Tounes.

Jasmijnrevolutie

In januari 2011 vond de Jasmijnrevolutie plaats, die na een periode van zware protesten leidde tot de val van het regime van president Zine El Abidine Ben Ali.

Staatshoofden van Tunesië

Koninkrijk Tunesië (1956-1957):
	Muhammad al-Amin	(sinds 1943 bei van het Franse protectoraat van Tunesië)
Republiek Tunesië (sinds 1957):
	Habib Bourguiba	(1957-1987)	PSD
	Zine El Abidine Ben Ali	(1987-2011)	RCD
	Mohamed Ghannouchi	(interim, 14-15 jan 2011)	RCD
	Fouad Mebazaa	(interim, 15 jan - 13 dec 2011)	partijloos
	Moncef Marzouki	(interim, 2011-2014)	CPR
	Beji Caid Essebsi	(2014-heden)	NT

Internationaal

Tunesië wordt, net zoals de andere Maghreblanden, gerekend tot de Arabische wereld en de MENA-regio.

Tunesië heeft relaties met zowel de Europese Unie, met wie het een associatieovereenkomst heeft, als met de andere landen van de Arabische wereld. Tunesië is ook lid van de Arabische Liga en de Afrikaanse Unie, en heeft sterke banden met vooral voormalige kolonisator Frankrijk, door middel van economische samenwerking, industriële modernisering en privatisatieprogramma's. De benadering van het conflict tussen Israël en de Palestijnen maakte het tot tussenpersoon in de Midden-Oostendiplomatie. Voormalig president Zine El Abidine Ben Ali handhaafde het beleid om goede betrekkingen te zoeken met het westen en tegelijkertijd een actieve rol te spelen in de Arabische en Afrikaanse regionale organisaties. Zijn voorganger president Habib Bourguiba nam een niet-gebonden standpunt in, maar benadrukte nauwe betrekkingen met Europa en de Verenigde Staten.

Het land is lid van de volgende internationale organisaties:

• de Verenigde Naties (sinds 12 november 1956)
• de Arabische Liga (sinds 1958)
• de Organisatie van de Islamitische Samenwerking (sinds 1969)
• de Francophonie (sinds 1970)
• de Unie van de Arabische Maghreb (sinds 1989)
• de Wereldhandelsorganisatie (sinds 29 maart 1995)
• de Mediterrane Dialoog van de NAVO (sinds februari 1995)
• de Afrikaanse Unie (sinds 9 juli 2002)

Externe links

• (fr) Officiële website van de Tunesische Regering

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Tunisia van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Lijst van landen in Afrika

Algerije · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Republiek · Comoren · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal-Guinea · Eritrea · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkust · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Marokko · Mauritanië · Mauritius · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · Sao Tomé en Principe · Senegal · Seychellen · Sierra Leone · Soedan · Somalië · Swaziland · Tanzania · Togo · Tsjaad · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuid-Afrika · Zuid-Soedan Frans overzees departement: Mayotte · Réunion Overzees gebied van het Verenigd Koninkrijk: Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha Overige gebieden: Westelijke Sahara

33° 19′ NB, 9° 21′ OL